در قرآن در آیه 16 و 17 حشر، عاقبت منافقان را این گونه مثال زده است:
کَمَثَلِ الشَّیْطَانِ إِذْ قَالَ لِلاِْنسَانِ اکْفُرْ فَلَمَّا کَفَرَ قَالَ إِنِّی بَرِی ءٌ مِّنکَ إِنِّی أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِینَ - فَکَانَ عَاقِبَتَهُمَا أَنَّهُمَا فِی النَّارِ خَالِدَیْنِ فِیهَا وَ ذَلِکَ جَزَاء الظَّالِمِینَ؛
کار آنها (منافقان) همچون شیطان است که به انسان گفت: کافر شو (تا مشکلات تو را حل کنم) امّا وقتی که کافر شد گفت: من از تو بیزارم، من از خداوندی که پروردگار جهانیان است بیم دارم - سرانجام کار شیطان و انسان پیرو شیطان این شد که هر دو در آتش دوزخند، جاودانه در آن می مانند و این است کیفر ستمکاران.
جمعی از مفسران و محدثان در ذیل این آیه داستان برصیصای عابد را ذکر کرده که عاقبت شیطان و پیروان شیطان را مجسم می کند، و این داستان چنین است:
در میان بنی اسرائیل عابد و راهبی به نام برصیصا بود. سال های بسیار به عبادت خدا اشتغال داشت، و آن چنان در پیشگاه خدا دارای مقام و منزلت شد که حتی بیماران روانی را درمان می کرد، مردم بیماران خود را نزد او می آوردند و با دعای او شفا می یافتند. روزی زن جوانی از یک خاندان با شخصیت را که بیماری روانی پیدا کرده بود، برادرانش نزد برصیصا آوردند و بنا شد مدتی در آن جا بماند تا شفا یابد.
شیطان وسوسه گر در آن جا ظاهر شد و آن قدر آن زن را در نظر برصیصا زینت داد که او فریفته شد و به او تجاوز کرد، پس از مدتی آن زن باردار شد، برصیصا دید که نزدیک است آبرویش برود، باز گول شیطان را خورد، و آن زن را کشت و جنازه اش را در گوشه ای از بیابان دفن کرد.
شیطان این موضوع را فاش ساخت، و برادرانش از این حادثه رنج آور با اطلاع شدند، این خبر شایع شد و در تمام شهر پیچید، و به گوش حاکم رسید، حاکم با گروهی از مردم به بررسی پرداختند، عابد اقرار به گناه کرد، پس از آن که وقوع جنایت برای آن ها ثابت شد، حاکم حکم اعدام برصیصا را صادر کرد، مأموران همراه ازدحام جمعیت، عابد را به پای دار آوردند و او را به بالای چوبه دار کشیدند، در این هنگام شیطان در نظر عابد مجسم شد و گفت: این من بودم که تو را تا این جا کشیدم، اکنون نیز می توانم موجب نجات تو شوم.
عابد گفت: چه کنم تا نجات یابم؟
شیطان گفت: هرگاه یک سجده برای من کنی، کافی است.
عابد گفت: من که در این جا نمی توانم سجده کنم.
شیطان گفت: با اشاره سجده کن، او با اشاره، شیطان را سجده کرد و همان دم دار را کشیدند و جان سپرد و در حال کفر از دنیا رفت. دو آیه مذکور به این مطلب اشاره می کند.(1046)
این است سرنوشت کسانی که به پیروی از شیطان ادامه می دهند و با منافقان همنشین و همسو می گردند.
۱۰۴۶ - مضمون آیات ۳۴ تا ۳۶ كهف