انفاق و صدقه يك قانون عمومى در جهان آفرينش و مخصوصا در سازمان بدن هر موجود زنده است ؛ قلب انسان تنها براى خود كار نمى كند بلكه از آن چه دارد به تمام سلول ها انفاق مى كند، مغز و ريه و ساير دستگاه هاى بدن انسان همه از نتيجه كار خود دائما انفاق مى كند و اصولا زندگى دسته جمعى بدون انفاق مفهومى ندارد.
1- رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: ان على كل مسلم فى كلى يوم صدقة ، قريل : من يطيق ذلك ؟
قال (صلى الله عليه و آله) : اماطتك الأذى عن الطريق صدقة ، و ارشادك الرجل الى الطريق صدقة ، و امرك بالمعروف صدقة ، و نهيك عن المنكر صدقة ، و ردك السلام صدقة (1)؛ همانا بر عهده هر مسلمانى است كه در هر روز صدقه دهد، عرض شد: چه كسى توان انجام اين كار را دارد؟ فرمود: اگر در مسير و راه آنچه موجب اذيت رهگذر باشد بر طرف سازى صدقه است ، و راه نشان دادن به راهگذر صدقه است ، و عيادت كرد مريض صدقه است ، و امر به معروف و نهى از منكر صدقه است ، و جواب سلام صدقه است .
2- رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: من الصدقة آن يتعلم الرجل العلم و يعلمه الناس (2)؛ فراگرفتن علم و آموختن آن به مردم صدقه است .
3- رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: يا ابا ايوب الا اخبرك و ادلك على صدقة يحبها الله و رسوله ؟
تصلح بزين الناس اذا تفاسدوا و تباعدوا(3)؛ اى ابو ايوب! آيا خبرت ندهم و دلالت به صدقه هايت نكنم كه خدا و پيغمبرش (صلى الله عليه و آله) آن را دوست دارند؟ اصلاح كردن در ميان مردم هنگامى كه فاسد گردند و از يكديگر دورى گزينند.
4- رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: كل معروف صدقة و الدال على الخير كفاعله و الله يحب اغاثة اللهفان (4)؛ هر معروفى صدقه است ، كسى كه راهنمایى به خير كند همانند كسى است كه آن را انجام مى دهد، و خدا فريادرسى شخص مظلوم را دوست مى دارد.
5- رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: كل معروف صدقة الى غنى اَو فقير، فتصدقوا و لو بشق ثمرة و اتقوا النار و لو بشق التمرة (5)؛ هر كار پسنديده اى و معروفى صدقه به سوى دولتمند و مستمند محسوب است ، پس صدقه بدهيد اگر چه به نيمه خرمایى باشد و از آتش پروا كنيد اگر چه با نيمه خرما باشد.
6- رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: كلكم يكلم ربه يوم القيامه ليس بينه و بينه ترجمان ، فينظر أمامه ، فلا يجد الا ماقدم ، و ينظر عن يمينه فلا يجد الا ما قدم ، ثم ينظر عن يساره فاذا هو بالنار، فاتقوا النار و لو بشق تمرة فان لم يجد احدكم فبكلمة طيبة (6)؛ همه شما، در روز قيامت بدون دخالت واسطه و مترجم با پروردگار خود سخن مى گویيد، و هر كس ‍ پيش روى خويش چون بنگرد جز آنچه از پيش فرستاده چيزى نيابد: و به جانب راست نظر كند هرچه خود از پيش تقديم داشته مى يابد، سپس به سوى چپ نگاه مى كند آتش بيند، پس از آتش بهراسيد اگر چه با پاره اى خرما باشد و اگر آن را به دست نياورديد با يك سخن پاك گفتن اين كار را بكنيد.
7- رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: لاصحابه : الا اخبركم بشىء ان أنتم فعلتموه تباعد الشيطان منكم كما تباعد الشيطان منكم كما تباعد المشرق من المغرب؟
قالوا: بلى .
قال : الصوم يسود وجهه ، و الصدقة تكسر ظهره (7)؛ آيا به شما خبر بدهم به چيزى كه اگر آن را انجام دهيد شيطان از شما دور مى شود همانند دور بودن مشرق و مغرب؟
عرض كردند: آرى ،
فرمود: روزه چهره شيطان را سياه مى كند و صدقه پشت او را مى شكند.
8- رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: ان الله ليدرء بالصدقة سبعين ميتة من السوء؛ پيغمبر خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود: همانا خدا به وسيله صدقه هفتاد گونه مردن بد را دفع مى كند.
