در سال هفتم هجرى منطقه خيبر واقع در 165 كيلومترى مدينه كه يكى او كانونهاى مهم فتنه و فساد در جزيرة العرب بود توسط سپاه اسلام فتح شد و غنائم فراوانى نصيب مسلمانان گشت، بگونه اى كه با اين غنائم زمينهاى مزروعى حاصلخيز و نخلستانهاى سرسبز آن ديار بود.
پس از فتح خيبر يهوديان ساكن آن ديار نزد رسول خدا (ص) رفتند و گفتند: ما صاحبان نخلستان و آشنا به فنون باغدارى هستيم. رسول خدا (ص) نيز (از آن جهت كه پيامبر رحمت بود و نمى خواست حتى زندگى دشمنانش را بر هم زند و آنان را آواره سازد و از سوى ديگر مايل نبود سرزمين مزروعى آبادى به ويرانه تبديل شود) آنان را از آن ديار بيرون نراند بلكه با آنان قرار گذاشت كه در پرورش نخلستان و زراعت اقدام كنند و در عوض سهمى از خرما و كشاورزى ببرند. و از آن پس ساليانه پيامبر (ص) كارشناسى را جهت برآورد ميزان محصولات به آنجا اعزام مى فرمود. [المغازى ج 2 ص 690 و 691.] و سهام ساليانه منطقه را كه مجموعاً 1800 سهم بود و از غنائم جنگى بحساب مى آمد بين مسلمانان تقسيم فرمود:
مزرعه و نخلستان «كتيبه» نيز سهم پيامبر (ص) شد، يا بدان جهت كه آن بخش بدون جنگ و خونريزى به تصرف درآمد و از اينرو طبق آيه «فى ء» [آيه 7 سوره حشر. و ما افاء الله على رسوله منهم فما او جفتم عليه من خيل و لا ركاب و لكن الله يسلط رسله على من يشاء و الله على كل شى ء قدير] ملك خالص پيامبر (ص) گرديد. [المغازى ج 2 ص 692.] و يا از آن جهت كه جزء خمس غنائم بود كه به رسول خدا (صلى الله عليه و آله) تعلق گرفت. [سيره ابن هشام ج 3 ص 353- المغازى ج 2 ص 693.] زيرا طبق آيه خمس 5/ 1 از غنائم جنگى به شخص پيامبر (ص) و خاندان او تعلق دارد تا در موارد لازم به مصرف برسانند. [آيه 41 سوده انفال. و اعملوا انما غنمتم من شى ء فاى لله خمسه و للرسول و لذى القربى و اليتمى و المسكين و ابن السبيل.]
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) سهم خود از محصولات خيبر را به همسران، بستگان و برخى از اصحاب خود اعطا نمود. به روايت واقدى متوفاى- 207 ه-. ق- به فاطمه زهرا (ع) و على مجموعاً سيصد بار خرما و جو اختصاص داد كه دويست بار آن متعلق به فاطمه (عليهاالسلام) و بقيه از آن على (عليهاالسلام) بود. [المغازى ج 2 ص 694.] و بنوشته ابن هشام- متوفاى 218 ه-. ق- به على (ع) صد بار تعلق گرفت و دويست و پنجاه بار از محصولات در سهم فاطمه (ع) قرار گرفت. رسول خدا (صلى الله عليه و آله) براى اين منظور دستور داد عهدنامه اى نوشتند و «عثمان بن عفان» و «عباس» بر آن شهادت دادند. [سيره ابن هشام ج 3 ص 367 و 365.] على (عليه السلام) نيز سهم خويش را به مصارف يتيمان و بينوايان مى رساند. [المغازى ج 2 ص 697.]
پس از رحلت رسول خدا (ص) سهم فاطمه (ع) از خيبر نيز غصب گرديد. و حتى پس از وفاتش خليفه دوم سهم حضرت فاطمه (ع) را پرداخت نكرد. [المغازى ج 2 ص 698- مسند الامام احمد بن حنبل ج 1 ص 6.]
به موجب دو روايتى كه محدث و فقيه مشهور اهل سنت امام احمد بن حنبل- متوفاى 241 ه-. ق- به اسناد خود از عايشه نقل كرده است. پس از وفات رسول خدا (ص)، فاطمه رضى الله عنها سهم وارث خود از خيبر و فدك و صدقات مدينه را درخواست كرد، اما ابوبكر رضى الله عنه از اداء آن خوددارى كرد و از اين رو فاطمه (ع) بر او غضب كرد. [مسند الامام احمد بن حنبل ج 1 ص 6 و ص 9.]

نوشتن دیدگاه