1 - موسیقی، قمار و شراب :
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
« لَا تَدْخُلُ الْمَلَائِكَةُ بَیْتاً فِیهِ خَمْرٌ أوْ دَفٌّ أوْ طَنْبُورٌ أوْ نَرْدٌ وَلَا یُسْتَجَابُ دُعَائُهُمْ وَتُرْفَعُ الْبَرَكَةُ عَنْهُمْ؛ فرشتگان به خانهای كه در آن شراب و [آلات موسیقی، مانند:] دایره، طنبور، یا [آلات قمار، مانند:] نرد باشد، داخل نمیشوند و دعای اهل آن خانه مستجاب نمیشود و بركت از [زندگی] آن ها برداشته میشود.»
2 - نبودن فرزند :
رسول اعظم (صلی الله علیه و آله) فرمود :
« بَیْتٌ لَا صِبْیَانَ فِیهِ لَا بَرَكَةَ فِیهِ؛
خانهای كه بچه در آن نیست، بركت در آن نیست.»
3 - مهجوریت قرآن :
حضرت علی (علیه السلام) فرموده است :
«اَلْبَیْتُ الَّذِِی لَا یُقْرَاُ فِیهِ الْقُرْآن وَلَا یُذْكَرُ اللهُ فِیهِ تَقِلُّ بَرَكَتُهُ وَتَهْجُرُهُ الْمَلَائِكَةُ وَتَحْضُرُهُ الشَّیَاطِین؛
خانهای كه در آن، قرآن تلاوت نشود و یاد خداوند نباشد، بركتش كم میشود و فرشتگان از چنین خانهای دوری میكنند و شیاطین در آن حاضر میشوند.»
4 - قسم خوردن برای فروش كالا :
روزی امیرمؤمنان (علیه السلام) وارد بازار شد و خطاب به اهالی بازار فرمود :
«السَّلَامُ عَلَیْكُمْ اَهْلَ السُّوقِ، اِتَّقُوا اللهَ فِی الْحَلْفِ فَاِنَّهُ یُزْجِی (یُنْفِقُ) السّلْعَةَ وَ یَمْحَقُ الْبَرَكَةَ؛
سلام بر شما ای اهالی بازار! در قسم خوردن از خدا پروا كنید كه باعث كم شدن كالا و از بین رفتن بركت میشود.»
5 - چاپلوسی :
امام صادق (علیه السلام) در روایتی چنین فرمود :
«اَیُّمَا مُؤْمِنٍ خَضَعَ لِصَاحِبِ سُلْطَانٍ أوْ مَنْ یُخَالِطُهُ عَلَی دِینِهِ طَلَباً لِمَا فِی یَدَیْهِ مِنْ دُنْیَاهُ اْخْمَلَهُ (اَهْمَلَهُ) اللهُ وَمَقَتَ عَلَیْهِ وَوَكَلَهُ اِلَیْهِ فَاِنْ هُوَ غَلَبَ عَلَی شَیءٍ مِنْ دُنْیَاهُ وَصَارَ فِی یَدِهِ مِنْهُ شَیءٌ نَزَعَ اللهُ الْبَرَكَةَ مِنْهُ؛
هر مؤمنی كه برای صاحب سلطه و یا كسی كه در آمیختن با آن به ضرر دینش است، تواضع و فروتنی كند و منظورش از این فروتنی به دست آوردن چیزی باشد كه در دست اوست، خدواند او را رها كرده، بر او خشم میگیرد و او را به همان شخص وا میگذارد. و اگر حتّی [مالی از این راه به دست آورد و] از دنیای این افراد چیزی به او برسد، خداوند بركت را از آن مال برمیدارد.»
6 - خیانت در شراكت :
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) میفرماید:
«یَدُاللهِ فَوْقَ اَیْدِی الْمُشْتَرِكِینِ مَا لَمْ یَخُنْ اَحَدُهُمَا صَاحِبَهُ فَاِذَا خَانَ اَحَدُهُمَا رَفَعَ اللهُ یَدَهُ عَنْ اَیْدِیَهُمَا وَذَهَبَتِ الْبَرَكَةُ مِنْهُمَا؛
دست [قدرت و عنایت] خداوند تا زمانی بالای دستان افراد شریك است كه یكی از آن ها به دیگری خیانت نكند. هنگامی كه یكی از آن ها مرتكب خیانت شود، خداوند دست خود را از دست آن ها برمیدارد و بركت را از آن ها میبرد.»
