ادامه اعمال جمعه

(زمان خواندن: 7 - 13 دقیقه)

از جمله ى آداب روز جمعه بعض آداب واوراد واذکاري است که بعد از نماز صبح جمعه بايد به عمل آورد.
منها: سيد بن طاوس (قدس سره) به سندهاي معتبره از حضرت صادق (عليه السلام) روايت کرده که:
هر که بعد از نماز صبح روز جمعه پيش از آنکه سخن بگويد اين دعا را بخواند کفاره ى گناهان او باشد از جمعه تا جمعه ى ديگر.
وبه روايت ديگر:
اگر در ماهي يک بار يا در سالي يک مرتبه بخواند کفاره ى مابين باشد.
دعا اين است:
اللهم ما قل في جمعتي هذه من قول او حلفت فيها من حلف او نذرت فيها من نذر فمشيتک بين يدي ذلک کله فما شئت منه ان يکون کان وما لم تشاء منه لم يکن، اللهم اغفرلي وتجاوز عني اللهم من صليت عليه فصلواتي عليه ومن لعنت فلعني عليه.
وبه روايت ديگر: از حضرت صادق (عليه السلام) منقول است، هر که در روز جمعه بعد از نماز صبح بگويد:
اللهم اجعل صلواتک وصلوات ملئکتک وحملد عرشک وجميع خلقک وسمائک وارضک وانبيائک ورسلک علي محمد وآله.
در آن روز گناهي بر او نوشته نشود.
از جمله در (متهجد) و(مصباح) کفعمي است به اسنادشان از حضرت صادق (عليه السلام) روايت کرده اند:
کسي که بگويد بعد از نماز ظهر ونماز فجر در روز جمعه وغير جمعه: (اللهم صل علي محمد وآل محمد وعجل فرجهم). نمي ميرد تا قائم مهدي را (عجل الله فرجه) درک نمايد.
ونيز در دو کتاب مزبور از حضرت صادق (عليه السلام) روايت کرده اند:
هر که بعد از نماز فجر وبعد از نماز جمعه بگويد:
اللهم اجعل صلواتک وصلواة ملئکتک ورسلک علي محمد وآل محمد.
گناه يک سال بر او نوشته نمي شود.
از جمله توجه تام نموده وحضور قلب مخصوص به هم رساندن، به جهت زيارت حضرت رسول است (صلي الله عليه وآله) به زيارتي که مخصوص بعد از هر نماز است. چنانکه سابقا در محل تکليف چهاردهم گذشت وبه زيارتي که مخصوص روز جمعه است، هرگاه استعداد داشته باشي به قسمي که شيخ طوسي وسيد (قدس سرهما) از حضرت صادق (عليه السلام) روايت کرده اند که:
هر که خواهد زيارت کند قبر حضرت رسول وقبور ائمه (عليهم السلام) را در شهر خود، پس در روز جمعه غسل کند، ودو جامه ى پاکيزه بپوشد، وبيرون رود به سوي بياباني وصحرا. پس چهار رکعت نماز کند به دو سلام، وهر سوره اي که ميسر شود بخواند. پس بعد از سلام دوم رو به قبله بايستد وبگويد:
السلام عليک ايها النبي ورحمة الله وبرکاته، السلام عليک ايهاالنبي المرسل والوصي المرتضي والسيدة الکبرى والسيدة الزهراء والسبطان المنتجبان والاولاد الاعلام والامناء المنتجبون جئت انقطاعا اليکم والي آبائکم وولدکم الخلف علي برکة الحق فقلبي لکم مسلم ونصرتي لکم معدة حتي يحکم الله لدينه فمعکم معکم لامع عدوکم اني لمن القائلين بفضلکم مقر برجعتکم لا انکر الله قدرة ولا ازعم الا ماشاء الله سبحان الله ذي الملک والملکوت يسبح الله باسمائه جميع خلقه والسلام علي ارواحکم واجسادکم والسلام عليکم ورحمة الله وبرکاته.
