10 «فَدَعا رَبَّهُ أَنِّى مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ»

ترجمه:
10. پس خواند نوح پروردگار خود را: به درستى كه من مغلوب اين مشركين شدم،
پس مرا يارى بفرما و از اين‏ها انتقام بكش[1]، چنانچه در جاى ديگر مى‏فرمايد: «وَ قالَ
نُوحٌ رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكافِرِينَ دَيّاراً»[2].
 
تفسير:
[درخواست نوح  عليه‏السلام از خداوند براى عذاب قومش]
«فَدَعا رَبَّهُ»[3] انبيا تا مادامى كه احتمال تأثير مى‏دهند كه شايد ايمان بياورند يا
در نسل آن‏ها مؤنى پيدا شود [از نفرين كردن] خوددارى مى‏كنند، لكن بعد از اينكه

مأيوس شدند در مقام نفرين بر مى‏آيند و خداوند آن‏ها را به عذاب هلاك مى‏فرمايد،
چنانچه حضرت نوح عرض كرد در پيشگاه الهى: «إِنَّكَ إِنْ تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبادَكَ وَ لا
يَلِدُوا إِلاّ فاجِراً كَفّاراً»[4] و خداوند هم فرمود: «وَ أُوحِىَ إِلى نُوحٍ أَنَّهُ لَنْ يُؤمِنَ مِنْ قَوْمِكَ
إِلاَّ مَنْ قَدْ آمَنَ فَلا تَبْتَئِسْ بِما كانُوا يَفْعَلُونَ»[5].
«أَنِّى مَغْلُوبٌ» كه چه اندازه اذيّت كردند به او و به مؤنين به او «فَانْتَصِرْ»
انتقام مرا از آن‏ها بكش و مرا از ظلم آن‏ها نجات ده.
*    *    *

[1] .  ترجمه ديگر: تا پروردگارش را خواند كه: من مغلوب شدم؛ به داد من برس.
 
[2] .  و نوح گفت: پروردگارا، هيچ كس از كافران را بر روى زمين مگذار. سوره نوح: آيؤ 26.
 
[3] .  دعا: به معنى خواستن و خواندن. در قرآن بسيار مورد توجه و سفارش خداوند متعال قرار گرفته است. در آيه 77 سوره فرقان آمده است: «قُلْ ما يَعْبَؤا بِكُمْ رَبِّى لَوْ لا دُعاؤكُمْ». بگو اگر دعايتان نباشد، پروردگار من به شما اعتنايى ندارد. همچنين در آيه‏اى كه مملو از مهربانى و عطوفت است (بقره، 186) مى‏فرمايد: «وَإِذا سَأَلَكَ عِبادى عَنِّى فَإِنِّى قَريبٌ أُجيبُ دَعْوَةَ الدّاعِ إِذا دَعانِ». (و چون بندگانم درباره من از تو پرسش كنند، بگو: من نزديكم و دعاى دعا كننده را وقتى كه مرا بخواند اجابت مى‏كنم). درباره اينكه هر دعايى مستجاب مى‏شود به آيه 60 سوره غافر مى‏توان استناد جست: «قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونى أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتى سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرينَ». (و پروردگارتان گويد: مرا به دعا بخوانيد تا برايتان اجابت كنم؛ بى‏گمان كسانى كه از عبادت من استكبار مى‏ورزند، زودا كه به خوارى و زارى وارد دوزخ شوند). درباره دعا آيات بسيارى وجود دارد؛ درباره دعا با اسماى مختلف خدا (اعراف، 180؛ اسراء، 110) درباره ترغيب به دعا با حالت تضرع و در پنهانى (اعراف، 55، 205؛ انعام، 63،64) درباره اخلاص در دعا (غافر، 14، 65؛ اعراف،29؛ مريم،48) تأكيد شده است. دعا بر دو قسم است يا تعظيم و مدح خداوند مانند: «يا اللّه‏، لا اله الاّ انت» و «ربنا لك الحمد» يا درخواست غفران و نعمت است مانند: «اللهم اغفرلى وارحمنى وارزقنى». ونظاير اين. همچنين شيخ طوسى در تفسير استجابت دعا، در (غافر، 60 و بقره، 186) مصلحت ديدنِ خدا را شرط آورده است و گفته اگر خدا آن را به مصلحت نداند اجابت نمى‏كند. فخر رازى نيز در تفسير آيه 60 سوره غافر گفته: اين احسان عظيمى از جانب خداوند تعالى است كه وعيد شديدى را براى ترك دعا تعيين فرموده است. ر.ك: دانشنامه قرآن، مدخل «دعا در قرآن».
 
[4] .  چرا كه اگر تو آنان را باقى گذارى، بندگانت را گمراه مى‏كنند و جز پليدكار ناسپاس نزايند. سوره نوح: آيؤ 27.
 
[5] .  و به نوح وحى شد كه از قوم تو جز كسانى كه تا كنون ايمان آورده‏اند هرگز كسى ايمان نخواهد آورد، پس، از آنچه مى‏كردند غمگين مباش. سوره هود: آيؤ 36.

نوشتن دیدگاه