7 - مال حرام :
امام موسی كاظم (علیه السلام) به شخصی به نام داوود، چنین فرمود:
«یا داوود! اِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَاِنْ نَمَی لَا یُبَارَكُ لَهُ فِیهِ وَمَا اَنْفَقَهُ لَمْ یُوجَر عَلَیْهِ وَمَا خَلَّفَهُ كَانَ زَادَهُ اِلَی النَّار؛
مال حرام زیاد نمیشود، اگر هم زیاد شود بركت ندارد و آن چه از مال حرام انفاق شود، پاداش ندارد. و آن چه را هم باقی بگذارد برای رفتن او به جهنم، خرج خواهد شد.»
8 - سستی ورزیدن در خواندن نماز :
حضرت فاطمه زهرا (س) میفرماید كه از پدرم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پرسیدم:
«كسی كه در خواندن نماز سستی بورزد و در اقامه آن كوتاهی كند، چگونه است؟» آن حضرت فرمود: «چنین شخصی به شانزده خصلت در دنیا و آخرت، مبتلا میشود: پیامد نخست از پیامدهای منفی دنیایی بیتوجهی به نماز، این است كه
«یَرْفَعُ اللهُ الْبَرَكَةَ مِنْ رِزْقِهِ؛
خداوند بركت را از روزی او برمیدارد. پیامد دوم آن این است كه
«یَرْفَعُ اللهٌ الْبَرَكَةَ مِنْ عُمْرِهِ؛
خداوند، بركت را از عمر او میگیرد.»
9 - سفره های بی بركت با نگفتن بسم الله هنگام خوردن غذا :
از پیغمبر اكرم (صلی الله علیه و آله) سؤال شد: «آیا شیطان میتواند با انسان هم غذا شود؟» فرمود: «آری»،
كُلُّ مَائِدَةٍ لَمْ یُذْكَر بِسْمِ الله عَلِِیْهَا یَأكُلُ الشَّیْطَانُ مَعَهُمْ وَیَرْفَعِ اللهُ الْبَرَكَةَ عَنْهَا؛
هر غذایی كه نام خدا بر آن برده نشود، شیطان با آنان هم غذا میگردد و خداوند بركت را از آن سفره برمیدارد.»
10 - خانه های بی بركت :
نبودن فرزند : رسول اعظم (صلی الله علیه و آله) فرمود:
«بَیْتٌ لَا صِبْیَانَ فِیهِ لَا بَرَكَةَ فِیهِ؛
خانهای كه بچه در آن نیست، بركت در آن نیست.»
مهجوریت قرآن : حضرت علی (علیه السلام) فرموده است:
«اَلْبَیْتُ الَّذِِی لَا یُقْرَاُ فِیهِ الْقُرْآن وَلَا یُذْكَرُ اللهُ فِیهِ تَقِلُّ بَرَكَتُهُ وَتَهْجُرُهُ الْمَلَائِكَةُ وَتَحْضُرُهُ الشَّیَاطِین؛
خانهای كه در آن، قرآن تلاوت نشود و یاد خداوند نباشد، بركتش كم میشود و فرشتگان از چنین خانهای دوری میكنند و شیاطین در آن حاضر میشوند.»
11 - اسراف :
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
«اِنَّ مَعَ الْاِسْرَافِ قِلَّةُ الْبَرَكَةِ؛
اسراف كردن، باعث كمشدن بركت میشود.»
همچنین امیر مؤمنان علی (علیه السلام) نیز میفرماید:
«التَّبْذِیرُ قَرِینُ مُفْلِسٍ؛
زیاده روی، همراه و همنشین با [انسان] تنگدست است.»
12 - پرداخت نكردن زكات :
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) میفرماید:
«اِذَا مُنِعَتِ الزَّكَاةُ مُنِعَتِ الْاَرضُ بَرَكَاتِهَا؛
وقتی كه زكات منع شود، زمین نیز از بركت هایش منع میشود.»
