در كتب تاريخ و رجال هر چه تفحص كرديم، مدركى بدست نياورديم كه بتواند دوران كودكى او را روشن كند واز چگونگى تحصيلات و شمار آموزگاران او در فنون مختلف پرده بردارد. جز اينكه از بررسى اشعارش بدست آمد كه در محضر اخفش كوچك على بن سليمان در گذشته سال 310 ادب آموخته است.
اين دانش اندوزى، يا در هنگامى بوده است كه اخفش در مصر بوده، زيرا او در سال287 وارد مصر شده و در سال 306 به حلب كوچ كرده، يا در بغداد، اوقاتى كه اخفش هنوز بغداد را به عزم مصر ترك نگفته.
اين موضوع از قصيده اى مكشوف است كه اخفش را ستايش مى كند ويادآور مى شود كه در شام بر او حديث عرضه كرده: اين برخورد در شام، يا موقعى است كه اخفش به سوى مصر ميرفته، يا هنگام بازگشت از مصر، در هر حال مى گويد:
- هنگاميكه تصورمى شد صبح دميده و هنوز پرتو آن آشكار نبود.
- راه دشت و دمنى پيش گرفتم كه گياه معطر آن چهره ام را خرم كرد. - به سوى كعبه آداب كه در سرزمين شام زيارتگاه همگان است.
-كان علم و دانش كه با حكمت و ادب درهم آميخته.
- گاه بر او عرضه مى كنند و گاه خود به افاده و تعليم مى نشيند، و علم و دانش او چون دريا مواج است.
- كيست كه تحريفات حسود رابا علم و دانش او برابر گيرد.
- هنگامى كه اخبار مشكله بر او عرضه شود، تار و پود آن را حلاجى كرده، درهم مى پيچد.
- بوسيله اوست كه دلهاى اهل دانش از شك و ترديد خنك مى شود.
- و اوست كه راههاى حكمت و كاردانى رابراى دريافت همگان هموار نموده.
- من راهى خدمت او گشته ام تا مشكلى را كه ازحل آن عاجز مانده ام بگشايد.
- و هم بدين جهت كه از دانش و ادب خود مرا بهرمند سازد.
- چه كسى سزاوار تكريم و شايسته احترام من است جز آن كه من فارغ التحصيل دانشگاه اويم.
- آن كه، از علم و دانش خود زيباترين تاجها را بر فرق من نهاده است.
و اماتاليفات او:
1 - ادب النديم، چنانكه در فهرست ابن نديم ياد شده.
2- كتاب رسائل "نامه ها".
3- ديوان شعر.
4- كتاب مصايد و مطارد "ابن خلكان ج 2 ص379 را ببينيد".
5- خصائص طرف "چشم".
6- الصبيح "زيبا".
7- بيرزه در علم شكار.

نوشتن دیدگاه