(يا بنى انما هى محنة من الله، امتحن بها خلقه).
(پسر جان! غيبت قائم يک آزمون الهى است که به وسيله ى آن بندگانش را مى آزمايد).
(موسى بن جعفر عليه السلام).(19)
پس از استقرار رژيم جنايت پيشه ى بنى عباس، آنان نيز از شيوه ى نکوهيده ى بنى اميه پيروى کرده، خفقان واختناق را به حد اعلى رسانيدند وصداى حق طلبى را در گلوها خاموش کردند وبا تمام قدرت تلاش نمودند که حضرت موسى بن جعفر عليه السلام را از دست شيعيان بگيرند تا دانشگاه امام جعفر صادق عليه السلام ادامه پيدا نکند. از اين رهگذر روايات واصله از امام موسى بن جعفر عليه السلام به وسعت وگستردگى پدر بزرگوارش نمى باشد، طبعا در مورد حضرت بقية الله ارواحنا فداه نيز روايات محدودى از آن حضرت رسيده است که به برخى از آنها اشاره مى کنيم:
151- (اذا قام قائمنا قال: يا معشر الفرسان! سيروا فى وسط الطريق يا معشر الرجالة سيروا على جنبى الطريق).
- (هنگامى که قائم ما (عليه السلام) قيام کند به سواران دستور مى دهد که از وسط راه حرکت کنند وبه پيادگان دستور مى دهد که از دو طرف خيابانها بروند).(20)
در اين حديث که بيش از دوازده قرن پيش، از امام معصوم عليه السلام صادر شده وضع امروز دقيقا مورد توجه قرار گرفته، وبه عنوان يکى از دستوراتى که آن مصلح کل در آخر الزمان در ضمن برنامه هاى وسيع خود در رابطه با آئين شهردارى صادر خواهد کرد، بيان شده است. اگر کوچه ى بنى هاشم در مدينه وديگر کوچه هاى باريک وپر پيچ وخم مکه ومدينه ى امروزى را مورد توجه قرار دهيم که امام کاظم عليه السلام در آنها رفت وآمد داشت، ولى خيابانهاى وسيع امروز را در چشم انداز وسيع خود مورد توجه قرار داده، از جدا شدن مسير سواران از دو مسير دست راست ودست چپ ويژه ى پياده روها سخن گفته است، دچار شگفت مى شويم ولى جاى شگفت نيست که علم آنها از علوم بى کران الهى سرچشمه مى گيرد. حتى در ادامه ى اين حديث از جريمه ى مخالفت با اين قانون ترافيک سخن رفته است!.
152- (جناب على بن جعفر عليه السلام از برادرش حضرت موسى بن جعفر عليه السلام روايت مى کند که فرمود:
- (اذا فقد الخامس من ولد السابع، فالله الله فى اديانکم لا يزيلنکم احد عنها، يا بنى! انه لا بد لصاحب هذا الأمر من غيبة حتى يرجع عن هذا الأمر من کان يقول به، انما هى محنة من الله عز وجل امتحن بها خلقه، ولو علم اباوکم واجدادکم دينا اصح من هذا لاتبعوه.
فقلت: يا سيدى! وما الخامس من ولد السابع؟ فقال:
يا بنى عقولکم تضعف عن هذا واحلامکم تضيق عن حمله، ولکن ان تعيشوا فسوف تدرکونه).

- (هنگامى که پنجمين فرزند وصى هفتم از ديدگان ناپديد شود، از خدا بترسيد در مورد دين خود، به خدا پناه ببريد درباره ى دينتان، که هرگز کسى نتواند شما را در مورد دينتان بلغزاند. پسر جان! بى ترديد براى صاحب اين امر غيبتى خواهد بود تا بيشتر معتقدين به آن، از اعتقاد خود برگردند. اين يک آزمون الهى است که شما را با آن آزمايش خواهد کرد. اگر نياکان شما دينى بهتر از اين مى يافتند آنرا مى پذيرفتند).

