17     «رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ»
18     «فَبِأَىِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ»

ترجمه:
پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب؛ پس به كدام نعمت‏هاى پروردگارتان
تكذيب مى‏كنيد[1].
 
تفسير:
[اختلاف مفسران در اين آيه]
بعض مفسرين گفتند: مراد مشرق تابستان و مشرق زمستان و همچنين مغرب اين
دو[2]، بعضى گفتند: مشرق شمس و مشرق قمر و مغرب اين دو[3]. در بعض اخبار
دارد مشرقين: پيغمبر و على و مغربين: حسن و حسين[4].
اقول: مكرر تذكر داده شده كه كرؤ زمين و كرؤ آب به حركت وضعى دور خود
مى‏گردد، در شبانه روز يك دور مى‏زند و هميشه اوقات نصف آن‏كه مقابل شمس
است روز تشكيل داده مى‏شود و نصف بر خلاف آن شب تشكيل داده مى‏شود پس در
هر ساعت و دقيقه يك نقطؤ زمين مشرق است و نقطؤ مقابلش مغرب و اين آيؤ شريفه
يكى از معجزات است، زيرا در عصر پيغمبر تا ازمنؤ متماديه اين عقيده را نداشتند،
جديداً كشف شده و اما اخبار بيان باطن قرآن را مى‏كند كه اشراق دين و طلوع اسلام به
دعوت حضرت رسالت و شمشير على عليه‏السلام شده و غروب آن به شهادت حضرت مجتبى
و حضرت سيد الشهداء عليهماالسلام كه در زيارتش مى‏گويى: «لَقَدْ أَصْبَحَ كِتَابُ اللّه‏ِ فِيكَ مَهْجُورَاً،
ورَسُولُ اللّه‏ِ فِيكَ مَوْتُورَاً»[5] و غير اين‏ها كه دورؤ بنى اميّه و بنى مروان و بنى عبّاس باشد

و اللّه‏ العالم.

[1] .  ترجمه ديگر: پروردگار دو خاور و پروردگار دو باختر17 پس كدام يك از نعمت‏هاى
پروردگارتان را منكريد؟18.
 
[2] .  ر.ك: تفسير مجاهد: ج2، ص641؛ مجاز القرآن: ج2، ص243 و مجمع البيان: ج9، ص304.
 
[3] .  ر.ك: تفسير سمرقندى: ج3، ص360؛ مجمع البيان: ج9، ص304 و زبدة التفاسير: ج4، ص545.
 
[4] .  ر.ك: تفسير قمى: ج2، ص322؛ تأويل الآيات: ج2، ص637؛ تفسير البرهان: ج7، ص386، ح2
و بحارالأنوار: ج24، ص69، ح2.
 
[5] .   كتاب خدا را به واسطه فقدانت به كلى متروك و مهجور گردانيدند و به سبب قتل تو، جان رسول خدا را سخت محزون و خشمگين ساختند. ر.ك: اقبال الأعمال: ج2، ص64؛ المزار «شهيد اول»: ص74؛ بحار الأنوار: ج98، ص376 و مستدرك الوسائل: ج10، ص404. در دومنبع اخير «محزوناً» به جاى «موتوراً» آمده است.

نوشتن دیدگاه