بَابُ طَلَبِ الرِّئَاسَةِ
1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ خَلَّادٍ عَنْ أَبِى الْحَسَنِ ع أَنَّهُ ذَكَرَ رَجُلًا فَقَالَ إِنَّهُ يُحِبُّ الرِّئَاسَةَ فَقَالَ مَا ذِئْبَانِ ضَارِيَانِ فِى غَنَمٍ قَدْ تَفَرَّقَ رِعَاؤُهَا بِأَضَرَّ فِى دِينِ الْمُسْلِمِ مِنَ الرِّئَاسَةِ
اصول كافى ج : 3 ص : 405 رواية :1
1- معمر بن خلاد نزد حضرت ابوالحسن عليه السلام نام مردى را برد و گفت : او رياست را دوست دارد، حضرت فرمود: بودن دو گرگ درنده در ميان گله گوسفندی كه چوپانش حاضر نباشد، زيان بخش تر از رياست نسبت به دين مسلمان نيست (رياست طلبى از دو گرگ به دين مسلمان بيشتر زيان رساند).

2- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جَنَاحٍ عَنْ أَخِيهِ أَبِى عَامِرٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ طَلَبَ الرِّئَاسَةَ هَلَكَ
اصول كافى ج : 3 ص : 405 رواية :2
2- امام صادق (ع) فرمود: هر كه رياست طلبد هلاك شود.

3- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِيَّاكُمْ وَ هَؤُلَاءِ الرُّؤَسَاءَ الَّذِينَ يَتَرَأَّسُونَ فَوَ اللَّهِ مَا خَفَقَتِ النِّعَالُ خَلْفَ رَجُلٍ إِلَّا هَلَكَ وَ أَهْلَكَ
اصول كافى ج : 3 ص : 406 رواية :3
3- امام صادق (ع) مى فرمود: بپرهيزيد از اين رؤسایی كه رياست را به خود می بندند، زيرا به خدا سوگند كه كفش ها دنبال سر مردى صدا نكند، جز آن كه هلاك شود و هلاك كند (مقصود از اين رؤسا حسن بصرى و سفيان ثورى و ابوحنيفه و امثال آن ها است ).

4- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ وَ غَيْرِهِ رَفَعُوهُ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَلْعُونٌ مَنْ تَرَأَّسَ مَلْعُونٌ مَنْ هَمَّ بِهَا مَلْعُونٌ مَنْ حَدَّثَ بِهَا نَفْسَهُ
اصول كافى ج : 3 ص : 406 رواية :4
4- امام صادق (ع) فرمود: ملعون است كسی كه رياست را به خود بندد، ملعون است كسی كه به آن همت گمارد، ملعون است كسی كه به فكر آن باشد.

5- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ أَيُّوبَ عَنْ أَبِى عَقِيلَةَ الصَّيْرَفِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا كَرَّامٌ عَنْ أَبِى حَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ قَالَ قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِيَّاكَ وَ الرِّئَاسَةَ وَ إِيَّاكَ أَنْ تَطَأَ أَعْقَابَ الرِّجَالِ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَمَّا الرِّئَاسَةُ فَقَدْ عَرَفْتُهَا وَ أَمَّا أَنْ أَطَأَ أَعْقَابَ الرِّجَالِ فَمَا ثُلُثَا مَا فِى يَدِى إِلَّا مِمَّا وَطِئْتُ أَعْقَابَ الرِّجَالِ فَقَالَ لِى لَيْسَ حَيْثُ تَذْهَبُ إِيَّاكَ أَنْ تَنْصِبَ رَجُلًا دُونَ الْحُجَّةِ فَتُصَدِّقَهُ فِى كُلِّ مَا قَالَ
اصول كافى ج : 3 ص : 406 رواية :5
5- ابوحمزه ثمالى گويد: امام صادق (ع) فرمود: بپرهيز از رياست و بپرهيز از اين كه دنبال مردم روى ، عرض كردم : قربانت گردم رياست را فهميدم و اما اين كه دنبال مردم روم ، كه من دو سوم آن چه دارم (از احاديث و اخبار شما) از دنبال مردم رفتنم به دست آمده؟ فرمود: چنان كه تو فهميدى نيست مقصود اين است كه بپرهيز از اين كه مردى را بدون دليل (در برابر امام عليه السلام ) به پيشوایى برگزينى و هر چه گويد تصديقش كنى .

6- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ أَبِي الرَّبِيعِ الشَّامِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ لِي وَيْحَكَ يَا أَبَا الرَّبِيعِ لَا تَطْلُبَنَّ الرِّئَاسَةَ وَ لَا تَكُنْ ذِئْباً وَ لَا تَأْكُلْ بِنَا النَّاسَ فَيُفْقِرَكَ اللَّهُ وَ لَا تَقُلْ فِينَا مَا لَا نَقُولُ فِى أَنْفُسِنَا فَإِنَّكَ مَوْقُوفٌ وَ مَسْئُولٌ لَا مَحَالَةَ فَإِنْ كُنْتَ صَادِقاً صَدَّقْنَاكَ وَ إِنْ كُنْتَ كَاذِباً كَذَّبْنَاكَ
اصول كافى ج : 3 ص : 406 رواية :6
6- ابا ربيع شامى گويد: امام باقر عليه السلام فرمود، و اى بر تو، اى ابا ربيع ، رياست مجو و گرگ مباش كه به نام ما مردم را بخورى كه خدا محتاجت كند، و درباره ما آن چه خود نگفته ايم مگو (غلو مكن) زيرا ناچار تو (در قيامت) بازداشت و باز خواست شوى ، پس اگر راست گو باشى تصديقت كنيم ، و اگر دروغگو باشى تكذيب كنيم .

7- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنِ ابْنِ مَيَّاحٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ مَنْ أَرَادَ الرِّئَاسَةَ هَلَكَ
اصول كافى ج : 3 ص : 407 رواية :7
7- امام صادق (ع) می فرمود: هر كه رياست خواهد هلاك شود.
 
8- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنِ الْعَلَاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ أَ تَرَى لَا أَعْرِفُ خِيَارَكُمْ مِنْ شِرَارِكُمْ بَلَى وَ اللَّهِ وَ إِنَّ شِرَارَكُمْ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يُوطَأَ عَقِبُهُ إِنَّهُ لَا بُدَّ مِنْ كَذَّابٍ أَوْ عَاجِزِ الرَّأْيِ
اصول كافى ج : 3 ص : 407 رواية :8
8- محمد بن مسلم گويد: شنيدم امام صادق (ع) فرمود: گمان نكنى كه من خوبان و بدان شما را نمی شناسم؟ چرا به خدا كه بدان شما كسى است كه دوست دارد پشت سرش راه روند، و به ناچار بايد دروغ پردازد يا ناتوان در رأى باشد.
شرح :
مقصود اين است كه در هر عصرى شخصى رياست طلب كه دوست داشته مردم دنبال سرش افتند بوده است و او برابر سؤالات مردم يا دروغى از خود می تراشد يا درمانده و ناتوان وامی ماند و ممكن است مقصود اين باشد كه : هر كس رياست را دوست دارد چنين است .
مرحوم مجلسى گويد: رياست بد و خوب دارد، رياست خوب آن است كه خدای تعالى به پيغمبران و اوصياء عليهم السلام داده و نيز مانند قاضى و امام جماعت و تدريس و وعظ و هر منصب شرعى كه مقصود رئيس دلسوزى براى مردم و جلوگيرى از فساد و منكرات باشد، و اين رياست واجب كفایى و گاهى واجب عينى است و رياست مذموم و ناپسند آن است كه شخص رئيس از منصبش سوءاستفاده كند و مقصودش به دست آوردن اغراض پست دنيا باشد و اين اخبار بر وجوه مذمومه و ناپسند آن حمل شود يا بر اين كه كسى نفس رياست را دوست داشته و جاه طلب باشد و غرض شرعى مستحسنى از آن نداشته باشد.

نوشتن دیدگاه