على بن جعفر عليه السلام مى فرمايد: عرض کردم: سرور من مقصود از پنجمين فرزند وصى هفتم چيست؟ فرمود:

- (پسر جان! عقلهاى شما از درک آن ناتوان است واستعدادهاى شما از حمل آن ناتوان است. اگر خداوند عمرى دهد آن روز را درک خواهيد نمود).(21)

اگرچه مقام دانش وفضيلت جناب على بن جعفر عليه السلام بر همگان روشن است ولى امام عليه السلام مى فرمايد: عقلهاى شما از درک آن قبله ى مقصود وکعبه ى موعود ناتوان است، که بى ترديد چنان است، رسول گرامى اسلام صلى الله عليه وآله وسلم خطاب به امير مؤمنان على عليه السلام مى فرمود: (يا على ترا نشناخت، جز خدا ومن)! وممکن است معناى حديث اين باشد که شما قدرت بر کتمان آن نداريد وافشاى آن خطراتى دربردارد.

در اين حديث امام کاظم عليه السلام به برادرش: (پسر جان)!

خطاب مى کند، که ممکن است براى محبت وشفقت واظهار علاقه ى بيش از وصف باشد. ودر همه ى منابعى که حديث نقل شده، به تعبير: (پسر جان) مى باشد.(22)

153- (يغيب عن ابصار الناس شخصه ولا يغيب عن قلوب المؤمنين ذکره، وهو الثانى عشر منا، يسهل الله له کل عسير ويذلل له کل صعب ويظهر له کنوز الأرض ويقرب له کل بعيد، ويبير به کل جبار عنيد، ويهلک على يده کل شيطان مريد. ذاک ابن سيدة الاماء الذى يخفى على الناس ولادته، ولا يحل لهم تسميته، حتى يظهره الله عز وجل، فيملأ به الأرض قسطا وعدلا، کما ملئت جورا وظلما).
 - (شخص او از ديدگان ناپديد مى شود ولى ياد او هرگز از خاطره ى مؤمنان فراموش نمى شود. او دوازدهمين ماست که خداوند هر مشکلى را براى او آسان سازد، وهر سختى را براى او هموار نمايد، گنجهاى زمين را براى او ظاهر کند، وراههاى دور را براى او نزديک نمايد، گنجهاى زمين را براى او ظاهر کند، وراههاى دور را براى او نزديک نمايد، ستمگران را به دست او نابود سازد، واغواگران را به وسيله ى او از هستى براندازد. او پسر بهترين کنيزان است، که ولادتش بر مردمان پوشيده باشد، وبردن نام او روا نباشد، تا خداوند تبارک وتعالى اذن ظهور دهد وبه دست او زمين را پر از عدل وداد نمايد، چنانکه پر از ظلم وبى داد شده باشد).(1)

در اين حديث مانند دهها حديث ديگر تصريح شده که پيش از ظهور حضرت بقية الله عليه السلام بردن نام اصلى ايشان روانيست. آنانکه به مضمون اين احاديث معتقد هستند، مى گويند: منظور از اين نام، نام شريف اصلى آن حضرت است. از اين رهگذر هر کجا ناگزير باشند، آنرا تقطيع مى کنند واين چنين مى نويسند: (م. ح. م. د). ولى در مقابل داريم که در آنها اسم مقدس آقا به صورت صريح از زبان معصوم عليه السلام نقل شده است، از اين رو بيشتر اساتيد ما معتقد هستند که در زمان ما بردن نام مقدس حضرت بقية الله ارواحنا فداه هيچ مانعى ندارد، ونهى از آن به زمانهايى چون غيبت صغرى اختصاص داشت که امکان داشت خطراتى متوجه شيعيان بشود. در اين زمينه کتابهايى نوشته شده که در آنها به استناد به احاديثى چون حديث فوق از بردن نام آن حضرت نهى شده است، که از آن جمله است:

1- شرعة التسمية، فى النهى عن تسمية صاحب الزمان عليه السلام، از مرحوم ميرداماد.

2- رسالة فى حرمة تسمية الحجة عليه السلام، از مرحوم سيد محمد تقى قزوينى.

3- رسالة فى تحريم تسمية صاحب الزمان عليه السلام، از مرحوم شيخ سليمان ماحوزى.

4- رساله اى به همين نام، از مرحوم سيد رفيع الدين طباطبايى، استاد علامه ى مجلسى، قدس الله اسرارهم.

