آيه (26)      

ƒإِنَّ فِى ذلِکَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشى
 
ترجمه :
26. محققاً در اين اخذ فرعون - نكال آخرت و اولى را - هرآينه عبرت است از
براى كسى كه از خدا بترسد[1] .
 
 
تفسير :
]ضرورت عبرت‌گيرى از احوال اقوام پيشين[
تمام قضاياى اُممِ سابقه براى تنبيه و بيدارى و عبرت است كه اثر تصديق انبيا و اطاعت آن‌ها و اقرار به توحيد و ايمان به خدا و رسول چه فوايد و نتايج دنيوى دارد و چه مثوبات اخروى، و اثر كفر و شرك و تكذيب انبيا و ظلم و اذيت و معاصى و طغيان چه مضار و بليّات دنيوى و چه عقوبات اخروى.
آب را ديدى كه با طوفان چه كرد         باد را ديدى كه با عادان چه كرد
جمله ذرات زمين و آسمان           لشگر حقند گاه امتحان
(إِنَّ فِى ذلِکَ لَعِبْرَةً) اما براى قلب بيدار و روشن كه قابليت هدايت داشته باشد، و اما قلوب قاسيه، سياه دل، متكبّر، مُتَفَرْعن[2] ، طاغى، ياغى به قدر خَردَلى اثر
نمى‌گذارد، زيرا به كلى از قابليت افتاده مثل دانه و حبه و هسته كه فاسد شده ديگر نمى‌رويد، و درختى كه ريشه آن خشك شده باشد رشد نمى‌كند، لذا بايد اين نمره را رها كرد و دور انداخت كه مى‌فرمايد: (ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَ يَتَمَتَّعُوا وَ يُلْهِهِمُ الاَْمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ)[3] . و لذا در امر به معروف و نهى از منكر يكى از شرايط آن احتمال تأثير  
است و با قطع به عدم تأثير واجب نيست، فقط وظيفه انبيا و علما تبليغ است كه حجت بر آن‌ها تمام شود، نگويند: (لَوْ لا أَرْسَلْتَ إِلَيْنا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ آياتِکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزى)[4] ، لذا مى‌فرمايد: (لِمَنْ يَخْشى) خشيت تا ايمان نباشد و لا اقل احتمال  

صدق در فرمايشات انبيا ندهد خوف پيدا نمى‌كند، زيرا عقل هر ذى عقلى حكم مى‌كند به لزوم دفع ضرر مقطوع و مظنون و محتمل و اين‌ها احتمال صدق نمى‌دهند و تمام فرمايشات آن‌ها را كذب مى‌پندارد. بلى، بعضى يقين به صدق پيدا مى‌كنند، لكن حب رياست و شهوات نفسانى مانع از تصديق مى‌شود كه مى‌فرمايد: (وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ ظُلْماً وَ عُلُوّاً)[5] .
 
*    *    *

[1] .  ترجمه ديگر: در حقيقت، براى هر كس كه از خدا بترسد، در اين ماجرا عبرتى است.
[2] .  مُتَفَرْعِن: داراى روحيه خودبينى و خودخواهى؛ خود پسند.
[3] .  بگذارشان تا بخورند و برخوردار شوند و آرزوها سرگرمشان كند، پس به زودى خواهند دانست.سوره حجر: آيه 3.
[4] .  چرا پيامبرى به سوى ما نفرستادى تا پيش از آنكه خوار و رسوا شويم از آيات تو پيروى كنيم؟سوره طه: آيه 134.
[5] .  با آنكه دل‌هايشان بدان يقين داشت، از روى ظلم و تكبّر آن را انكار كردند. سوره نمل: آيه 14.

نوشتن دیدگاه