آن روز بيستم ماه جمادى الثانى بود و دو يا پنج سال از بعثت‏پيامبرصلى الله عليه وآله سپرى مى‏شد، در آن هنگام دامنه جدايى و اختلاف ميان‏رسول خدا از يك سو و قريش از سوى ديگر، روز به روز گسترش‏ مى‏يافت. ثروت خديجه در راه نشر دعوت اسلام به مصرف مى‏رسيدواينك از آن ثروت بى‏كران و تجارت گسترده چيز چندانى بر جاى نمانده‏بود. از اين رو خديجه از يك سو شتابان به سوى فقر پيش مى‏رفت و ازسوى ديگر، به خاطر موضعگيريهاى سرسختانه‏اش در برابر انديشه‏ هاى‏ ارتجاعى كه ساير زنان قريش بدانها خوگرفته بودند و به دفاع از آن‏مى‏پرداختند، تنها و بى‏كس شده بود. زيرا آنان او را رها ساختند و از رفت‏و آمد با او خوددارى كردند.
شكاف ميان مسلمانان و قريش روز به روز عميقتر مى‏شد. دشمنى‏ومخالفت قريش با پيامبر و احساس ضرورت انتقام، اوضاع را بدتراز بد مى‏كرد.
در بيستمين روز از ماه جمادى الثانى، خديجه به دنبال زنان قريش‏قاصدى فرستاد تا وى را به هنگام وضع حملش يارى رسانند. امّا آنان،سرزنش‏كنان خواسته‏اش را رد كردند و كمك خود را از وى دريغ داشتند.
خديجه دل شكسته و غمگين نشست. چراكه در آن روزگار مرسوم بودكه زنانى را براى انجام چنين امورى استخدام كنند. همچنين از وجودزايشگاه وبيمارستان هم خبرى نبود. بنابراين پيداست كه يك زن درچنين موقعيتى به كسى نياز دارد تا او را مدد برساند.
... او دل شكسته و افسرده بود و حقّ هم داشت. آيا مگر او تا ديروزسرور زنان قريش و بانوى حجاز نبود كه بازرگانى شمال و جنوب جزيره‏عربستان بر ثروت و متاع تجارى او دور مى‏زد؟ امّا از هنگامى كه اوثروتش را در راه خداوند انفاق كرده بود، تنها و پريشان مانده بود و همان‏زنانى كه تا ديروز به خدمتكارى او مباهات مى‏كردند، اكنون همگى ازوى رخ برتافته بودند.
اينك جا دارد كه بپرسيم : از جلال خداوند و نيز از رحمت بى‏كرانه اوچه انتظارى مى‏رفت تا در حقّ خديجه انجام دهد؟ زيرا اگر او دعوت به‏اسلام را نمى‏پذيرفت و ثروتش را در راه نشر دين خدا صرف نمى‏كرد،موقعيتش با آنچه كه اكنون در آن به سر مى‏برد، بكُلى تفاوت مى‏يافت.
خداوند مريم‏ عليها السلام را در چنين حالت مشابهى مخاطب ساخت و به اوفرمود : شاخه درخت خرما را تكان دهد تا برايش خرماى تازه فرو ريزد.خدايى كه ديوار كعبه را شكافت تا فاطمه بنت اسد كه موقعيتى مانند وضع‏فعلى خديجه داشت به‏درون خانه رود و على بن ابى‏طالب را به‏دنيا آورد!!
براستى از كرم خداوند دَر چنين لحظه‏اى چه انتظارى مى‏رفت؟خديجه با همان افسردگى نشسته بود كه چهار زن بلند بالا و گندمگون به‏خانه او گام نهادند. يكى از آنان به وى گفت : "باك مدار و اندوه به خودرا مده كه ما در كنار توييم و اينك آمده‏ايم تا وظيفه‏اى را كه زنان درچنين موقعيتى برعهده دارند، به انجام رسانيم. سپس افزود : من ساره‏ هستم همسر ابراهيم و اين آسيه دختر مزاحم است و اين يك، مريم‏دختر عمران است و اين يكى نيز كلثم خواهر موسى". آنگاه هر چهار تن‏به كمك خديجه شتافتند تا فاطمه‏عليها السلام به دنيا آمد.