13 - امر به معروف و نهی ازمنكر نكردن :
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:
«لَا تَزَالُ اُمَّتِی بِخَیْرٍ مَا اَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ فَاِذَا لَمْ یَفْعَلُوا ذَلِكَ نَزَعَتْ مِنْهُمُ الْبَرَكَاتِ وَسَلَّطَ بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ؛
امت من تا زمانی كه امر به معروف و نهی از منكر میكنند وضعشان خوب است اما اگر این گونه كارها را ترك كنند، بركت از میان آن ها برداشته میشود و برخی از آن ها بر دیگری تسلط [و برتری] خواهد یافت.»
14 - نیت های آلوده :
امام علی (علیه السلام) میفرماید:
«عِنْدَ فَسَادِ النِّیَّةِ تَرْتَفِعُ الْبَرَكَةُ؛
وقتی نیت ها، ناپاك و آلوده شوند، بركت ها از بین میروند.»
15 - عمل منافی عفت :
امام رضا (علیه السلام) فرموده است:
«اِیَّاكَ وَالزِّنَا فَاِنَّهُ یَمْحَقُ الْبَرَكَةَ وَ یَذْهَبُ بِالدِّینِ؛
از زنا بپرهیزید كه بركت را نابود و دین را از بین میبرد.»
16 - جنایت :
حضرت علی (علیه السلام) فرمود:
«اِذَا ظَهَرَتِ الْجِنَایَاتُ اِرْتَفَعَتِ الْبَرَكَاتُ؛
زمانی كه جنایت ها آشكار شود، بركت ها هم از بین میروند.»
17- كوتاهی در قبال برادران دینی :
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:
«مَنْ حَبَسَ عَنْ اَخِیهِ الْمُسْلِمِ شَیْئاً مِنْ حَقٍّ حَرَّمَ اللهُ عَلَیْهِ بَرَكَةَ الرِّزْقِ اِلَّا اَنْ یَتُوبَ؛
كسی كه حق برادر مسلمان خود را ندهد، خداوند، بركت را از روزی [او] برمیدارد، مگر این كه توبه [و آن را جبران] كند.»
18 - خوردن غذای داغ :
نقل شده است كه پیامبر (صلی الله علیه و آله) میخواست غذایی را میل كند. وقتی دست برد و متوجه شد كه غذا داغ است، فرمود:
«دَعُوهُ حَتَّی یَبْرُدَ فَاِنَّهُ اَعْظَمُ بَرَكَةً؛
بگذارید تا غذا خنك شود كه بركت بیشتری به همراه خواهد داشت.»
البته منظور از این كه داغ نخورند این است كه صبر كنند تا غذا خودش خنك شود؛ و گرنه فوتكردن غذا، خود یكی از عوامل بیبركتی است كه در روایات به آن اشاره شده است.»
19 - خشم و غضب خداوند :
امام صادق (علیه السلام) میفرماید:
«اِنَّ اللهَ تَعَالَی اِذَا غَضِبَ عَلَی اُمَّةٍ ثُمَّ لَمْ یَنْزِلْ بِهَا الْعَذَابَ اَغْلَی اَسْعَارَهَا وَ قَصَّر اَعْمَارَهَا وَلَمْ تُربِحْ تُجَّارُهَا وَلَمْ تَغْزُر أنْهَارُهَا؛
وقتی خداوند بر امّتی خشم و غضب كند و نخواهد كه بر آن ها عذاب فرو فرستد، قیمت ها را در آن جامعه بالا میبرد، عمرها را كوتاه میكند و كاسب هایش نفع نمیبرند و نهرها و چشمههایش جوشان نخواهد شد.»
20 - دشنام دادن :
امام باقر (علیه السلام) فرموده است:
«مَنْ فَحَشَ عَلَی اَخِیهِ الْمُسْلِمِ نَزَّعَ اللهُ مِنْهُ بَرَكَةَ رِزْقِهِ وَ وَكَّلَهُ اِلَی نَفْسِهِ وَاَفْسَدَعَلَیْهِ مَعِیشَتَهٌ؛
كسی كه به برادر مسلمان خود دشنام دهد، خداوند بركت را از روزی او برمیدارد و او را به خودش واگذار میكند و زندگیاش را تباه میسازد.»