ابومحمد سُفیان بن عُیینَة بن میمون هلالی (۱۰۷- ۱۹۸ق)، محدث و فقیه کوفی که بیش از هشتاد تن از تابعین را درک کرد و از آنها حدیث شنید. ابن عیینه مورد وثوق رجالیان و محدثان بوده و روایات او در صحاح سته و غیر آن وارد شده است.

شافعي در مورد او می گوید : اگر مالک و سفیان بن عیینه نبودند علم اهل حجاز از بین رفته بود
عبدالرحمن مهدي : ابن عيينه اعلم مردم به حدیث حجاز بود
ترمذي  می گوید : شنیدم که بخاری می گفت  : ابن عیینه نسبت به حماد بن زید احادیث بیشتری را حفظ داشت .
حرمله می گوید : شنیدم که شافعی می گفت :  
 کسی را در تفسیر احادیث بهتر از ابن عیینه ندیدم
سير أعلام النبلاء - ط الرسالة  : الذهبي، شمس الدين    ج : 8  ص : 454
 
راغب اصفهاني در کتاب محاضرات الادباء می نویسد :
سفيان بن عيينه می گوید :  هر کس بغض ابوطالب را داشته باشد کافر است
از او سوال شد : به چه دلیل
گفت : بخاطر اینکه پیامبر صلی الله علیه و اله او را دوست می داشت  و برای همین خداوند فرمود :
إِنَّكَ لاََ تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ [القصص/56] .
(ای رسول ما، با آنکه تو هادی خلقی) چنین نیست که هر کس را تو دوست بداری هدایت توانی کرد لیکن خدا هر که را خواهد هدایت می‌کند و او به حال آنان که قابل هدایتند آگاه‌تر است.

و هر كس بغض و دشمنی هر انکه رسول خدا او را دوست دارد ، داشته باشد پس او کافر است .
محاضرات الأدباء و محاورات الشعراء و البلغاء  : الراغب الأصفهاني    ج : 2  ص: 498

آقای ابن عيينه يكی به نعل می زند ، یکی به میخ . از یک طرف از آیه قرآن ثابت می کند که پیامبر صلی الله علیه و اله حضرت ابوطالب علیه السلام را دوست داشته است زیرا ایه 56 سوره قصص در مورد حضرت ابوطالب علیه السلام نازل شده است .
از طرف دیگر می خواهد ثابت کند که پیامبر صلی الله علیه و اله نتوانسته حضرت ابوطالب علیه السلام را هدایت کند ؛ زیرا خداوند می فرماید : تو هر کسی راکه دوست داشته باشی نمی توانی هدایت کنی و هدایت فقط به دست خداست و از این ایه اثبات کند که ایشان هدایت نشده اند .
ظاهرا این آقای مفسر سرشناس اهل تسنن به آیات دیگر قرآن توجهی ندارد .
خداوند در ایه 89 سوره بقره کافران را لعن فرموده است .
فَلَمَّا جاءَهُمْ ما عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّـهِ عَلَی الْکافِرینَ [ بقره–۸۹]
هنگامی که این کتاب، و پیامبری را که از قبل شناخته بودند نزد آنها آمد، به او کافر شدند لعنت خدا بر کافران باد.)
چگونه ممکن است پیامبر خدا صلی الله علیه و اله کسی را که خداوند او را لعن می کند ، دوست داشته باشد ؟
و يا در ایه 257 سوره بقره می فرماید :
وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ [ بقره 257]
آنان كه كافر شدند، يارانشان طاغوت است، آنان را از روشنايي به تاريكي ها بيرون مي‏برد.
اگر حضرت ابوطالب علیه السلام کافر باشد باید هر انکه او را دوست دارد طاغوت باشد و خداوند ایشان را از نور به تاریکی می برد .
آیا واقعا می تواند به این امر در مورد رسول خدا ملتزم باشد ؟
 
دفاع حضرت ابوطالب علیه السلام و مراقبت و کفالت ایشان از رسول خدا صلی الله علیه و اله مورد اجماع فریقین است و هیچ کس نمی تواند منکر آن شود .
خداوند در سوره نساء ایه 76 می فرماید :
«الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ » [نساء/ 76]
 (كساني كه ايمان آوردند در راه خدا مي‏جنگند و كساني كه كافر شدند در راه طاغوت مي‏جنگند).
با توجه به اين آيه تكليف چیست ؟
آیا ابوطالب کافر بوده ، بنابر این در راه طاغوت نبرد کرده است ؟
آیا کسی هست که چنین کلامی از او صادر شود ؟

آیات بسیار زیادی در قرآن وجود دارد که می توان از آن برای ایمان ابوطالب استفاده نمود
نتیجه گیری :
بنابراین از جمع آیه مورد استشهاد ابن عیینه که شان نزول انک لاتهدی من احببت را حضرت ابوطالب می داند و آیات مورد استشهاد ما این گونه بر می آید :
پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله جناب ابوطالب را دوست می داشتند و جناب ابوطالب توسط خدا هدایت شده اند .
 وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ ۚ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ

سيد علاالدین موسوی اصفهانی

نوشتن دیدگاه