الحسین بن حمدان الحضینی فی هدایته عن نیف و سبعین رجلاً تقدم ذکر بعضهم عن ابی محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) فی حدیث طویل، قالوا: فقام ابن الخلیل القیسی، فقال: یا سیدنا! الصلوات الخمس اوقاتها سنه من رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) او منزله فی کتاب الله تعالی؟ فقال: یرحمک الله، ما استن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) لا ما امره الله به، فاما اوقات الصلاه، فی عندنا اهل البیت کما فرض الله علی رسوله، و هی احد و خمسون رکعه فی سته اوقات ابینها لکم فی کتاب الله عزوجل فی قوله: واقم الصلاه طرفی النهار وزلفا من اللیل (1) و طرفاه صلاه الفجر و صلاه العصر، و التزلیف من اللیل ما بین العشائین.
و قوله عزوجل: یا ایها الذین آمنوا لیستاذنکم الذین ملکت ایمانکم و الذین لم یبلغوا الحلم منکم ثلاث مرات من قبل صلاه و حین تضعون ثیابکم من الظهیره و من بعد صلاه العشاء (2) فبین صلاه الفجر، و حد صلاه الظهر، و بین صلاه العشاء الاخره، لانه لایضع ثیابه للنوم الا بعدها.
و قال الله تعالی: یا ایها الذین آمنوا اذا نودی للصلاه من یوم الجمعه فاسعوا الی ذکر الله (3) و اجمع الناس علی ان السعی هو الی صلاه الظهر، ثم قال تعالی: اقم الصلاه لدلوک الشمس الی غسق اللیل (4) فاکد بیان الوقت، و صلاه العشاء من انها فی غسق اللیل، و هی سواده، فهذه اوقات الخمس الصلوات؛(5)
حسین بن حمدان حضینی در کتاب هدایه اش از هفتاد و اندی نفر که ذکر بعضی از آنان گذشت از ابی محمد (امام سجاد (علیه السلام)) در حدیثی طولانی نقل کرده که: ابن الخلیل القیسی به پاخاست و گفت: ای آقای من، آیا نمازهای پنج گانه اوقاتشان سنت از جانب پیامبر است و یا در کتاب خدا نازل شده است؟ امام (علیه السلام) فرمود: خدای تو را رحمت کند، هیچ سنتی را پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بنیاد ننهاد مگر این که خداوند به او امر کرده بود. و اما اوقات نماز نزد ما اهل بیت آن گونه است که خدا بر پیامبرش واجب کرده بود و آن پنجاه و یک رکعت است که در شش وقت تعیین شده و طبق کتاب خدا من آن را برای شما بیان می کنم: گفته خداوند، آن جا که فرمود برپای دار نماز را دو طرف روز و قسمت اول از شب دو طرف روز نماز صبح و عصر است و تزلیف از شب مابین عشائین است (مغرب و عشا) و گفته خداوند - عزوجل - که فرموده: ای کسانی که به خدا ایمان آورده اید [بدانید که ]بندگان ملکی شما و کودکانی که هنوز به احتلام و زمان بلوغ نرسیده اند باید شبانه روز سه مرتبه از شما اجازه بخواهند: یک بار پیش از نماز صبح، دیگر هنگام ظهر که جامه ها را از تن برمی گیرید و سوم پس از نماز عشا. در این آیه وقت نماز صبح و ظهر و عشا را بیان فرموده، چرا که لباس برای خواب و استراحت به جز بعد از عشا برگرفته نمی شود و خداوند فرمود: ای ایمان آورندگان، چون برای نماز در روز جمعه ندا داده شوید پس به سوی ذکر و یاد خدا بشتابید و در این که مقصود شتافتن برای نماز ظهر جمعه است. اتفاق نظر وجود دارد.
سپس خداوند فرمود: نماز را به پا دار از وقت زوال آفتاب تا اول تاریکی شب و بدین وسیله بر وقت نماز و این که نماز عشاء در تاریکی شب به جای آورده شود، تأکید کرده است، پس این اوقات نمازهای پنج گانه است.
ورد فی امامه جبرئیل (علیه السلام) لنبینا محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) حیث یخبرنا عنها بقوله: امنی جبریل عند البیت مرتین، فصلی بی الضهر حین زالت الشمس و کانت قدر الشراک.
و صلی بی العصر حین صار ظل کل شی ء مثله، وصلی بی المغرب حین افطر الصائم، و صلی بی العشاء حین غاب الشفق، و صلی بی الفجر حین حرم الطعام و الشراب علی الصائم، فلما کان الغد صلی بی الظهر حین کان ظله مثله و صلی بی العصر حین کان ظله مثلیه، و صلی بی المغرب حین افطر الصائم، و صلی بی العشاء الی ثلث اللیل، و صلی بی الفجر فاسفر، ثم التفت الی فقال: یا محمد، هذا وقت الانبیاء من قبلک و الوقت ما بین هذین؛(6)
وارد شده است در امامت جبرئیل (علیه السلام) برای پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، چنان که خبر داد ما را از آن و فرمود: امامت کرد مرا جبرئیل نزد بیت الحرام دوبار، پس نماز گزارد با من در ظهر هنگام زوال آفتاب و این در وقت مشترک بود، و با من نماز عصر گذارد هنگامی که سایه هر چیز به اندازه آن شود و نماز مغرب را با من خواند آن گاه که روزه دارای افطار می کنند و نیز با من نماز عشاء گذارد و آن گاه که شفق ناپدید شد و با من نماز صبح خواند آن گاه که طعام و شراب بر روزه داران حرام می شود و چون فردا شد باز در وقتی که سایه هر چیز به اندازه آن چیز شود با من نماز ظهر بخواند هم چنان که نماز عصر را با من خواند هنگامی که سایه اشیا دو برابر آنها می شود باز هنگامی که روزه داران افطار می کنند نماز مغرب گزاردیم و تا ثلث شب نماز عشا خواندیم سپس نماز صبح را با من خواند و برفت و چون آهنگ رفتن کرد متوجه من شده و گفت: ای محمد، این وقت انبیای پیش از توست و زمان نماز مابین این دو است.
***********************************
1) اسراء، آیه 78.
2) نور، آیه 58.
3) اسراء، آیه 78.
4) همان.
5) هدایه حضینی، ص 69، از نسخه خطی و یا اختلافی اندک در ص 347 از نسخه چاپ شده در بیروت.
6) سنن ابن ماجه، ج 1، ص 220، ح 668.

نوشتن دیدگاه