وبه روايت ديگر اين زيارت را در بام خود بکن. وبه سند صحيح از حضرت صادق (عليه السلام) منقول است که:
کسي که ناحيه اش بعيد وخانه اش دور باشد از ما، پس بالا رود به بام خانه ى خود، ودو رکعت نماز بگذارد واشاره کند به سلام، به سوي قبرهاي ما که آن سلام به ما مي رسد.
مولف گويد: چون موافق بعض احاديث عرض اعمال در هر جمعه به حضرت رسول (صلي الله عليه وآله) مي شود، چنانکه سابقا از (بشارت المصطفي) و(رياض الجنان) دو حديث ذکر شد که فرمودند:
يا علي اعمال شيعتک تعرض علي في کل جمعه فافرح بصالح اعمالهم واستغفرلسيئاتهم.
پس سزاوار است بعد از زيارت آن حضرت، عرض کني که:
اي آقا ومولاي من تو خود چنين فرموده اي، اگرچه من از شيعيان تو وبرادرت اميرالمومنين (عليه السلام) نيستم وبه اين درجه ى عظمي نرسيده ام ولکن از دوستان شما ومسلمانان واز شيعه ى اثني عشريه هستم. تو را به حق اهل بيت معصومينت (سلام الله عليهم اجمعين) قسم مي دهم، که از گناهاني که در اين هفته کرده ام عفو کن، وطلب مغفرت کن براي عبد خود از خداي خود، که گناهان مرا ثبت نکنند وصحيفه ى مرا پاره نمايند. وحوائج خود را آنچه داري ذکر کن ان شاء الله برآورده است.
ودر حديث معتبر منقول است از سليمان بن عيسي که گفت:
پدرم به خدمت حضرت صادق (عليه السلام) عرض کرد: چگونه تو را زيارت کنم هرگاه قادر بر آمدن خدمت تو نباشم؟ فرمودند: هرگاه قادر نباشي به آمدن، چون روز جمعه شود غسل کن، يا وضو بساز وبالا رو، وبر بام خانه ى خود دو رکعت نماز کن. ومتوجه شو به سوي من، به درستي که هر که زيارت کند مرا در حيات من، چنان است که مرا زيارت کرده در موت من، وبعد از موت من چنان است که زيارت کرده در حيات من.
مجلسي (قدس سره) بعد از ذکر اين احاديث مي گويد که:
اين حديث دلالت دارد بر اين که در اين زمانها حضرت صاحب الامر (عليه السلام) را در همه موضع زيارت توان کرد واگر رو به سامره کند در وقت زيارت بهتر است.
حقير گويد: هرگاه موفق شدي براي زيارت حضرت رسول (صلي الله عليه وآله) وبالاي بام يا صحرا رفتي، وآن حضرت را زيارت کردي، وبه مضامين اين احاديث قطع ويقين حاصل نمودي وشک وريبي در دلت نمي باشد پس از فيوضات رباني وعطيات سبحاني در حق خود توام وبخيل مباش.
فرصت را که مانند برق خاطف گذران است مغتنم شمار. حضرت ابا عبدالله الحسين (عليه الصلوة والسلام) را نيز بدين زيارت مختصر زيارت کن، به سندهاي معتبر از سدير صراف منقول است که گفت:
حضرت صادق (عليه السلام) فرمودند که: چه مانع است تو را از اين که زيارت کني قبر امام حسين (عليه السلام) را در هر هفته پنج مرتبه، يا در هر روز يک مرتبه؟ گفتم: فداي تو شوم، ميان من وآن حضرت فراسخ بسيار است. فرمودند: بالا مي روي به بام خانه ى خود، پس ملتفت مي شوي به جانب راست وچپ خود، پس سر خود را به سوي آسمان بلند مي کني، رو به جانب قبر آن حضرت مي گرداني ومي گوئي:
السلام عليک يا ابا عبدالله، السلام عليک يابن رسول الله، السلام عليک ورحمة الله وبرکاته...
تا نوشته شود براي تو ثواب حجي وعمره اي.
سدير گفت: بسيار است من در روزي زياده از بيست مرتبه چنين زيارت مي کنم. بعد از آن، بايد متوجه ومتذکر شوي امام عصر (ارواح العالمين فداه) را، وزيارت نمائي آن حضرت را به زيارتي که اختصاص به روز جمعه دارد.