ودر مقابل اينها کتابى از مرحوم شيخ حر عاملى، صاحب وسائل الشيعة به نام: (کشف التعميته فى حکم التسمية) در دست هست که در آن به جواز بردن نام آن حضرت در هر شرايط، فتوى داده است. ودر (اثباة الهداة) مى فرمايد: جواز تسميه قولا، فعلا وتقريرا روايت شده ودر احاديث متواترى به طور خصوص وعموم به آن امر شده است، که ما آنها را در رساله ى مستقلى گرد آورده ايم. پس ناگزير بايد روايات نهى کننده را به حال خوف وتقيه حمل کنيم.(2)

154- (هو الطريد الوحيد الغريب الغائب عن اهله، الموتور بابيه).

- (او امام غريب، تنها، دور از وطن، وغائب از ديدگان کسان خويش است که خون پدرش را مى گيرد).(3)

موتور به کسى گفته مى شود که خونى از او ريخته شده ولى هنوز انتقام آنرا نگرفته است. از اين رهگذر در زيارتنامه ها خطاب به امام حسين عليه السلام: (الوتر الموتور) تعبير مى کنيم، که هنوز آن خونهاى به ناحق ريخته شده، انتقامش گرفته نشده است. به حضرت بقية الله ارواحنا فداه نيز در اين حديث (موتور) گفته شده، زيرا هنوز خون پدر بزرگوارش: امير مؤمنان، امام حسن، امام حسين وامامان بعدى تا امام حسن عسکرى عليهم السلام را نگرفته است، او هنوز انتقام مادر بزرگوارش حضرت فاطمه ى زهرا سلام الله عليها را نگرفته است، که طبق روايات در نخستين روزهاى ظهور در مدينه ى منوره قاتلان مادرش فاطمه سلام الله عليها وغاصبان حقوق زهراى مرضيه عليها السلام را زنده مى کند وانتقام خون مادرش را از آنها مى گيرد، آنگاه جسد نحس آنها را از درختى آويزان مى کند، وفرمان مى دهد آتشى از زمين بيرون مى زند وجسدشان در شعله هاى خود مى سوزاند، سپس به باد دستور مى دهد که خاکستر آنها را به دريا بريزد، تا زمين از لوث وجودشان پاک شود.(4)

155- (از خدمت حضرت موسى بن جعفر عليه السلام در مورد فرج سوال شد، کوتاه بگويم، يا به تفصيل؟ سائل گفت: کوتاه بفرمائيد. فرمود:

- (اذا رکزت رايات قيس بمصر ورايات کندة بخراسان).

- (فرج هنگامى است که پرچمهاى قيس در مصر متمرکز شود وپرچمهاى کنده در خراسان).(5)

156- (يونس بن عبد الرحمان مى گويد: به خدمت حضرت موسى بن جعفر عليه السلام وارد شدم وعرض نمودم: آيا شما قائم به حق هستيد؟ فرمود:

- (انا القائم بالحق، ولکن القائم الذى يطهر الأرض من اعداء الله عز وجل، ويملأها عدلا کما ملئت جورا وظلما، هو الخامس من ولدى، له غيبة يطول امدها خوفا على نفسه يرتد فيها اقوام ويثبت فيها آخرون).

- (من قائم به حق هستم، ولى آن قائم که زمين را از لوث دشمنان خدا پاک مى گرداند وروى زمين را پر از عدالت مى کند، آن چنان که پر از بى عدالتى شده است، او پنجمين فرزند من مى باشد. براى او غيبتى هست که مدتش طولانى خواهد شد، زيرا بر خودش بيمناک است. در دوران غيبت گروههايى از دين بيرون مى روند به ارتداد مى گرايند وگروههايى ديگر بر اعتقاد خود استوار مى مانند).(6)

157- (طوبى لشيعتنا المتمسکين بحبلنا فى غيبته قائمنا الثابين على موالاتنا والبرائة من اعدائنا، اولئک منا ونحن منهم. قد رضوا بنا ائمة ورضينابهم شيعة، فطوبى لهم، هم والله معنا فى درجتنا يوم لقيامة).

