(يا بُنَىَّ أَقِمِ الصَّلوةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَآنْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلى ما أَصابَکَ إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الاُْمُورِ)
 
ترجمه :
17. پسرك من، بر پاى دار نماز را و امر به معروف بكن و نهى از منكر و صبر كن بر آنچه به تو اصابت مى‌شود، به درستى كه اين از مهم‌ترين كارهاست. ]پس [سهل انگارى نكن و كوچك مشمار و سرسرى ندان[1] .
   
تفسير :
]اهميت وارزش نماز[
(يا بُنَىَّ أَقِمِ الصَّلوةَ)، زيرا «الصَّلوةُ خيرُ موضوعٍ»[2]  و«عمودُ الديِنْ»[3] و«عنوانُ صَحيِفةِ المومنِ»[4]  و«معراج المُومِنْ»[5]  و«اَوَّلُ ما يُحاسبُ بهِ العبدُ يومَ   القيامةِ إن قُبِلَت قُبِلَ ما سوَاها وإن رُدّت رُدّ ما سِوَاها»[6] .
   
 
]اهميت امر به معروف ونهى از منكر[
(وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ)، زيرا :
«ما أَعْمالُ البِرِّ كُلِّها في جَنْبِ الاَْمْرِ بِالمَعرُوفِ وَالنَهْيِ عَنِ المُنْكَرِ إلّا كَنَفْثَةٍ[7]  في بَحْرٍ لُجِّيٍّ»[8] .
  (وَاصْبِرْ عَلى ما أَصابَکَ)، زيرا :
«الصَبْرُ مِفتاحُ الفَرَجِ»[9] ، (إِنَّما يُوَفَّى الصّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ )[10] .
 
]اقسام صبر[
و از براى صبر سه درجه است :
 1. صبر در بليات وواردات[11]  كه مفاد «ما أصابَکَ» است.
 2. صبر بر مشقت عبادات علماً وعملاً واخلاقاً.
 3. صبر در ترك شهوات نفسانى وزخارف دنيوى ومعاصى الهى.
درجه اول 300 درجه، درجه دوم  600 درجه، سوم 900 درجه ]را شامل مى‌شود[[12] .
«الصْبرُ مِنَ الاْيمانِ بِمَنْزِلَةِ الرَأسِ مِنَ الجَسَدِ، فَمَنْ لا صَبْرَ لَهُ لا إِيمَانَ لَهُ»[13] .
(إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الاُْمُورِ) انسان اگر عازم وجازم شد بر امرى، ممكن نيست بر ترك آن مگر از قدرتش خارج باشد.
*    *    *
[1] .  ترجمه ديگر: اى پسر من، نماز را بر پا دار، وبه كار پسنديده وادار واز كار ناپسند باز دار،وبر آسيبى كه بر تو وارد آمده است، شكيبا باش . اين حاكى از عزم واراده تو در اموراست.
[2] .  نماز بهترين عملى است كه وضع شده است. مكارم الأخلاق «طبرسى»: ص472؛ كنزالعمال: ج8، ص13؛ بحارالأنوار: ج79، ص308، ح9 ومستدرک الوسائل: ج3، ص43.
[3] .  نماز ستون دين است. امالى صدوق: ص739؛ وسائل الشيعة: ج4، ص27، ضمن ح 6وبحارالأنوار: ج79، ص218، ضمن ح36.
[4] .  صدر نامه مؤمن، نماز است. منبعى براى اين متن يافت نشد. اما روايتى به صورت ديگردر منابع آمده است: «عنوان صحيفة المؤمن حب على بن ابى طالب؛ صدرنامه مؤمن ، دوستداشتن على بن ابى طالب است». تاريخ بغداد: ج5، ص177؛ الروضة فى فضائلاميرالمؤمنين: ص66؛ كنز العمال: ج11، ص601 وبحارالأنوار: ج27، ص142، ح149.
[5] .  نماز مِعراج مؤمن است. تفسير رازى: ج1، ص266؛ بحارالأنوار:  ج79، ص 303ومستدرک سفينة البحار: ج6، ص343.
[6] .  اولين چيزى كه روز قيامت از بنده محاسبه مى‌شود نماز است اگر پذيرفته شود سايرچيزها پذيرفته مى‌شود واگر رد شود ساير چيزها رد مى‌شود. كافى: ج3، ص268، ح4؛تهذيب الأحكام: ج2، ص239، ح15؛ وسائل الشيعة: ج4، ص34، ح10 وبحارالأنوار: ج7،ص267، ح33 (با اندكى تفاوت).
[7] .  در نسخه چاپ تهران «كنعشة» آمده بود كه تصحيح شد.
[8] .  تمام كارهاى خوب در كنار امر به معروف ونهى از منكر همچون آب دهانى ]قطره‌اى[ دريك درياى مواج وپهناور است. نهج البلاعة: حكمت 374؛ بحارالأنوار: ج96، ص89،ح70 وجامع السعادات: ج2، ص183.
[9] .  صبر، كليد هر فرج وگشايشى است. الفرج بعد الشدّة: ج1، ص37؛ تفسير رازى: ج18،ص85 وبحارالأنوار: ج68، ص75.
[10] .  بى‌ترديد شكيبايان پاداش خود را بى‌حساب وبه تمام خواهند يافت. سوره زمر: آيه 10.
[11] .  به تعبير ديگر: آسيب‌هايى كه بر انسان وارد مى‌شود.
[12] .  كافى: ج2، ص91، ح15؛ وسائل الشيعة: ج15، ص238، ح6 وبحارالأنوار: ج79،ص136، ذيل ح21.
[13] .  جايگاه صبر نسبت به ايمان همانند سر نسبت به بدن است. پس هر كس صبر ندارد، ايمانندارد. نهج البلاغة: ضمن خطبه 82؛ كافى: ج2، ص87، ح2؛  خصائص الائمّة: ص 94وبحارالأنوار: ج68، ص81، ح17.

نوشتن دیدگاه