کاسنی صحرایی یا وحشی در فصل بهار در کنار جویبار یا در میان سبزه زار می روید. در گذشته مقداری عرق کاسنی را درون شربت سکنجبین می ریختند و به همراه کاهو میل می کردند. این عرق بسیار خنک کننده، صفرابر، جلادهنده کبد و مسکن حرارت بدن است. اگرچه طعم تلخ و خوشایندی ندارد اما برای کبد بسیار مفید است.
کاسنی در نوسازی سلول های کبد نقش برجسته ای دارد. چربی های مازاد کبد و رادیکال های آزاد مضر را خنثی و خون را تصفیه می کند. عرق کاسنی ملین و با خروج سموم از بدن التهاب بدن، تب های صفراوی، یرقان و زردی ناشی از گرمی را رفع، کیسه صفرا، کلیه و مثانه را از سنگ پاک، التهاب معده را برطرف، اسید کلریدریک معده را تحریک و اشتها را زیاد می کند.
اما جالب است بدانید که این گیاه در گفتار ائمه اطهار (علیه السلام) نیز دارای جایگاهی منحصر به فرد بوده است، چنانچه از محمّد بن اسماعیل نقل می نماید که: از امام رضا (علیه السلام) شنیدم که می فرمودند: الهِندَباءُ شِفاءٌ مِن ألفِ داءٍ، ما مِن داءٍ فی جَوفِ ابنِ آدَمَ إلاّ قَمَعَهُ الهِندَباءُ؛ کاسنی، شفای هزار درد است؛ و دردی در درون آدمیزاد نیست، مگر این که کاسنی، آن را به کلّی از میان ببرد. روزی امام (علیه السلام) برای یکی از خدمتکاران که گرفتار تب و سردرد می شد، کاسنی خواسته و فرمودند تا آن را آرد کنند، سپس آن را بر روی کاغذی قرار داده و روغن بنفشه بر رویش ریختند و این مخلوط را بر پیشانی شخص نهادند. آن گاه فرمودند: أما إنَّه یَذهَبُ بِالحُمّى، ویَنفَعُ مِنَ الصُّداعِ وَیذهَبُ بِهِ؛ بدانید که این، تب را از بین می بَرَد، برای سردرد، سودمند است و آن را بر طرف می سازد (1)
و نیز به نقل از محمّد بن ابی نصر، از پدرش، از امام صادق (علیه السلام) آمده است که : نزد امام (علیه السلام) از ناآرامی (دردِ) سر و دندان هایم و از دردی شدید در چشم هایم ـ تا جایی که صورتم در اثر آن ورم کرده بود ـ اظهار ناراحتی کردم.
سپس حضرت فرمودند: بر تو باد این کاسنی. آن را بِفْشُر و آبش را بگیر واز این شکر، به مقدار فراوان، بر آن بریز؛ چرا که درد را تسکین دهد و ضرر آن را دفع کند.
من به خانه خود رفتم و همان شب، پیش از آن که بخوابم، این دارو را ساختم و خوردم و سپس خوابیدم. صبح که شد، به حمد و منّت الهی بهبود یافته بودم. (2)
علاوه بر این از محمّد بن فیض روایت شده است که روزی همراه با امام صادق (علیه السلام) ناهار می خوردم و قدری سبزی نیز بر سفره بود. در کنار ما پیرمردی بود که از کاسنی، دوری می گزید. امام (علیه السلام) فرمودند : أمّا أنتُم فَتَزعُمونَ أنَّ الهِندَباءَ بارِدَةٌ ، ولَیسَت کَذلِکَ ولکِنَّها مُعتَدِلَةٌ ، وفَضلُها عَلَى البُقولِ کَفَضِلنا عَلَى النّاسِ؛ گویا گمان می کنید که کاسنی ، سرد است ، در حالی که چنین نیست ؛ بلکه معتدل است و برتریِ آن بر دیگر سبزی ها ، به سان برتریِ ما بر دیگر مردمان است(3)
همچنین امام رضا (علیه السلام) دربارۀ خواص دیگر کاسنی می فرمایند: سبزی کاسنی بخورید چرا که آن، مال و فرزند را زیاد می کند و هر کس که دوست دارد مال و فرزندش زیاد شود به خوردن کاسنی مداومت نماید. (4) (5)
شایان ذکر است که دست آوردهای علمی جدید نیز بر منحصر به فرد بودن این گیاه تاکید داشته اند چنانچه آن را برای مبتلایان به نقرس و هپاتیت مفید و این گیاه را عامل ایمن ساختن بدن در برابر بیماری های عفونی دانسته اند.
کاسنی سرشار از ویتامین C بوده و نوع وحشی آن فسفر و آهن گیاهی دارد. عرق کاسنی با تقویت کبد، رنگ پوست را روشن، بیماری های مزمن پوستی به خصوص اگزما را التیام، رسوبات ادراری و جوش های ناشی از گرمی غذاها را رفع کرده و بهترین دارو برای افزایش نیروی جنسی است. به دلیل آن که این عرق روی کبد اثری نیکو دارد این عضو می تواند به تنظیم هورمون ها پرداخته و در افزایش قدرت باروری نطفه و تنظیم و تقسیم کروموزوم های نر و ماده تاثیرگذار باشد.
*******************************************
پی نوشت ها:
1-کلینی. الکافی، ج 6 : 363.
2- علامه مجلسی. بحار الأنوار، ج 66 : 209.
3- برقی. المحاسن، ج 2 : 313.
4- طبرسی. مکارم الأخلاق، ج 1: 178.
5- محمّدى رى شهرى. دانشنامه احادیث پزشکی، ج1: 267، 401؛ ج2: 505.
ارسالی توسط آقای احمد داودی نورآباد ممسنی
