محمد حسین اصفهانی متخلص به صغیر در سال 1312 قمری در اصفهان متولد شد و چون از اوان کودکی به سرودن شعر آغاز کرده بود به «صغیر» متخلص گردید. صغیر از سال 1334 ه.ق که انجمن دانشکده در اصفهان تأسیس گردید؛ با این انجمن همکاری داشت. وی از سرسپردگان سلسله نعمة اللهی بشمار میرفت و دست ارادت به آقا میرزا عباس صابر علیشاه داد. بیشتر اشعارش در مسائل عرفانی و مدایح اهل البیت علیهم السلام بویژه مدح مولی الموالی حضرت علی علیه السلام است. دیوان اشعار و مصیبت نامه اش در اصفهان چاپ شده است.
در مدح سید اطهر حضرت موسی بن جعفر علیه السلام (1)
ای لعبت نسرین بدن لاله بنا گوش *** وای ماه شکرخند، شکر ریز، شکرنوش
گر نیست تو را خاک ره، ای سرو قبا پوش *** باری است گران بودن این سر به سر دوش
ای در خم چوگان تو سرها همه چون گو *** صد طعنه زاغیار تو ای دوست شنیدم
صد گونه ستم از تو در ایام کشیدم *** امید خلاص از تو من رار بریدم
آن دم که مقید به دو گیسوی تو دیدم *** صد دل به یکی حلقه و صد جان به یکی مو
تا کار من افتاد به روی چو مه یار *** چون چشم خود از درد مرا ساخته بیمار
گاهی به زمین رخ نهم و گاه به دیوار *** با این همه غم او ز پی قتل من زار
گه تیر مژه آرد و گه خنجر ابرو *** تا دیدهام ای سر و تو را سیب زنخدان
آسیب غمش کرده مرا سر به گریبان *** زان پیش که از حسرت آن سیب دهم جان
رحمی کن و ده کام من از لیموی پستان *** ای رنگ من از حسرت تو زرد چو لیمو
ابروی تو یا تیغ کج اندر کف ماه است *** گیسوی تو یا از من دلسوخته آه است
موی تو به رخ یا به گل افشانده گیاه است *** در کنج لبت ترک من این خال سیاه است
یا جا به لب آب بقا ساخته هندو *** ای برده به زلف سیه خو دل عالم
عالم شده آشفته از آن طره پر خم *** خم قامت من همچو کمان ساختی از غم
غم نیست مرا گر شوی ای ترک تو همدم *** همدم نه سزاوار بود جز تو پری رو
بازآی که گلزار زگل گشته معطر *** بلبل چو یکی واعظ بنشسته به منبر
گه حمد خدا گوید و گه نعت پیمبر *** گه مدح امام دو سرا موسی جعفر
کاوراست دو صد موسی عمران ارنی (2) گو *** تنها نه ملک بر در او آمده دربان
کز بهر غلامیش زجان تاخته غلمان (3) *** سازند مگر کحل بصر از دل و از جان
حوران بهشتی به در آن شه ذیشان *** روبند غبار ره زوار به گیسو
ای زاده زهرا خلف سید لولاک (4) *** در بزم عزای تو ملک با دل صد چاک
بال و پر خود فرش کند بر زبر خاک *** از شمع حریم تو یکی شمع در افلاک
گر بست به زنجیر تو را خصم سیه دل *** کی کاسته شد رتبه شیران ز سلاسل
گردون پی تعظیم تو این سان شده مایل *** با کوی تو هرگز نتوان کرد مقابل
گر گنبد مینا بود و روضه مینو *** روی تو به نور احدی آمده مظهر
شخص تو به شرع نبوی سید و سرور *** بی مهر توای نوگل گلزار پیمبر
بر پای نخیزد به دمن لاله احمر *** و زخاک نروید به چمن سنبل خوشبو
بوئیم گر امروز تو را راه محبت *** دیگر چه غم از وحشت فردای قیامت
از ما کنی آن روز گر از لطف شفاعت *** بی رنج و تعب جای نماییم به جنت
با اینکه نیاید گنه ما به ترازو *** ای نور خدا شمع هدی، مصدر ایمان
دریای عطا، بحر سخا، منبع احسان *** ای یوسف آل نبی، ای مظهر یزدان
وز درد شدی باغل و زنجیر گرانبار *** غلطان به روی خاک ز پهلوی به پهلو
ای شاه حجازی به چه تقصیر به بغداد *** مسموم نمودند تو را از ره بیداد
ما را غم قتل تو شها کی رود از یاد *** الحق که بود ناسخ بد فعلی شداد
ظلمی که عیان گشت از آن فرقه بدخو *** کلب تو «صغیر» آن که ترا هست ثنا خوان
کمتر بود از مور و تو برتر ز سلیمان *** ران ملخش تحفه که در بخشش عصیان
ضامن شوی از نزد خدا از ره احسان *** ای زاده آزاده تو ضامن آهو
________________________________
1 ـ کتاب مصیبتنامه، صغیر اصفهانی، چاپ کتابفروشی ثقفی اصفهان، 1348، صفحه .99
2 ـ ارنی: اشاره است به آیه: «و لما جاء موسی لمیقاتنا و کلمه ربه قال رب ارنی انظر الیک...» (آیه 143 سوره اعراف) موسی (ع) به درخواست جاهلانه قوم خود تقاضای دیدن خدا را مینماید و پاسخ: (لن ترانی) هرگز مرا نخواهی دید میشنود.
3 ـ غلمان: (جمع غلام: پسر بچه) خدمتگزاران بهشت.
4 ـ سید لولاک: حضرت پبامبر خاتم (ص) است و اشاره دارد به حدیث قدسی: لولاک لما خلقت الافلاک: اگر تو نبودی افلاک را خلق نمیکردم.