چنانکه ابن طاوس (قدس سره) در (جمال الاسبوغ) روايت کرده که:
روز جمعه، روز حضرت صاحب الزمان است (عليه السلام)، وبه اسم آن حضرت است، واين روزي است که آن حضرت (ارواحنا فداه) ظهور مي فرمايد، زيارت آن حضرت بدين قسم است:
السلام عليک يا حجة الله في ارضه، السلام عليک يا عين الله في خلقه...
وتمام اين زيارت، در زيارات ايام اسبوع سابقا - در تکليف شانزدهم گذشت - ذکر شد، فلاحظ، وبايد قبل از خواندن اين زيارت بداني که چه مي گوئي، وملتفت مضامين ومطالب ونکات ودقايق آن باشي، که به امام خود (ارواحنا فداه) دروغ نگفته باشي.
از جمله ى فقرات آن اين است:
صلي الله عليک وعلي آل بيتک الطاهرين....
بايد معتقد باشي که آن حضرت را ظاهرا آلي واهل بيتي هست. يعني اهل وعيال وذراري وفرزند وفرزند زاده، واصحاب مخصوصي از قبيل خضر والياس وخصيصين وابدال واوتاد ونجباء ونقباء واهل جد واجتهاد، که همه ى آنها بدين دو صفت ستوده شده اند، وجود دارند، چنانکه سابقا گذشت.
وديگر از فقرات اين زيارت است که مي خواني:
والمستشهدين بين يديک في جملة اوليائک...
وبايد در اين عرض واستدعاء صادق القول وصادق القلب باشي که في الواقع، خود را در اين ادعا ودعوي چنان مستعد داني که هرگاه حضرت (ارواحنا فداه) تو را امر فرمايد که جان خود را فداي آن حضرت نمائي، فورا اقدام کني، ودست از تمام دارائي واهل وعيال ودولت وثروت خود برداري.
وديگر از فقرات اين زيارت آن است
انا يا مولاي فيه ضيفک وجارک....
بايد خود را مهمان آن حضرت بداني وپناه به آن حضرت برده باشي. چنانچه در اين روز شدت ورخائي يا بؤس ونعمائي به تو رسد، اسباب سوء ظن تو نشود، وجاهلانه نگوئي که چرا آن حضرت اين بلا را از من دفع نفرمود، ونگوئي که آيا ميزبان راضي مي شود که به ميهمان خود صدمه وآزاري برسد:
ذلک ظن الذين کفروا بربهم فويل للظالمين من عذاب يوم بئيس.
وبعد از آن بخواني سلامي را که در جزو سلامهاي گذشته ذکر شد که اول آن اين است: سلام علي آل يس...
که ناقل وراوي آن از ناحيه ى مقدسه، محمد بن عبدالله حميري (رحمه الله) بود. پس از آن، متوسل شو به آن حضرت به دعاى توسلي که مجلسي (قدس سره) در ذيل قصه ى ابوالوفاء شيرازي ومتوسل شدن به حجج طاهرين (سلام الله عليهم اجمعين) ذکر کرده - در (کتاب دعاء بحار الانوار)- ودر خصوص متوسل شدن به حضرت صاحب الزمان (ارواحنا فداه)، چنين است:
اللهم اني اسئلک بحق وليک وحجتک صاحب الزمان الا اعنتني به علي جميع اموري وکفيتني به مؤنة کل موذ وطاغ وباغ واعنتني به فقد بلغ مجهودي وکفيتني کل عدو وهم وغم ودين وولدي وجميع اهلي واخواني ومن يعنيني امره وخاصتي، آمين رب العالمين.
