از صفات رذیله آدمی، دشمنی و کینه جویی نسبت به دیگری است که در اسلام منع و مذمت شده است و گاه همین صفت منشأ رذائل و اعمال مهلکه ای دیگر از قبیل غیبت و دروغ و بهتان و شماتت و مسخره و فحش و اذیت و آزار و ستم و حسد و بخل می گردد و سرانجام دنیا و آخرت آدمی را فاسد می نماید.
قرآن کریم :
(1) و البته واندارد شما را کینه گروهی، که بازداشتند شما را از مسجدالحرام، بر آنکه ستم کنید.
«ولایجر منکم شنآن قوم ان صدوکم عن المسجد الحرام ان تعتدوا».
(مائده، 2)
(2) و البته واندارد شما را، کینه گروهی، بر این که عدل و داد نکنید، عدالت کنید که عدل به تقوی نزدیکتر است.
«ولایجر منکم شنآن قوم علی الا تعدلوا اعدلوا هو اقرب للتقوی».
(مائده، 8)
روایات :
(1) از امام صادق (علیه السلام): کسی که بذر دشمنی بکارد، همان را درو کند.
«من زرع العداوة حصد ما بذر».
(وسائل الشیعه، ج 2، ص 232)
(2) از امیر المؤمنان علی (علیه السلام): رشک و دروغ و کینه را رها کن، اینها سه چیزند که دین را زشت کنند و انسان را هلاک نمایند.
«دع الحسد و الکذب و الحقد فانهن ثلثة تشین الدین و تهلک الرجل».
(مستدرک الوسائل، ج 2، ص 328؛ نقل از غررآمدی)
(3) از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): از خویش خود نبُر (جدا مشو) گرچه او از تو بریده باشد.
«لاتقطع رحمک و ان قطعتک».
(وسائل الشیعه، ج 2، ص 237)
(4) از امام باقر (علیه السلام): چون دو نفر از شیعیان ما نزاع کنند و از یکدیگر مفارقت نمایند، پس باید ستمدیده به سوی رفیق خود برگردد، تا این که بگوید: ای برادر من! منم ستم کننده، تا آنکه دوری و ناپیوستگی میان آن دو، بریده و تمام شود که خدای متعال داور و دادگر است، از ظلم برای مظلوم (انتقال) می گیرد.
«اذا تنازع اثنان من شیعتنا ففارق احدهما الاخر فلیرجع المظلوم الی صاحبه حتی یقول یا اخی انا الظالم حتی ینقطع الهجران فیما بینهما ان الله تعالی حکم و عدل یأخذ للمظلوم من الظالم».
(مستدرک الوسائل، ج 2، ص 102؛ به نقل از تحف العقول و صاحب وسائل الشیعه نیز این روایت را در ص 235 به نقل از کلینی ذکر کرده است.)
(5) از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): آگاه باشید که به درستی، دشمنی با یکدیگر، تراشنده و از بیخ و بن کننده دین است.
«الا ان فی التباغض الحالقة لا اعنی حالقة الشعر ولکن حالقة الدین».
(وسائل الشیعه، ج 2، ص 233)
(6) از امام باقر (علیه السلام): اصحاب و برادران دینی خود را بزرگ دارید و احترامشان کنید، هجوم مکنید و به هم ضرر نرسانید و رشک مورزید و از بخل بپرهیزید و بندگان خالص خدا باشید.
«عظموا اصحابکم و وقروهم و لایتهجم بعضکم علی بعض و لاتضاروا و لاتحاسدوا و ایاکم و البخل و کونوا عبادالله المخلصین».
(وسائل الشیعه، ج 2، ص 204)
(7) از پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم): برای هیچ مسلمانی جایز و حلال نیست که از برادر مسلمان خود تا سه روز قهر و دوری و ناپیوستگی کند، و پیشی گیرنده (برای آشتی)، به بهشت پیشی گرفته است.
«لایحل لمسلم ان یهجر اخاه ثلثة ایام و السابق سبق الی الجنة».
(وسائل الشیعه، ج 2، ص 235)
(8) از امام صادق (علیه السلام): مؤمن نسبت به برادر با ایمانش هدیه خدای عزّوجلّ است، پس اگر او را مسرور کند و به او پیوندد، هدیه خداوند را پذیرفته است و اگر از او ببرد و دوری و جدایی کند؛ هدیه خداوند را رد کرده است.
«المؤمن هدیة الله عزّوجلّ الی اخیه المومن فان سره و وصله فقد قبل من الله عزّوجلّ هدیته و ان قطعه و هجره فقد رد علی الله عزّوجلّ هدیته».
(مستدرک الوسائل، ج 2، ص 102؛ به نقل از شیخ مفید)
(9) از امام صادق (علیه السلام): خداوند از هیچ مؤمنی عملی را نپذیرد، اگر او قصد بدی و سویی را بر برادر با ایمانش در دل داشته باشد.
«لایقبل الله من مؤمن عملاً و هو مضمر علی اخیه المومن سوءاً».
(وسائل الشیعه، ج 2، ص 240)