فاطمه همين كه به دنيا آمد، لب به سخن گشود و گفت :
"گواهى مى‏دهم بر اين كه جز خداوند يكتا معبود ديگرى نيست‏وپدرم رسول خدا سرور پيامبران و همسرم سرور اوصياست و پسران م‏سروران پيامبرزادگانند".
فاطمه زمانى چشم به جهان گشود كه پيامبر زندگى سراسر جهادومقاومت فكرى دشوارش را آغاز كرده بود. درهمين سالها بود كه پيامبرمورد خطاب وحى قرار مى‏گرفت و وحى به او فرمان مى‏داد تا دعوتش راآشكارا شروع كند و از زخم خارهاى خونينى كه در سر راهش مى‏رُست‏وگردنه‏هاى دشوارى كه پيش رويش رخ مى‏نمود، هراس و خستگى به‏خود راه ندهد. در آن روزها، پيامبرصلى الله عليه وآله سنگينى بار رسالت را بر دوش‏گرفته بود و نيروهاى ضلالت وگمراهى نيز متقابلاً دربرابر او قيام كرده‏بودند تا مگر كوششهاى او را بى‏ثمر سازند و به هر وسيله‏اى او را ازدعوتش بازدارند.
فاطمه در چنين سالهاى بحرانى نشأت ونمو كرد. سالهايى كه هرچه ‏پيامبرصلى الله عليه وآله در فراخوانى مردم به سوى خدا بيشتر مى‏كوشيد، دشمنانش‏نيز در شكنجه و رساندن آزار به يارانش بيشتر تلاش مى‏كردند.
فاطمه‏ عليها السلام در رويداد غم‏انگيز شعب ابى طالب بار ديگر كودكانى كه‏ قريش غذا را از آنان دريغ كرده بودند، شركت داشت. آنان از گرسنگى برخود مى‏پيچيدند درحالى كه گرگهاى درنده قريش در اطراف شعب‏پاسدارى مى‏دادند تا مبادا كسى براى مسلمانان غذا بياورد. پس از آنكه‏مسلمانان از غايله شعب رهايى يافتند، يك روز پيامبر سر به سجده‏گذارده بود، امّا در همين حال افرادى از قريش به وى نزديك شدندوزهدان شتر بر سرش انداختند. فاطمه كه نظاره‏گر اين صحنه بود پيش‏آمد و زهدان را از سر پدر برگرفت و دور انداخت. اندوهى بسيار قلب‏فاطمه را در خود فرو گرفته بود.
فاطمه شاهد بود كه پدرش سفرى به طايف كرد تا مردم آن ديار را به‏سوى خداوند فرا خواند امّا هيچ كس به دعوت آن‏حضرت پاسخ نگفت.
فاطمه نظاره‏گر روزى بود كه مادرش خديجه‏عليها السلام پريشان حال دربستر مرگ مى‏غلتيد و واپسين نفسهايش را مى‏كشيد درحالى كه از مال‏دنيا هيچ نداشت. واين همان خديجه‏اى بود كه قافله تجاريش كوههاودره‏هاى حجاز را پُر مى‏ساخت امّا پس از پذيرش اسلام از آن همه مال‏و ثروت حتّى آن قدر نداشت تا براى خود كفنى تهيه كند.
آرى او فداكاريهاى مادرش خديجه را در راه دين خدا ديده بود. شاهدبود كه چگونه مادرش در اين راه از خود گذشتگى نشان مى‏داد و با تمام‏نيرو و توان خويش از دين دفاع مى‏كرد.
فاطمه از ديدن اين همه ايثار و فداكارى درس زندگى گرفت، و ديدن‏اين صحنه‏ها، در روح او مفاهيمى زنده و پويا پديد مى‏آورد وزندگى‏وتلاش را در وجدان درونى او جان مى‏بخشيد.
