و الزكاة تزكية للنفس و نماء فى الرزق. و براى پاكيزه كردن جان و رويش روزى، زكات را (قرار داد).
لازم است كه به چند نكته در تشريع حكمت زكات، اشاره شود:
نكته يكم اينكه در بيشتر جاهاى قرآن كريم، پس از ياد نماز و فرمان اقامه و به پا داشتن آن، زكات مطرح شده است و دختر گرامى پيامبر صلى الله عليه و آله نيز به پيروى از وحى الهى، حكمت زكات را به دنبال حكمت نماز آورده است تا اهميت فوق العاده ى آن را فهماند.
يقيمون الصلوة و مما رزقناهم ينفقون. [سوره ى بقره، آيه ى 3.]
نماز را بر پا مى دارند، و از آنچه به ايشان روزى داده ايم، انفاق مى كنند.
نكته دوم اينكه مقصود از زكات در گفتار فاطمه عليهاالسلام، هر گونه انفاقى است كه در راه رضاى خداوند انجام مى گيرد؛ خواه واجب يا مستحب.
نكته سوم اينكه زكات، موجب پاكى و پاكيزگى نفس آدمى از علاقه ها و گرايش هاى انحطاطآور است؛ زيرا انسان به طور غريزى و به كشش طبيعى، گرايش شديد و نيرومندى در جهت خير و مطلوبهاى گزرده و برتر، از جمله گرايش به مال و دارايى دارند كه اگر اين گرايش، تعديل و هدايت نشود، آدمى را به فزونخواهى و تكاثر (كه جلوه اى از طغيان است)، سوق مى دهد و اين خود، زشت ترين نوع آلودگى روح و جان آدمى است:
الذى يوتى ماله يتزكى. [سوره ليل، آيه ى 18.]
همان كه مال خود را مى دهد، براى آنكه پاك شود. و اين توصف زيبايى است از انسانهاى پاك و پارسا كه با انفاق مال خود، ريشه ى علاقه و گرايش به مال را در جان خود مى خشكاند و با اين از خودگذشتگى، يكسره پاك مى گردد و محيط زندگى را براى رشد مواهب انسانى، آماده مى سازد.
نكته چهارم اينكه فاطمه عليهاالسلام فرموده كه در پرتو انفاق، رزق و روزى آدمى رشد مى يابد و مايه هاى نزول بركات الهى به سوى انسان فراهم مى گردد: و لو ان اهل القرى آمنوا واتقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء و الارض. [سوره ى اعراف، آيه ى 96.] و اگر مردم شهرها ايمان آورده، به تقوا گراييده بودند، قطعا بركاتى از آسمان و زمين برايشان مى گشوديم.

نوشتن دیدگاه