ودر (مزار بحار الانوار) توسل به آن حضرت را (ارواحنا فداء) اين قسم ذکر نموده:
واسئلک اللهم بحق وليک وحجتک علي عبادک وبقيتک في ارضک المنتقم لک من اعدائک واعداء رسولک بقية آبائه الطاهرين ووارث اسلافه الصالحين صاحب الزمان صلي الله عليه وعلي آبائه الکرام المتقدمين الاخيار الا تدارکتني به ونجيتني من کل کرب وهم وحفظت علي قديم احسانک الي وحديثه وادررت علي جميل عوائدک عندي يا رب اعني به ونجني من المخافة ومن کل شدة وعظيمة وهول ونازلة وغم ودين ومرض وسقم وآفة وظلم وجور وفتنة في ديني ودنياي وآخرتي بمنک ورأفتک ورحمتک وکرمک وتفضلک وتعطفک يا کافي موسي فرعون ويا کافي محمد صلوات الله عليه وآله ما اهمه وياکافي علي ما اهمه يوم صفين ويا کافي علي بن الحسين يوم الحرة ويا کافي جعفر بن محمد ابا الدوانيق صل علي محمد وآله واکفني ما اهمني في دار الدنيا وکل هون دون الجنة برحمتک يا ارحم الراحمين، يا قاضي الحوائج يا وهاب الرغائب يا معطي الجزيل يا فکاک العتاة، اللهم انک تعلم اني اعلم انک قادر علي قضاء حوائجي فصل علي محمد وآل وعجل يا رب فرج وليک وابن بنت نبيک واقض يا الله حوائج الدنيا والاخرة صغيرها وکبيرها في يسر منک وعافية وتمم نعمتک علي وهنئني بهم کرامتک والبسني بهم عافيتک وتفضل علي بعفوک وکن لي بحق محمد واهل بيته في جميع اموري وليا وحافظا وناصرا وکالئا وراعيا وساترا ورازقا ماشاء الله کان ولما لم يشاء لم يکن لا يعجز الله شيي ء طلبه في الارض ولا في السماء هو کائن هو کائن انشاء الله.
اقول: وانا اقل الانام، طائف بيت الله الحرام، ابو المکارم صدرالاسلام دبير الدين علي اکبر الهمداني اصلا والنجفي مسکنا ومدفنا، وجدت صحيفة قديمة عتيقة مهذبة جيدة مشتملة علي المطالب الجليلة، والدعوات النبيلة والحقايق المخزونة والدقايق المکنونة وفيها هذا التوسل العظيم الجليل النبيل فاحببت ايرادها في هذا المقام لقرائة الانام في غيبة الامام (عليه آلاف التحية والسلام) تيمنا وتبرکا لقضاء الحاجات ونيل الطلبات فواظبها ليلا ونهارا وسرا وجهارا. ولا يزيد الظالمين الا خسارا.
توسل جليل القدر:
بسم الله الرحمن الرحيم، حسبنا الله ونعم الوکيل، نعم المولي ونعم النصير، ولا حول ولا قوة الا بالله العلي العظيم، لا اله الا الله وحده لا شريک له، محمد رسول الله صلي الله عليه وآله، علي ولي الله صلوات الله عليه، اللهم صل علي النبي الامي العربي القرشي المکي المدني الهاشمي الا بطحي محمد، اللهم صل علي المرتضي وآله واولاده، الله مانا نسئلک بحق محمد المصطفي سيد العالمين، اللهم انا نسئلک بحق المرتضي علي اميرالمومنين، الهي بصدق علي وصداقته ورفق علي ورفاقته وخلافته وصيام علي وصلاته وکرم علي وکرامته وعز علي وشجاعته وصبر علي وطاعته وحکم علي وعدالته وزهد علي وعبادته وشکر علي وشهادته وعصمة علي وطهارته وقرب علي وسيادته وهدي علي وهدايته وحب علي وولايته وتوکل علي وکفايته وفتوة علي ورعايته ومروة علي وحمايته وفصاحة علي وملاحته وصفوة علي وصفاوته وعفو علي ووفائه وتجريد علي وتفرده وتمجيد علي وتوحيده وتسبيح علي وتهليله وتحميد علي وتکبيره وتعظيم علي وتفضيله وتکريم علي وتبجيله وورع علي وتقواه وملة علي وفتواه وخوف علي ورجاه وتنبيه علي وهجوعه وخشوع علي