جریانی را ابن ‏ابی ‏الحدید از جنگ صفّین نقل می‏کند، می‏گوید: در آنجا دو گروه آمدند. آن طرف معاویه و همراهان او از شام و این طرف هم علی (علیه‏السّلام) و اصحاب او از کوفه. چند روز منتظر شدند؛ یک روز، دو روز، سه روز، امّا خبری نشد. نه امیرالمؤمنین (ع) کسی پیش او فرستاد، که بیا بجنگیم و نه معاویه آمد تا اعلام جنگ کند. امیرالمؤمنین (ع) هم تا او چیزی نگفته، چیزی نگفت. چند روز گذشت. اصحاب علی(علیه‏السّلام) خسته شدند. پیش امیرالمؤمنین(علیه‏السّلام) آمدند و گفتند: ما از کوفه که بیرون آمدیم زن و بچّه ‏هایمان را آنجا نگذاشتیم تا بیاییم اینجا و بمانیم! با این تعبیر گفتند: «یا اَمیرَالمُؤمِنین خَلَّفْنَا ذَرَارِیَّنَا وَ نِسَاءَنَا بِالْکُوفَة» زن و زندگی را در کوفه گذاشتیم، «وَ جِئْنَا إِلَى أَطْرَافِ الشَّامِ لِنَتَّخِذَهَا وَطَنا»، و آمدیم اطراف شام که اینجا را برای خودمان وطن بگیریم؟ یعنی آمدیم اینجا تا قصد اقامه کنیم؟ اصحاب امیرالمؤمنین (ع) طعنه‎ای به او زدند، «ائْذَنْ لَنَا فِی قِتَالِ الْقَوْمِ»، اجازه بده تا برویم و بجنگیم، «فَإِنَّ النَّاسَ قَدْ قَالُوا»؛ مردم خاطر اینکه ساده بودند، با شنیدن این زمزمه‏ای درونشان افتاد؛ به قول ما، بین آن‎ها پچ پچ افتاده بود. یک دسته می‏گفتند: امیرالمؤمنین (ع) می‏ترسد بجنگد تا نکند هلاک شود. دسته دیگر می‏گفتند: اصلاً خودِ علی (ع) شک دارد که این جنگ درست است یا نه؟ ببینید چطور می‏خواستند امیرالمؤمنین (ع) را به خیال خودشان تحریک کنند که وارد جنگ شود!
امیرالمؤمنین (ع) در جوابشان، گفتند: امّا آن مطلب اوّل که ظاهراً برای من وصله ناجور است! همه من را می‏شناسند که، من مرد جنگ هستم؛ یعنی سوابق تاریخی من از کوچکی‏ ام در اسلام نشان می‏دهد که این مورد در من صدق نمی‎کند. امّا مطلب دوّم که شک داشته باشم؛ اگر بنا بود شک کنم باید موقعی که جنگ جمل در بصره اتفاق افتاد شک می‎کردم. در آنجا افراد چه کسانی بودند؟ می‏دانید؛ اُمّ ‏‏المؤمنین! بود که جای شک وجود دارد؛ طلحه و زبیر بودند؛ ببینید چه کسانی در مقابل علی(علیه‏السلام) قرار داشتند! آن‏ها اصحاب پیغمبر (ص) بودند. او می‎خواهد با چه کسانی بجنگد؟ گفت: اگر بنا بود شک کنم، آنجا باید شک می‎کردم. در آنجا شک هم نکردم و جنگیدم. این وصله‏ها به من نمی‏چسبد.
امّا مطلب چیست؟ «وَ لکِنِّی أستَأنِی بِالقَومِ عَسَى‏ أن‏ یَهتَدُوا أو تَهتَدِی‏ مِنهُم طائِفَة» حضرت (ع) فرمود: من در وارد شدن به جنگ تأمّل دارم و امیدم این است که گروهی از این‎ها بیایند و هدایت شوند و به تعبیر ما حقّ را شناسایی کنند و این شرایط به جنگ منتهی نشود؛ چرا؟

نوشتن دیدگاه