- (خوشا به حال شيعيان ما، که در زمان غيبت قائم ما (سلام الله عليه) به رشته ى ولايت ما چنگ مى زنند وبر موالات ما ثابت واستوار مى مانند ودر برائت وبيزارى از دشمنان ما پا بر جا ومحکم مى مانند. آنها از مايند وما از آنهاييم. آنها ما را به امامت برگزيده اند وبه پيشوايى ما راضى هستند وما آنها را به عنوان شيعه ى خود برگزيده ايم وبه عنوان شيعه ى خويش پسنديده ايم. خوشا به حال آنها. به خدا سوگند آنها در روز قيامت با ما ودر کنار ما هستند).(7)

158- (کأنى برايات من مضر مقبلات خضر مصبغات، حتى تأتى الشامات، فتهدى الى ابن صاحب الوصيات).

- (گوئى پرچمهاى مضر را با چشم خود مى بينم که به رنگ سبز سير به حرکت در آمده، تا وارد شامات مى شود ودر آنجا به فرزند صاحب وصيتها تسليم مى شود).(8)

منظور از صاحب وصيها، حضرت رسول اکرم صلى الله عليه وآله وسلم است که همه ى اوصياء با وصيت او وصى شده اند. ودر نتيجه معنى حديث چنين خواهد بود: در دمشق به فرزند پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم تسليم مى شود.

159- (صاحب هذا الأمر يقول الناس: لم يولد بعد).

- (صاحب اين امر کسى است که مردم مى گويند هنوز متولد نشده است).(9)
در اين زمينه معمولا کلمه ى (ناس) به کسانى گفته مى شود که پيوندشان از اهل بيت عصمت وطهارت عليهم السلام قطع شده، از سرچشمه ى زلال ولايت دور افتاده اند، وبر اساس سخنان پوچ پيشوايان باطل خود به عقايد واهى گرائيده اند.
160- (يقم القائم بلا سفيانى؟ ان امر القائم حتم من الله، وامر السفيانى حتم من الله، ولا يکون قائم الا بسفيانى قلت: جعلت فداک فيکون فى هذه السنة؟ قال: ما شاء الله. قلت: يکون فى السنة التى يليها؟ قال: يفعل الله ما يشاء).
- (مگر ممکن است که بدون خروج سفيانى، قائم (عجل الله فرجه) قيام کند؟! نه هرگز. ظهور قائم (ارواحنا فداه) از طرف خدا حتمى است وخروج سفيانى نيز از طرف خدا قطعى است، هرگز قائم (عليه السلام) بدون سفيانى نخواهد بود).
ابن اسباط مى گويد: عرض کردم: آيا قائم (عجل الله فرجه الشريف) در همان سال ظهور مى کند؟ فرمود: آنچه خدا اراده کند. گفتم: آيا در سال بعدى ظهور مى کند؟ فرمود: خداى تبارک وتعالى هر چه اراده کند، همان را انجام مى دهد.(10)
آنچه مسلم است اين است که نابودى سپاه سفيانى به دست حضرت بقية الله ارواحنا فداه خواهد بود وشخص سفيانى نيز توسط آن حضرت در کنار درياچه ى طبريه (در فلسطين) سر بريده مى شود(11) ومطابق برخى روايات ميان قيام قائم ارواحنا فداه وخروج سفيانى هشت ماه تمام فاصله است.

- پاورقی -

(19) غيبت شيخ طوسى، ص 104.
(20) اثباة الهداة، ج 3 ص 455.
(21) کمال الدين، ص 360.
(22) چنانکه در علل الشرايع، غيبت طوسى، غيبت نعمانى وکفاية الاثر نيز به تعبير: يا بنى، مى باشد.
(1) بحار الانوار، ج 51 ص 150.
(2) اثباة الهداة، ج 3، ص 470.
(3) کمال الدين، ص 361.
(4) بحار الانوار، ج 53 ص 14.
(5) بشارة الاسلام، ص 152.
(6) کمال الدين، ص 361.
(7) اثباة الهداة، ج 3 ص 477.
(8) بشارة الاسلام، ص 152.
(9) بحار الانوار، ج 51 ص 151.
(10) بشارة الاسلام، ص 153.
(11) يوم الخلاص، ص 295.

نوشتن دیدگاه