9- امام صادق (عليه السلام) فرمود: لا يتبع الرجل بعد موته الا ثلاث خصال : صدقة أجراهاالله له فى جياته فهى تجرى له بعد موته . و سنة هدى يعمل بها. و ولد صالح يدعوله (8)؛ پس از مرگ آدمى جز به سه خصلت از وى باقى نمى ماند و به دنبال او نمى رود: صدقه جاريه اى كه : در زندگى انجام داده و پس از مرگش باقى است . و روش درستى كه - بدان عمل شود، و فرزند خوب و شايسته اى كه - براى او دعا كند.
10- سفيان بن عمرو به محضر امام صادق (عليه السلام) شكايت كرد و گفت : انى كنت انظر فى النجوم فاعرفها و اعرف الطالع فيد خلنى من ذلك
فقال : اذا وقع فى نفسك شيى فتصدق على اول مسكين ثم امض فان الله عز و جل يدفع عنك .(9) من مردى ستاره شناسم و طالع ستارگان را مى دانم و (گاهى) از رهگذر مطالعات نجومى چيزى در خيالم وارد مى شود.
امام (عليه السلام) فرمود: هرگاه چيزى در خيال تو واقع گشت به نخستين مسكينى كه مى رسى صدقه بده و به كار خود بپرداز كه : خداى عزوجل آن خيال بد و نحوست را از تو دفع مى فرمايد.
11- كتاب جعفريات به سلسله سند خود از اميرالمؤمنين (عليه السلام) روايت كرده است كه رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمود: الصدقة شيى عجيب
قال : فقال ابوذر الغفارى رضى الله عنه : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله) فاى الصدقات افضل؟
قال : اغلاها ثمنا و انفسها عند اهلها
قال : فان لم يكن له المال؟
قال : عفو طعامك
قال : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله) فمن لم يكن له عفو طعام؟
قال : فضل راى ترشد به صاحبك
قال : فان لم يكن له راى
قال : فضل (قوت تعتد) بها على ضعيف
قال : فان لم يستطع
قال : و ان تعين مغلوبا
قال : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله) فمن لم يفعل؟
قال : فينتحى عن طريق المسلمين ما يؤذيهم
قال : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله) فمن لم يفعل؟
قال تكف اذاك عن الناس فانها صدقة تطهربها عن نفسك .(10)
صدقه چيزى است عجيب ،
ابوذر (رضى الله عنه) عرض كرد: يا رسول الله (صلى الله عليه و آله) كدام يك از صدقات برتر است؟
فرمود: آن كه گران بهاتر و نفيس تر در نزد اهلش باشد.
عرض كرد: اگر كسى مالى ندارد چه كند؟
فرمود: از مازاد و باقى مانده غذایش،
عرض كرد: يا رسول الله (صلى الله عليه و آله) اگر باقى مانده غذا نداشته باشد؟
فرمود: رأى و نظرى بدهى كه دوست خود را راهنمايى كنى ،
عرض كرد: اگر رأى و نظرى نداشته باشد؟
فرمود: بازمانده از قوت و روزى كه رفع نياز از تهيدستى كند.
عرض كرد: اگر توانایى آن را نداشته باشد؟
فرمود: و كمك و يارى به مغلوبى دهى .
عرض كرد: يا رسول الله (صلى الله عليه و آله) اگر اين كار را نكند؟
فرمود: چيزهایى كه موجب آزار مسلمانان است از مسير و گذرگاه آنان بر دارد،
عرض كرد: يا رسول الله (صلى الله عليه و آله) اگر اين عمل را انجام ندهد؟
فرمود: اذيت خود را از مردم بازدارى (به مردم آزار نرسانى) كه اين صدقه اى است . كه جان تو را پاك مى گرداند.
12- امام صادق (عليه السلام) فرمود: لو جرى المعروف على ثمانين كفا لاوجروا كلهم من غير ان ينقص عن صاحبه من اجر شيئا؛(11) اگر صدقه اى بر هشتاد دست جريان يابد (دست به دست شود) صاحبان همه آن دست ها پاداش دارند بى آنكه از پاداش صدقه دهنده نخستين چيزى كاسته شود.
**********************************
1- بحارالانوار، ج 72، ص 50.
2- بحارالانوار، ج 2، ص 24.
3- مجموعه ورام ، ص 7.
4- بحارالانوار، ج 93، ص 119.
5- بحارالانوار، ج 93، ص 112.
6- بحارالانوار، ج 93، ص 131.
7- بحارالانوار، ج 93، ص 114.
8- بحارالانوار، ج 93، ص 269.
9- سفينة البحار، ج 2، ص 23.
10- جامع الاحاديث الشسعه ، ج 8، ص 413.
11- سفينة البحار، ج 2، ص 25.

نوشتن دیدگاه