إِذْ جاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ
ترجمه :
84. زمانى كه توجه كرد به پروردگار خود با قلب سالم[1] .
تفسير :
]معناى «قلب سليم» و انواع مرضهاى قلبى[
سلامتى قلب اين است كه هيچ گونه مرض در قلب نباشد كه در حق منافقين مىفرمايد در سوره بقره: (فِى قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللهُ مَرَضاً)[2] . امراض قلبيه بسيار است و هر يك از امراض شدت و ضعف دارد، نظير امراض بدنيه كه بسيار است و شدت و ضعف دارد: يك قسمت امراض قلبيه راجع به عقايد فاسده است از شرك و كفر و عناد و ضلالت و بدعت در دين و انكار ضرورى و بالجمله فقدان ايمان.
و يك قسمت اخلاق رذيله و صفات خبيثه و ملكات قبيحه كه در علم اخلاق متعرض هستند كه حدود هشتاد صفت خبيثه داريم[3] .
و يك قسمت معاصى و ارتكاب محرمات كوچك و بزرگ كه هر يك آنها يك مرض است براى قلب و يك نقطه سياه است كه در قلب احداث مىشود و ضعف ايمان مىآورد.
و يك قسمت از امراض قلبى حدوث شك و سهو و نسيان و غفلت و فراموشى و شبهه و شك و وهم و امثال اينهاست.
و يك قسمت خيالات فاسده و خطورات قلبيه و وساوس شيطانيه.
و قلب سليم آن است كه از كليه اين امراض خالى باشد، حتى شيطان راه به قلب آن نداشته باشد و اين مقام معصومين است، بلكه فوق عصمت است.
(إِذْ جاءَ) ابراهيم (رَبَّهُ) يعنى رو به خدا رفت و متوجه او شد، حتى صرف توجه از غير خدا نمود[4] حتى از جان و مال و هر چه موجب علاقه به غير خدا مىشود. (بِقَلْبٍ سَلِيمٍ) از جميع امراض مذكوره.
[1] . ترجمه ديگر: آنگاه كه با دلى پاك به پيشگاه پروردگارش آمد.
[2] . در دلهايشان مرضى است؛ و خدا بر مرضشان افزود. سوره بقره: آيه 10.
[3] . درباره صفات خبيثه و انواع آن. ر.ك: جامع السعادات: ج1، ص122.
[4] . به تعبير ديگر: صرفاً و مطلقاً توجهش به سوى خدا شد و از غير خدا روى برگرداند.
آیه 84 «إِذْ جاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ»
- بازدید: 1138