در این روش امامان (علیه السلام) در تفسیر آیه به سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و با دیگر امامان معصوم (علیه السلام) استناد کرده و به مدد سنت آیه را تبیین و تفسیر کرده اند.
در این جا به سه مورد بسنده می کنیم:
1. عن زراره، قال: سألت أباجعفر (علیه السلام) عن التمیم؟ فقال: أن عمار بن یاسر أتی النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) فقال: أجنبت و لیس معی ماء، فقال: کیف صنعت یا عمار؟ قال: نزعت ثیابی، ثم تمعکت علی الصید، فقال: هکذا یصنع الحمار، انما قال الله: فامسحوا بوجوهکم وأیدیکم منه.(1) ثم وضع یدیه جمیعاً علی الصید، ثم مسحهما، ثم مسح من بین عینه الی أسفل حاجبیه، ثم وضع احدی یدیه بالاخری علی ظهر الکف بدأ بالیمین؛(2)
زراره می گوید از امام باقر (علیه السلام) درباره تیمم سؤال کردم، آن حضرت فرمود: عمار بن یاسر نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد و گفت: جنب گشتم و آب همراه نداشتم. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از او پرسید: چه کار کردی؟ عمار بن یاسر نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد و گفت: جنب گشتم و آب همراه نداشتم. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از او پرسید: چه کار کردی؟ عمار گفت: لباس از تن درآورده و بر خاک غلطیدم، فرمود: الاغ این گونه عمل می کند، خداوند تبارک و تعالی فرمود: فامسحوا بوجوهکم وأیدیکم منه آن گاه دستش را بر خاک نهاد آن دو را بر هم زد، صورت را مسح نمود، سپس با شروع از دست راست پشت دستانش را مسح نمود.
2. ابراهیم بن عباس الصوفی الکتاب، قال: کنا یوماً بین علی بن موسی الرضا (علیه السلام) فقال: لیس فی الدنیا نعیم حقیقی فقال له بعض الفقهاء ممن یحضره، فیقول عزوجل: ثم لتسألن یومئذ عن النعیم(3) أما هذه النعیم فی الدنیا و هو الماء البارد. فقال له الرضا (علیه السلام) - و علا صوته -: کذا فسرتموه أنتم و جعلتموه علی ضروب؟ فقالت طائفه: هو الماء البارد، و قال غیرهم: هو الطعام الطیب. و قال آخرون: هو طیب النوم، و لقد حدثنی أبی عن أبیه أبی عبدالله (علیه السلام)، ان أقوالکم هذه ذکرت عنده فی قول الله عزوجل: لتسألن یومئذ عن النعیم فغضب، و قال: ان الله عزوجل لایسأل عباده عما تفضل علیهم به، ولایمن بذلک علیهم، و الامتنان بالانعام مستقبح من المخلوقین، فیکف یضاف الی الخالق عزوجل مالایرضی المخلوقون به؟ و لکن النعیم حبنا أهل البیت و موالاتنا یسأل الله عنه بعد التوحید و النبوه؛ لأن العبد اذا وفی بذلک أداه الی نعیم الجنه الذی کان لایزول، و لقد حدثنی بذلک أبی عن أبیه، عن محمد بن علی عن أبیه علی بن الحسین، عن الحسین بن علی (علیه السلام) أنه قال: قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): أول ما یسأل عنه العبد بعد موته، شهاده أن لا اله الا الله، و أن محمداً رسول الله، و أنک ولی المؤمنین بما جعله الله و جعلته له لک، فمن أقر بذلک و کان معتقده صار الی النعیم الذی لازوال له؛(4)
در محضر امام رضا (علیه السلام) از نعمت مورد سؤال در قیامت سخن به میان آمد، بعضی گفتند منظور آب سرد است، امام رضا با صدای بلند فرمود: چرا این چنین تفسیر می کنید؟ آن گاه فرمود: پدرم فرمود همین مسئله نزد جدم امام صادق (علیه السلام) مطرح گشت و عده ای نیز چنین پاسخ دادند، اما آن حضرت خشمگین شد و فرمود: نعیم، محبت به ما اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است، سپس امام صادق (علیه السلام) برای روشن ساختن معنای نعیم به گفته امامان پیشین استناد فرمود، تا آن جا که از قول امام حسین (علیه السلام) و او از قول پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نعیم را به ولایت همیشگی امامان اطهار (علیه السلام) تفسیر کرد.
3. امام صادق (علیه السلام) در تفسیر وأکلهم السحت(5) فرمود:
قال امیرالمؤمنین (علیه السلام) من السحت ثمن المیته و ثمن الکلب و مهر البغی والرشوه فی الحکم و أجر الکاهن؛(6)
پول خرید و فروش مردار و سگ، اجرت و مزد زن فاجر، رشوه در قضاوت و مزد کاهن از [مصادیق ] سحت است.
*****************************
1) مائده، آیه 6.
2) تفسیر برهان، ج 2، ص 261، ح 2994 / 25.
3) تکاثر، آیه 8.
4) تفسیر نور الثقلین، ج 5، ص 664، ح 18.
5) مائده، آیه 62.
6) تفسیر برهان، ج 2، ص 329، ح 3195 / 2.
ب) تفسیر قرآن به سنت
- بازدید: 357