قوم سبأ از تمدن عظیمی برخوردار بودند، که پس از حکومت عظیم داوود علیه السلام و سلیمان علیه السلام، عظمت حکومت آن ها بر سر زبان ها افتاد. آن ها برای ذخیره سازی آب و رونق کشاورزی، سد عظیمی به نام سد مأرب (بر وزن مغرب)(1029) در بین دو کوه بلق بنا کردند، آب فراوان، باغهای بسیار وسیع و زیبا، و کشتزارهای پربرکت ایجاد کردند، از شاخسارهای درختان آن باغ ها آن قدر میوه آشکار شد که می گفتند: هرگاه کسی سبدی روی سر بگذارد و از زیر آن ها بگذرد، پشت سر هم میوه در آن سبد می افتد و در مدت کوتاهی سبد پر از میوه های گوناگون می شود.
آن ها دارای قریه های به هم پیوسته و بسیار آباد بودند(1030) ولی وفور نعمت به جای شکر و سپاس، آن ها را سرمست و غافل نموده بود، تا آن جا که شکاف طبقاتی عمیقی بین آن ها ایجاد شده بود، زورمندانشان عده ای را به استضعاف و استثمار کشیده بودند به طوری که این درخواست جنون آمیز را از خدا نموده و گفتند: ربَّنا باعِد بَینَ اَسفارِنا؛ خدایا میان سفرهای ما دوری بیفکن.(1031)
تا بینوایان نتوانند دوش به دوش ثروتمندان همسفر شوند منظورشان این بود که بین قریه ها، خشکی باشد، و فاصله ها زیاد گردد تا تهیدستان و افراد کم در آمد، و بی مرکب نتوانند مانند آن ها سفر کنند.
خداوند بر آن شکم پرستان مغرور غضب کرد، مطابق پاره ای از تواریخ، موش های صحرایی به دور از انظار مردم مغرور، به دیواره سد خاکی مأرِب رو آوردند، و دیوار سد را از درون سست کردند(1032) از سوی دیگر بر اثر باران های شدید و سیل های عظیم، آب زیاد در پشت سد جمع گردید، ناگهان سد در هم شکست و آن همه آب به جریان افتاد و همه آبادی ها و چهارپایان و کشتزارها و قصرها و خانه هایشان غرق در آب شده و ویران و نابود گردید. از آن همه درختان و کشتزارهایشان، تنها چند درخت تلخ اراک و شوره گز و سِدر به جای ماند(1033) مرغ ها و پرندگان خوش آواز از آن جا کوچ کردند و بوم ها و زاغ ها در خرابه های قوم سبأ، لانه گرفتند.
قرآن در پایان چنین نتیجه می گیرد:
ذلِکَ جزَیناهُم بِما کَفَرُوا وَ هَل نُجازِی الّا الکَفُورَ؛
این هلاکت را به خاطر کفرشان به آن ها وارد ساختیم، و آیا جز کفران کننده را به چنین مجازاتی کیفر می دهیم؟!(1034)
۱۰۲۹ - دیوان مثنوى به خط میرخانى، ص ۲۱۳ (دفتر سوم).
۱۰۳۰ - قلم، ۳۲.
۱۰۳۱ - مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۳۳۷.
۱۰۳۲ - اصول كافى، ج ۲، ص ۲۷۴.
۱۰۳۳ - مأرِب، یكى از آبادى هاى مهم آن ها بود، كه سد آن ها نیز چون در آن جا قرار داشت، به این نام معروف گردید، سد مأرِب در بین دو كوه فاصله حدود ۱۵۰ متر، و طول سد حدود هشتصد متر بود، عرض سد ۱۵۰ قدم بود، و ارتفاع آن حدود بین ۱۳ تا ۱۹ متر بود، و در دو طرف سد بناهاى عظیم و محكمى از سنگ وجود داشت، این سد دریچه هایى داشت كه به تناسب از آن براى خروج آب براى كشاورزى استفاده مى كردند. (فرهنگ قرآن بلاغى، ص ۳۸).
۱۰۳۴ - سبأ، ۱۸.
