ذکر لفظی موانع مهمی برسرراه ندارد، چرا که هر وقت انسان بخواهد می تواند اذکار مقدسی را مشتمل بر اسمای حسنای خداوند و صفات جمال و کمال او بر زبان جاری سازد مگر این که آن قدر غرق دنیا شود که حتی مجال برای ذکرلفظی باقی نماند.
ولی ذکر قلبی و معنوی موانع زیادی بر سر راه دارد، که مهمترین آنها از سوی خود انسان است؛ با این که خداوند همه جا حاضر و ناظر است، و از ما به ما نزدیکتر می باشد «وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ» (سوره ق، آیه 16) و قبل از هر چیز و بعد از هر چیز او می باشد، و همراه همه چیز است، و طبق حدیث مشهور علوی «ما رایت شیئا الا و رایت الله قبله و بعده و معه؛ چیزی را ندیدم مگر این که خدا را قبل از آن؛ و بعد از آن؛ و همراه آن دیدم! (قبل از آن به دلیل این که خالق آن اوست، و بعد از آن به دلیل این که همه چیز فانی می شود و او باقی است، و همراه آن به دلیل این که حافظ و نگهدار همه چیز است!) » ؛ ولی با این حال، بسیار می شود که اعمال انسان و صفات شیطانی او، حجابی ضخیم در برابر چشمانش می شود به گونه ای که هرگز حضور خود را در پیشگاه خدا احساس نمی کند؛ همان گونه که در دعای معروف امام سجاد علیه السلام (دعای ابوحمزه ثمالی) می خوانیم:

«و انک لا تحتجب عن خلقک الا ان تحجبهم الاعمال دونک»

تو هرگز از مخلوقات خود پنهان نیستی مگر این که اعمال آنها حجابی در برابر تو گردد! و مهمترین این حجابها، «خودپرستی» است که انسان را از «خداپرستی» و ذکر الله باز می دارد.
انسان خود بین، خدا بین نمی شود، و خود خواهی و خود بینی نوعی شرک است که با حقیقت توحید و حق بینی سازگار نیست!
در حدیثی از امام امیرمؤمنان علی علیه السلام می خوانیم:

«کل ما الهی من ذکر الله فهو من ابلیس»

هر چیز انسان را از یاد خدا غافل سازد، از سوی شیطان است! (1)
و در حدیث دیگری از همان حضرت آمده است:

«کل ما الهی عن ذکر الله فهو من المیسر»

هر چیزی که انسان را از یاد خدا غافل کند، نوعی قمار است! (2) (و می دانیم قمار در قرآن مجید در ردیف بت پرستی ذکر شده است. (سوره مائده، آیه 90))
این سخن را با حدیث ناب و جالبی از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله پایان می دهیم:
در تفسیر آیه شریفه :

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَ لَا أَوْلَادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ» (سوره منافقون، آیه 9)

ای کسانی که ایمان آورده اید! اموال و فرزندانتان شما را از ذکر خدا غافل نسازد!
فرمود:

«هم عباد من امتی الصالحون منهم، لا تلهیهم تجارة و لا بیع عن ذکر الله و عن الصلوة المفروضة الخمس»

این مؤمنان، بندگان صالحی از امت من هستند که هیچ تجارت و معامله ای، آنها را از یاد خدا و نمازهای فریضه پنجگانه، غافل نمی کند! (3)
آری! آنها هر جا باشند و هرچه بگویند و هر چه بشنوند باز نظری به سوی خدا دارند.
سر رشته دولت ای برادر به کف آر وین عمر گرامی به خسارت مگذار! دائم همه جا، با همه کس، در همه کار می دار نهفته چشم دل جانب یار!

پاورقی :
1 - میزان الحکمه، جلد 2، صفحه 975، چاپ جدید، بحث ذکر.
2 - همان مدرک
3 - میزان الحکمه، ج 2، صفحه 975 ، چاپ جدید. 

نوشتن دیدگاه