ابوطلحه انصاری ثروتمند پاک سرشتی بود، نخلستان و باغ با صفایی در نزدیک مدینه داشت، چشمه آب زلال و گوارایی در کنار آن باغ بود، او این باغ را بسیار دوست داشت، که گهگاه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به آن باغ می رفت، و از آب آن می نوشید و وضو می ساخت.
آن باغ و نخلستان در آمد و محصول خوبی برای ابوطلحه داشت، روزی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آیه ای را که پیرامون ارزش انفاق نازل شده بود برای مسلمانان خواند، ابوطلحه مانند سایر مسلمانان، آیه قرآن را از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شنید، آن آیه چنین بود:
لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّی تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَ مَا تُنفِقُواْ مِن شَیْ ءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِیمٌ؛
هرگز به (حقیقت و ابعاد) نیکوکاری نمی رسید مگر اینکه از آنچه دوست دارید (در راه خدا) انفاق کنید، و آنچه انفاق می کنید، خداوند از آن باخبر است.(924)
ابوطلحه که از مؤمنان راستین بود، آن چنان تحت تأثیر این آیه قرار گرفت که به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم عرض کرد: می دانی که دوست داشتنی ترین مال من همان باغ است، اینک به پیروی از قرآن می خواهم آن را در راه خدا انفاق کنم، تا اندوخته ای برای آخرت و روز رستاخیز من باشد.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به ابوطلحه فرمود: بَخٍّ بَخٍّ ذلِکَ مالٌ رابِحٌ لَکَ؛
آفرین و مرحبا بر تو، این باغ مالی است که برای تو سودمند خواهد بود.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در چگونگی مصرف ثروت هایی که انفاق می شود، اولویت ها را در نظر می گرفت، به ابوطلحه فرمود: من صلاح می دانم که آن باغ (یا محصول آن باغ) را به خویشان نیازمند خود بدهی. (که هم انفاق کرده ای و هم آداب صله رحم را رعایت نموده ای).
ابوطلحه به دستور پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم عمل کرد، و آن باغ (یا محصول هر ساله آن را) بین بستگان نیازمندش تقسیم نمود.(925)
ابوطلحه همان زید بن سهل است، که عابدی وارسته و مجاهدی دلیر بود، در جنگ حُنین، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر کس کافری را بکشد، اسلحه و لباسش مال او است.
ابوطلحه با شجاعت کم نظیری که داشت بیست نفر از دشمن را از پای در آورد، و لباس و اسلحه آن ها را برای خود برداشت.(926)
924) آل عمران، 92.
925) اقتباس از مجمع البیان، ج 1، ص 474 و صحیح مسلم.
926) اسد الغابه، ج 2 (شرح حال ابوطلحه).