و يطعمون الطعام على حبه مسكينا و يتيما و أسيرا انما نطعمكم لوجه الله لا نريد منكم جزاء و لا شكورا [سوره دهر آيه 8 و 9.]
«و بر دوستى او (خدا) به فقير و طفل يتيم و اسير طعام مى دهند و (گويند) ما فقط براى رضاى خدا به شما طعام مى دهيم و از شما هيچ پاداشى و سپاسى هم نمى طلبيم».
زمخشرى يكى از مفسرين بزرگ اهل سنت، در تفسير الكشاف به نقل از ابن عباس چنين گويد: [تفسير الكشاف ج 4 ص 197.] حسن و حسين (ع) بيمار شدند، پيامبر (ص) به همراه گروهى از آنان عيادت نمود و به على (ع) فرمود: چه خوب است براى شفاى فرزندانت نذرى كنى.
آنگاه على و فاطمه (عليهماالسلام) و فضه نذر كردند كه اگر حسن و حسين (ع) بهبود يافتند سه روز روزه بگيرند. هنگامى كه آن دو بزرگوار سلامتى خود را بازيافتند در خانه چيزى براى افطار وجود نداشت، از اين رو على (عليه السلام) از شمعون يهودى سه صاع [هر صاع چهار مد و تقريبا يك من تبريز يا 3 كيلوگرم است.]
جو وام گرفت. (و به روايتى حضرت زهرا (عليهاالسلام) در خانه پشم رسيد و سه صاع جو مزد گرفت،). [تفسير البرهان ج 4 ص 412.] فاطمه (ع) جو را دستاس نمود و با يك صاع آن براى هر يك از افراد خانواده قرص نان جوينى پخت و بر سر سفره افطار نهاد. هنگامى كه آماده افطار شدند، نداى سائلى برخاست: سلام و درود خدا بر شما اى خاندان محمد (ص)! مسكينى از مساكين مسلمينم به من غذا دهيد، خداوند شما را از غذاهاى بهشتى نصيب فرمايد، خاندان وحى نان افطار خود را ايثار كردند و فضه نيز از آنان متابعت كرد. آن شب را با آب افطار كردند و شب را بدون غذا بسر آوردند.
فرداى آن شب نيز روزه گرفتند و چون شب فرارسيد، نان افطارشان در سفره نهاده شد، يتيمى بر در خانه آمد و باز به همان ترتيب همگى غذاى خود را به آن يتيم ايثار كردند. و آن شب نيز با آب افطار كرده و خود گرسنه ماندند. روز سوم را هم روزه گرفتند و هنگام افطار اسيرى تقاضاى كمك كرد و براى بار سوم آنچه در سفره بود به آن اسير ايثار شد.
صبح روز چهارم على (عليه السلام) دست دو فرزند خود را گرفته و آنان را نزد رسول خدا (صلى الله عليه و آله) برد. پيامبر (ص) حسن و حسين (ع) را ديد كه از گرسنگى چون مرغكانى مى لرزيدند، سپس از جا برخاست و به همراه آنان به خانه حضرت زهرا (ع) رفت، ديد فاطمه (ع) در محراب به عبادت مشغول است در حالى كه از شدت گرسنگى شكم وى به پشت چسبيده و چشمانش در گودى نشسته است.
منظره تاثرآورى بود. رسول خدا (صلى الله عليه و آله) افسرده خاطر شد، در آن هنگام جبرئيل فرود آمد و عرض كرد: اين هديه را بگير خداى تعالى به داشتن چنين اهل بيتى به تو تهنيت گفته است پس سوره «هل اتى» را بر پيامبر (ص) خواند. اين روايت مورد قبول پيشوايان سنى و شيعه و به تعبير ديگر عموم مسلمين مى باشد. [رجوع كنيد به منابع تفسير و تاريخ اهل سنت نظير- اسباب النزول واحدى ص 296- تفسير قرطبى ج 19 الدر المنثور ج 6 ص 299- البحر المحيط ج 8 ص 395- اسد الغابه ج 5 ص 530- الاصابه ج 4 ص 376- مناقب ابن مغازلى ص 276- تذكره ابن جوزى ص 177- همچنين در منابع شيعه به تفسير مجمع البيان ج 5 ص 404- تفسير البرهان ج 4 ص 412- الميزان ج 20 ص 132.]
جلوه هاى ايثار
- بازدید: 845