بعضى از محققان با توجه به دو نكته در آيه ى كريمه، تصور كرده اند كه مراد از ارث در اينجا نبوت است.
اول: در سخنان زكريا (ع) جمله ى «و يرث من آل يعقوب» به جمله ى «يرثنى» معطوف است، در حاليكه يحيى اموال آل يعقوب را به ارث نمى تواند برد، و لذا تنها نبوت و حكمت در اين معنى صادق است.
دوم: آن بزرگ در مقدمه ى دعاى خود مى گويد: «وانى خفت الموالى من ورائى: من از وارثان پس از خود بيمناكم» و مى دانيم كه خوف او (ع) فقط به خاطر دلسوزى و اشفاق به معالم و شعائر دين، و تمايل او در بقاى آن با استمرار نبوت بود. زيرا تنها چنين صفاتى در خور مقام پيامبران است، و نه حرص اموال و ترس از رسيدن، يا نرسيدن آن به بعضى از وارثان.
علماى شيعه به نكته ى نخستين، چنين پاسخ گفته اند كه زكريا (ع) از خداى خود، نمى خواست همه ى اموال آل يعقوب را فرزند او به ارث برد، بلكه خواسته ى او جزيى از آن بود و لذا دعاى او به چنان معنايى، دلالت ندارد.
اما نكته ى دوم از قرائن همان تفسيرى است كه آن را اختيار كرديم، زيرا ترس و خوف زكريا، براى دين و علم از عمو زادگان خود معنايى ندارد، چون لطف الهى هرگز مردم را، سرگردان و محروم از حجّت بالغه ى خود نمى گذارد، و پيوسته معالم دين و احكام الهى تحت رعايت خاصّه خداوندى، محفوظ است. و كسوت آسمانى نبوت، تا ابد بر قامت معدودى از برجستگان بشر، دوخته و پوشانده شده است كه هيچگاه دست قدرت و غارتى، به دامن آن نمى رسد. در اين صورت آيا زكريا (ع) فكر مى كرد خداوند چه خواهد كرد، اگر به وجود يحيى (ع)، بر او منت نگذارد؟ آيا احتمال مى داد كه موالى يا عمو زادگان ناصالح او را به رسالت خويش، مكلف خواهد كرد، هر چند در انجام دادن وظايف پيامبرى بى كفايت و در كسب آن افتخار و تشريف نالايق باشند؟ يا مى پنداشت كار آفريدگان خود را مهمل خواهد گذاشت، تا به اين بهانه حجتى بر خدا، تبارك و تعالى، پيدا كنند؟ حاشا كه هرگز آن پيامبر پاك، چنين تصورى نداشت، و تنها بر اموال خود و از بنى اعمام، مى ترسيد و از خداوند خويش فرزند پسنديده اى طلب مى كرد كه آن را به ارث ببرد. البته او (ع) را بر اين نيّت كه مى خواست اموال خويش راز تصرف نارواى موالى خود، باز دارد، نمى توان گناهكار انگاشت، زيرا مى دانست اگر به دست آنان افتد، ظالمانه در غير مواضع آن، صرف خواهند كرد و در راه انواع معاصى و مفاسد، به خرج خواهند داد، كه علائم و امارات شر و مفاسد از سيماشان آشكار بود، و در همان روز آنان را اشرار بنى اسرائيل مى گفتند.

نوشتن دیدگاه