وخضوعه وقنوع علي وجوعه واستقامة علي ورجوعه وکشف علي وشهوده وعطف علي وجوده وواجد علي ووجوده وقيام علي وقعوده ورکوع علي وسجوده وصلوات علي وصلواته وصيام علي وزکوته وحج علي وعمرته وفرح علي وزمرته وبسط علي وقضيته (قبضته، خ. ل) ونقل علي وسياسته وکتاب علي وکراسته وعقل علي وکياسته وجمال علي وجلاله وکمال علي ونواله وفضل علي وافضاله وفضل علي واجماله واسماء علي وافعاله وآثار علي وسماته وذات علي وصفاته ان تجعلني في الدين والدنيا عزيزا مهيبا في اعين الخلائق اجمعين وان تقضي لي حوائجي وحوائج المؤمنين والمؤمنات واعصمني من کل هلکة ونجني من کل بلية وآفة وعاهة واهانة وکربة وضيق وذلة وعلة وقلة ومرضي وبرص وفقر وفاقة ووباء وبلاء وزلزلة وغرق وحرق وصرع وحر وبرد وجوع وعطش وغي وضلالة وغصة ومحنة وشدة في الدارين انک لا تخلف الميعاد يا مالک يوم الدين اياک نعبد واياک نستعين، وصلي الله علي محمد وآله اجمعين الطيبين الطاهرين يا ابا الغوث اغثني يا علي ادرکني يا الله يا صمدي من عندک مددي وعليک معتمدي، ناد عليا مظهر العجائب تجده عونا لک في النوائب کل هم وغم سينجلي بولايتک يا علي يا علي.
بعد از آن، بخوان تعقيبي را که مخصوص بعد از نماز صبح روز جمعه است که شيخ طوسي (قدس سره) روايت کرده است، که سنت است اين دعا را در تعقيب نماز صبح روز جمعه بخواند. اول آن اين است:
اللهم اني تعمدت اليک بحاجتي....
چون در روز جمعه به علاوه ى ملائکه ى حفظه وکتبه، ملائکه ى چندي مخصوص هستند که خداي تعالى آنها را به زمين مي فرستد که مشغول نوشتن صلوات بر محمد وآل محمد (صلي الله عليه وعليهم اجمعين) باشند، چنان که مجلسي (قدس سره) از (دعائم الاسلام) نقل کرده از حضرت صادق (عليه السلام):
به درستي که خداي تعالى ملائکه ى چند را مبعوث مي فرمايد هنگام انفجار فجر يوم جمعه که مي نويسد صلوات بر محمد وآل او را (صلي الله عليهم اجمعين) تا شب.
ودر حديث ديگر نيز از حضرت صادق (عليه السلام) منقول است که:
شب جمعه ملائکه ها از آسمان به زير مي آيند به عدد مورچژان يا به عدد ذرات هوا، وقلمها از طلا ولوحها از نقره در دست دارند وتا شب شنبه نمي نويسند مگر صلوات بر محمد وآل محمد (صلي الله عليهم اجمعين).
ودر حديث ديگر از آن حضرت است که:
چون عصر روز پنج شنبه مي شود، ملائکه از آسمان به زير مي آيند، با قلمهاي طلا ولوحهاي نقره در دست دارند. نمي نويسند در پسين پنج شنبه وشب جمعه وروز جمعه تا آفتاب غروب کند، به غير از صلوات بر محمد وآل محمد (صلي الله عليهم اجمعين).
پس سزاوار است که اظهار مودت ومحبت وعرض اخلاص وارادتي هم به اين ملائکه هاي تازه بنمائي وبگوئي:
السلام عليکم يا ملائکة الله الذين يکتبون الصلوات علي محمد وآله الطاهرين اسئل الله الذي خلقني وخلقکم ان يوفقني لطاعته وعبادته والصلوة والسلام علي نبيه واوصيائه المعصومين اکتبوا رحمکم الله، اللهم صل علي محمد وآل محمد افضل ما صليت علي ابراهيم وآل ابراهيم انک حميد مجيد، اللهم صل علي محمد بن الحسن صاحب العصر والزمان وعجل فرجه وسهل مخرجه بمحمد وآله الطاهرين.
واگر مي خواهي قريب به اين عبارت را به فارسي يا هر زباني که داري بگو که در دفتر خود صلوات تو را ثبت مي نمايند وبه نظر معصومين (عليهم السلام) مي رسانند.