امام صادق(علیه السلام) در سفارشهای خود به عبدالله بن جندب پس از هشدار شيعيان به دامهای شيطان، ويژگی های برجسته دوستان حقيقی خود رابر می شمرد و سپس خصلت های ديگر شيعيان را بيان میكند. دو ويژگی ممتاز شيعيان از نگاه امام صادق(علیه السلام) عبارت است از:
آخرت
«لقد جلت الاخره فی اعينهم حتی ما يريدون بها بدلا... و انماكانت الدنيا عندهم بمنزله الشجاع الارقم و العدو الاعجم»; آخرتدر نگاه آن ها بسيار بزرگ است، به اندازه ای كه چيزی را با آن عوض نمیكنند... و دنيا نزد آنها همانند مارگزنده و دشمن بیزباناست.
پيروان حقيقی و دوستان واقعی خاندان نبوت عليهم السلام به چيزی جز آخرت نمی انديشند و تمام كردارها و رفتارهای خود را با نگاه به آخرت میسنجند. دنيا در نظر مؤمن وسيله ای است برای رسيدن به هدفی بزرگ كه همان زندگی جاودان آخرت است. دوستان حقيقی اهلبيت عليهم السلام از مواهب دنيوی بهره می برند، اما هرگز زندگی جاودان را با زندگی گذرای دنيا عوض نمیكنند.
انس با خدا
«انسوا بالله واستوحشوا مما به استاءنس المترفون»; آنها باخدا انس گرفته اند و از آنچه كه مال اندوزان به آن انس گرفته اند، در هراسند.
مومنان از نعمتهای الهی بهره میبرند اما به آنها وابسته نمیشوند. وابستگی به مال دنيا موجب بندگی انسان در برابر ماديات خواهد شد. زر اندوزان هماره به ثروت خود وابسته اند.شيعيان واقعی با ياد خدا آرامش می يابند نيستند.
حضرت امام صادق(علیه السلام) پس از برشمردن اين دو ويژگی مهم، فرمود: «اولئك اوليائی حقا بهم تكشف كل فتنه و ترفع كل بليه»; آنها دوستان حقيقی من هستند. به وسيله آنها فتنه شكست میخورد و هر گرفتاری ها بر طرف میشود.
حسابرسی خود
«حق علی كل مسلم يعرفنا ان يعرف علمه فی كل يوم وليله علینفسه فيكون محاسب نفسه فان رای حسنه است زاد منها و ان رایسيئه استغفر منها، لئلايخزی يوم القيمه»; بر هرمسلمانی كه مارا میشناسد، سزاوار است كه كردارش را در هر شبانه روز بر خود عرضه دارد و به محاسبه آنها بپردازد، تا اگر كار نيكی در آنهاديد، بر آنها بيفزايد و اگر كردار بدی در اعمال خود مشاهده كرد،از آنها توبه كند، تا دچار ذلت و خواری روز قيامت نگردد.
سخاوت
«يابن جندب! ان شيعتنا يعرفون بخصال شتی: بالسخاء و البذل للاخوان»; ای پسر جندب! همانا شيعيان ما به چند خصلت شناخته میشوند: به سخاوت و بخشش به برادران.
خواندن پنجاه ركعت نماز و رعايت وقت نماز
«وبان يصلوا الخمسين ليلا و نهارا... و يحافظون علی الزوال»; شيعيان ما در شبانه روز پنجاه ركعت نماز میخوانند و توجه بهوقت نماز ظهر (خواندن نماز اول وقت) دارند.
دوری از پرخاش و داد و فرياد
«لايهرون هريرالكلب»; شيعيان ما همانند سگ زوزه نمیكشند.
دوری از طمع
«ولايطمعون طمع الغراب»; شيعيان ما همانند كلاغ طماع و حريص نيستند.
دوری از دشمنان
«و لايجاورون لنا عدوا و لا يساءلون لنا مبغض اولوماتوا جوعا»;شيعيان ما با دشمنان همسايگی نمیكنند و اگر از گرسنگی بميرند،چيزی از آنها نمیخواهند.
دقت در خوراك
«شيعتنا لاياءكلون الجری... و لا يشربون مسكرا»; شيعيان ما مارماهی نمیخورند... و شراب نمینوشند.
علی محمدی