آيه (5)        

عَلِمَتْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ وَ أَخَّرَتْ
 
ترجمه :[1]
 
تفسير :
]وقوف كامل انسان‌ها بر اعمالشان در قيامت[
جزاى «إذا» است كه در اين موقع هر نَفْسى مى‌داند و بر او معلوم مى‌شود آنچه پيش فرستاده و آنچه وا گذاشته: (عَلِمَتْ نَفْسٌ) يعنى كل نفس، فرداى قيامت كه مى‌فرمايد: (وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً)[2]  و مى‌فرمايد: (يَوْمَ تُبْلَى السَّرائِرُ)[3] ، بر او
 
معلوم مى‌شود (ما قَدَّمَتْ) كه پيش از مردن ]چه[ پيش فرستاده، چه اعمال خير باشد
از ايمان و اخلاق فاضله و اعمال صالحه، و چه اعمال شر باشد از كفر و شرك و ضلالت و صفات خبيثه و اعمال سيئه كوچك و بزرگ، آنكه مى‌فرمايد: (فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ * وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ)[4] .
 
(وَ أَخَّرَتْ) و آنچه گذاشت و رفت از سنّت حسنه يا سنّت سيئه كه در حديث است كه فرمود: «مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً كانَ لَهُ أَجرُها وَ أَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِها مِنْ غَيرِ أنْ يَنقِصَ مِنْ أُجورِهِمْ شَيْئاً، وَ مَنْ سَنَّ سُنَّةً سَيِّئَةً كانَ لَهُ وِزرُها وَ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِها مِنْ غَيرِ أَنْ يُنْقَصُ مِنْ أَوزارَهُمْ شَيْئاً»[5] .
   
بلكه در حديث از پيغمبر اكرم 9 است كه فرمود :
«مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً كَانَ لَهُ أَجْرُهَا وَأجْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا إلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَمَنْ سَنَّ سُنَّةً سَيِّئَةً كَانَ عَلَيْهِ وِزْرُهَا وَوِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا إلَى يَوْمِ الْقِيامَةِ»[6] .
   
*    *    *

[1] .  هر نَفْسى آنچه را پيش فرستاده و باز پس گذاشته، بداند.
[2] .  و آنچه را انجام داده‌اند حاضر يابند. سوره كهف: آيه 49.
[3] .  آن روز كه رازها همه فاش شود. سوره طارق: آيه 9.
[4] .  پس هر كه هموزن ذرّه‌اى نيكى كند نتيجه آن را خواهد ديد. و هر كه هموزن ذرّه‌اى بدى كندنتيجه آن را خواهد ديد. سوره زلزله: آيات 7 - 8.
[5] .  هر كس پايه‌گذار سُنّت حسنه‌اى شود، هم پاداش سنّتش را مى‌گيرد و هم پاداش تمام كسانى كه بهسنّت او عمل مى‌كنند، بى‌آنكه پاداش آن‌ها كم شود. و نيز هر كس سنّت بدى را پايه‌گذارد، گناه آنعمل و كسانى كه بر آن روش عمل مى‌كنند براى او خواهد بود و بدون آنكه از گناه آنان كم شود.ر.ك: الاختصاص: ص251 و بحار الأنوار: ج2، ص24، ح75. (با اندكى تفاوت).
[6] .  هر كس سنّت حسنه و نيكى را بنا نهد، ثواب آن عمل و كسانى كه به آن عمل مى‌كنند تا روزقيامت براى او خواهد بود و هر كس سنّت و سيره زشتى را بنا نهد، گناه آن عمل و كسانى كه به آنروش زشت عمل مى‌كنند تا روز قيامت براى او خواهد بود. كافى: ج5، ص9، ح1؛ الخصال: بابچهارم، ص268، ح89 و تفسير قرطبى: ج6، ص140.

نوشتن دیدگاه