10 «إِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَيْسَ بِضارِّهِمْ
شَيْئاً إِلاّ بِإِذْنِ اللّهِ وَ عَلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤمِنُونَ»
ترجمه:
10. جز اين نيست كه نجوا از شيطان است، براى اينكه محزون كند كسانى را كه
ايمان آوردهاند و نيست شيطان كه بتواند ضررى متوجه آنها كند، مگر مشيّت حق
تعلق بگيرد. و بر خداوند متعال پس بايد توكّل كنند مؤنون[1].
تفسير:
[دو نحوه تفسير اين آيه]
«إِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ» دو نحوه تفسير شده: 1. مراد خوابهاى شيطانى
است كه در عالم رؤا به نظر مؤنين مىرساند كه قلوب آنها را به وحشت اندازد
و آنها را محزون كند[2]. 2. مراد نجواهاى منافقين بر ضرر مسلمين به اغواى شيطان
است[3].
«لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا» لام غرض است كه مىخواهد مؤنون را محزون كند يا به
رؤا يا به وساوس در قلوب اهل فساد كه نجوا كنند و در مقام اذيّت مؤنين برآيند «وَ
لَيْسَ بِضارِّهِمْ شَيْئاً» شيطان كوچكترين ضررى نمىتواند به مؤن برساند، چه در
رؤا و چه در اغوا و وسوسه، ضرر و نفع به يد قدرت حق است.
«إِلاّ بِإِذْنِ اللّهِ» موافق حكمت و مصلحت كه مكرر بيان شده كه بلا و نعمت به
دست اوست و منشأ هر يك امورى است و تا مشيّت او تعلّق نگيرد، احدى قدرت
ندارد و اين منافى با اختيار نيست و مورث[4] جبر هم نمىشود. نه جبر است و نه
تفويض، و براى حفظ از كليه مضار [= ضررها] بايد توكل نمود.
«وَ عَلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤمِنُونَ» پناه بردن به خدا از شرّ هر ذى شرّى از جن
و انس و حيوانات موذيه و ساير بليّات.
تنبيه:
[شيطان فقط وسوسه مىكند و قدرت بر ضرر رسانى ندارد]
شيطان هيچگونه قدرتى بر اضرار به احدى ندارد، اگر قدرت داشت يك نفر اولاد
آدم را روى زمين نمىگذاشت. فقط وسوسه و القاى خيال در قلب انسان مىكند و تا
نفس انسان مايل نباشد، انسان نمىكند، لذا مىفرمايد: «إِنَّ عِبادِى لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ
إِلاّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ»[5] و انسان هم تا مشيّت تعلّق نگيرد، قدرت بر فعلى ندارد،
«ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوها قائِمَةً عَلى أُصُولِها فَبِإِذْنِ اللّهِ»[6].
* * *
[1]. ترجمه ديگر: چنان نجوايى صرفاً از القائات شيطان است، تا كسانى را كه ايمان آوردهاند دلتنگ
گرداند، ولى جز به فرمان خدا هيچ آسيبى به آنها نمىرساند، و مؤمنان بايد بر خدا اعتماد كنند.
[2]. ر.ك: تفسير قمى: ج2، ص335؛ تفسير البرهان: ج7، ص474، ح1 و بحارالأنوار: ج43، ص91، ح14.
[3]. ر.ك: تفسير سمرقندى: ج3، ص395؛ تفسير التبيان: ج9، ص549؛ تفسير واحدى: ج2، ص1076
و مجمع البيان: ج9، ص377.
[4]. مُورث: سبب؛ باعث.
[5]. در حقيقت، تو را بر بندگان من تسلّطى نيست، مگر كسانى از گمراهان كه تو را پيروى كنند. سوره حجر: آيؤ 42.
[6]. آنچه درخت خرما بريديد يا آنها را دست نخورده بر ريشههايشان برجاى نهاديد، به فرمان خدا بود. سوره حشر: آيه 5.
آیه 10 «إِنَّمَا النَّجْوى..»
- بازدید: 515