بار اندوه مرگ مادر، همراه قهرمانيهاى او در دلش عجين مى‏گشت.خديجه براى او تنها يك مادر نبود بلكه او مادر فاطمه و مادر همه مردان‏و زنان با ايمان و مدافع حقّ بود و در راه دين با تمام تاب و توان‏خويش فداكارى مى‏كرد.
فاطمه در نخستين سالهاى حياتش با چنان امتحانات دشوارى روبروشد كه در تاريخ، كمتر كسى را مى‏توان از اين نظر با او همانند كرد.
فاطمه زهرا همگام با نهضت اسلامى رشد مى‏كرد و خود در قلب‏معركه بود. زيرا او دختر رهبر اين معركه، يعنى پيامبرصلى الله عليه وآله، بود.بنابراين او نيز همگام با اين درگيرى حركت مى‏كرد و بر طبق معيارهاى‏آن مى‏زيست.
در زمانى كه فاطمه زهرا در مكّه مى‏زيست، تاريخ از رويدادهاوحوادثى كه مستقيماً با فاطمه سر و كار داشته، سخنى به ميان نياورده‏است. امّا مطمئنيم كه زندگى وى در مكّه، بدون آزار و اذيّت سپرى نشده‏است. خودخواهى قريشيان كافر تا آن اندازه رسيده بود كه خانواده پيامبررا نيز مورد آزار و اذيّت قرار مى‏دهند همان گونه كه خانواده ديگرمسلمانان را شكنجه و اذيّت مى‏كردند.
بنابراين مى‏توان به جرأت گفت كه آن‏حضرت نيز بارها و بارها ازسوى قريش مورد آزار قرار گرفت و زندگى‏اش از حوادث ناگوار خالى‏نبوده است. بعلاوه اين آزارها كه مستقيماً خود او را مورد هدف قرارمى‏داده است بايد از آزارهايى كه غير مستقيم او را تحت فشار قرارمى‏داده نيز ياد كنيم. چرا كه هر صدمه و گزندى كه به پيامبر مى‏رسيد،تأثير بيشترى در جان فاطمه مى‏نهاد.
هنگامى كه خانه پيامبرصلى الله عليه وآله به محاصره درآمده و كفار مى‏خواستندحضرتش را به قتل رسانند، فاطمه ناظر بر اين ماجرا بود.
همچنين هنگامى كه پيامبر به سوى مدينه مهاجرت كرد، فاطمه ناظربر اين جدايى بود و تلخى فراق را به خوبى احساس مى‏كرد و نيز هنگامى‏كه امام على از جانب پيامبر فرمان يافت تا با بقيه خانواده پيامبر يعنى‏ فواطم(4)، به مدينه مهاجرت كند، فاطمه ناظر و شاهد اين حركت بود.كاروان، راه مدينه را درپيش گرفت، گروه مسلّحى از سوى قريش مأمورشد تا آن را تعقيب كند و نگذارند خاندان پيامبرصلى الله عليه وآله به او بپيوندند. ميان‏امام على و اين گروه نبردى سخت روى داد و امام پس از آنكه صدماتى برآنها وارد كرد آنان را فرارى داد. فاطمه‏عليها السلام در اين روز نيز درهمان‏ كاروانى جاى داشت كه از سوى دشمن مورد حمله قرار گرفته بود.
پيامبر اكرم نيز در بيرون از شهر مدينه، چشم به راه ورود فاطمه‏وامام بود وتا اينان به او ملحق نشدند به داخل شهر گام ننهاد.
فاطمه در مدينه نيز شاهد رويدادهاى بزرگى بود و بدين ترتيب‏شخصيتش هر روز پرداخته‏تر و كاملتر مى‏شد. در جنگ اُحُد كه نبرد به‏زيان مسلمانان در جريان بود، فاطمه زهرا نيز شركت داشت و با خاكسترحصير سوخته جراحت پدرش را مرهم نهاد و شمشيرهاى پيامبروجانشين او را شست و پاكيزه كرد.

نوشتن دیدگاه