پى ريزى شالوده مطالب اين كتاب به زمانى بر مى گردد كه سرگرم تهيه و تنظيم كتابى درباره زندگانى، فضائل، مناقب و ديگر ابعاد وجودى حضرت زهراء (سلام اللَّه عليها) بودم كه در آن رواياتى كه دراين مورد در كتب و مجامع روايى شيعه واهل سنّت آمده است را با استقصايى درخور گرد آورده بامدد از ديگر منابع به ترجمه و شرح و تفصيل آنها پرداخته ام [ اميد آن دارم كه هرچه سريعتر اسباب نشر اين مجموعه كه بالغ بر پنج جلد گرديده است فراهم گردد. بِمَنِّهِ وكَرَمِهِ ] چون در آن كتاب فصلى به سخنان حضرت صدّيقه كبرى (سلام اللّه عليها) اختصاص داده شده بود، برخى از دوستان و سروران پيشنهاد به چاپ مستقل اين قسمت نمودند؛ چرا كه خود بويى و عطرى دگر دارد و به تنهايى منفعت رسان است.
براى سامان يافتن اين مجموعه به كتب حديثى فراوانى از علماى فريقين مراجعه نموديم و تا آنجا كه حوصله و امكانات و زمان اجازه مى داد به كاوش و بررسى پرداختيم و سخنان حضرت زهرا (عليهاالسّلام) را از لابلاى اين كتب استخراج كرديم. كاريست گسترده و در نوع خود طاقت فرسا. براى نشان دادن گستردگى كار سخن جلال الدين سيوطى (911-849 ق) دركتاب «الثغور الباسمة في حياة سيّدتنا فاطمة» [ : سيوطى الثغور الباسمة في حياة سيّدتنا فاطمة، ص 52 ] را يادآور مى شويم كه تمامى رواياتى را كه از بانوى دو عالم، فاطمه ى زهرا (عليهاالسّلام) روايت شده است را كمتر از ده عدد مى داند و حافظ بَدَخشانى درحاشيه همين كتاب اين رقم را به 18 حديث رسانده است.
همچنين شمس الدّين، محمّد بن احمد بن عثمان ذهبى (م 748 ق) چنين مى گويد وَ لَها في مُسنَدٍ بَقِي ثَمانِيَةَ عَشَرَ حَديِثاً، مِنها حَدِيٌث و احِدٌ مُتَّفقٌ عَلَيهِ. [ ذهبى:سير اعلام النبلاء، ج 2: ص 134 ] براى حضرتش در مسندى 18 حديث بر جاى مانده است كه- تنها- يك حديث آن (مسند) مورد اتّفاق همه مى باشد [ يادآورى اين نكته جالب است كه برخى از متأخّرين همچون خيرالدين زركلى در «الاعلام» (ج 5: ص 132- از چاپ 8 جلدى) در باب تعداد احاديث بر جاى مانده از حضرتش همين عدد را ذكر كرده اند كه با وجود مجامع روايى متعدّد گفتار آنان نشانگر آنست كه به قول قدما اكتفا نموده اند و تتّبع آنان را تلاشى كامل و تام انگاشته اند. ]! كه ما- آن چنان كه خواهيد ديد- خيلى بيش از اين را آورده ايم. علاوه بر ذكر احاديثى كه از فاطمه ى زهرا (عليهاالسّلام) روايت شده سعى كرديم ترجمه درخورى را همراه با ارائه ى منابع و مدارك، با در نظر گرفتن قدمت آنها بياوريم تا فايدت كتاب دو چندان گردد.
بجاست يادآور گرديم كه گاه از كتابى چند چاپ مختلف وجود دارد كه عدم آگاهى از آن سبب مى گردد در يافتن روايت و يا حديث در مرجع موردنظر دچار اشكال شويم. براى رفع اين نقيصه، فهرست تفصيلى منابع و مأخذى كه از آنها استفاده گرديده در پايان اثر آمده است.
همچنين چون كتاب در بر گيرنده ى احاديثى است كه شرف انتساب به بى بى دو عالم، حضرت زهرا (عليهاالسّلام) دارد، لازم مى نمود كه اشاره اى- هر چند بر سبيل اجمال و اختصار- به زندگانى و سيرت حضرت داشته باشيم تا مجموعه از هر جهت تمام باشد. از اين رو، مختصرى در اين باب به عنوان «سرآغازسخن» تنظيم گرديد كه براى رعايت جنبه ى اختصار و همچنين اتقان مطالب عرضه شده، فقط به بيان روايات وارده در اين مورد بخصوص كه بيشترينشان به تأييد علماى فريقين رسيده است- آنهم به شيوه اى نو و سبكى بديع- اكتفا گرديد كه توان مؤلف در ريختن روايات در اين قالب از موضوعاتى است كه قضاوتش بر عهده ى خواننده ى ارجمند است.
البته، با تمامى تلاشى كه در اين راه مبذول داشته ام اذعان دارم كه هنوز استقصاى كاملى در اين زمينه انجام نشده است. بالاخّص كتب حديثى اهل سنّت را بايد بيش از اين كاوش نمود. امّا اميد آن دارم كه خوانندگان گرامى در صورت دستيابى ما را محروم ننموده گوشزد نمايند و در صورت مشاهده خطا و لغزش يادآور شوند كه (وَ ذَكِّر فَإنَّ الذِّكرى تَنفَعُ المُؤمنِيِنَ) . [ سوره ى ذاريات، 51: 55. ] درخاتمه، اين اثر- كه با بضاعتى مزجاة فراهم آمده است- را به پيشگاه ولى زمان، حضرت بقيّةاللّه الاعظم، حجّة بن الحسن العسگرى (عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف) تقديم نموده عرضه مى داريم: (يا أيُّهَا العَزيِزُ مَسَّنا وَ أهلَنَا الضُّرُ وَ جِئنا بِبَضاعَةِ مُزجاةِ فَأوفِ لَنَا الكَيلَ وَ تَصَدَّق عَلَينا إنَّ اللَّهَ يَجزِى المُتَصَدِّقِينَ) [ يوسف: 12: 88. ] اى عزيز، ما و كسانمان به گرسنگى افتاديم و با اندك سرمايه اى به نزدت آمده ايم؛ پيمانه ى ما را تمام ادا نما و بر ما صدقه بده، چرا كه خداوند صدقه دهندگان را دوست دارد.

نوشتن دیدگاه