در صدور اين كلام معجز نظام از لسان مبارك حضرت خير الانام پيغمبر عالى مقام و تعبير آن بزرگوار درباره دختر والا گهرش ملكه ملك و ملكوت حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها به (ام ابيها) جاى هيچ شك و ترديد نيست . مخصوصا كه از ناحيه عامه و خاصه اين گفته روايت شده است . ولى فهم اين نكته مهم در وسع ادراك همه كس نيست ، مگر براى راسخون فى الحكمته والعرفان
    خواهى گفت چگونه مى شود دخترى مادر پدر باشد؟
    مسلم است كه اين گفته پيغمبر اكرم درباره دخترش (ام ابيها) محض اظهار و ابراز محبت نبوده تا از گفته هاى عرفيه تعبير شود و نيز از باب عطوفت و مهربانى به دخترش اين تعبير از آن حضرت سزاوار نيست كه بگويد مادرم و نمى شود گفت كه پيغمبر (ص ) در مقام احترام با تعبير به اين كلام درباره دخترش چنين فرمايشى نموده است ، زيرا هر چند بسيار مورد احترام پدر باشد مادر پدر يا به منزله مادر نخواهد گرديد.
    پس گفتن پيغمبر خاتم به دخترش (ام ابيها) را نمى شود از اين تعارفات تلقى نمود و حمل بر اين احساسات عرفيه كرد و از طرفى العياذ بالله نمى توان آنرا گزاف و مجاز توهم و تصور نمود، زيرا ساحت مقدس حضرت ختمى مرتبت عقل كل محمد (ص ) كه مجسمه عصمت است و اعلى مرتبه عصمت را اقوالا و احوالا واخلاقا و افعالا در تمام شئون واجد است ، منزه است از اينكه گزاف بگويد. بلكه شبهه اى نيست كه اين كلام معجز نظام در تعبير (ام ابيها) بيان حقيقت و عين واقعيت است كه از لسان آن حضرت نسبت به دخترش حضرت فاطمه سلام الله عليها صادر شده است و تحقيق اين حقيقت و واقعيت از نظر نگارنده اين است :
    (تحقيق عرشى محور بيان (ام ابيها) از نظر مولف )
    بايد دانست همين طور كه براى حق مقامى است كه آنرا (احديت ) نامند و اين مقام مطلق و نهان بودن صفات و اسماء الهيه و اسرار آنها و نهان بودن اسرار عالم تكوين و تكليف است ، و بعد از آن مقام الوهيت و (احديت ) كه آن مرحله كثرت اسمائيه و صفاتيه است و در اين مرحله ظهور حقايق به نحور تفصيل است ، به نحوى كه محرم ظهور و اظهار به جز خاصان دربار و مقربان درگاه الهى كسى نيست ، بعد از اين مقام ظهور حق است به اشراق و تجلى فعلى كه آنرا وجود منبسط خوانند - كه عرش استواء مقام صادر اول و عقل كل و حقيقت محمديه است - همچنين مقام ولايت كليه مطلقه كه اقرب به حق از آن چيزى نيست ، داراى سه مرتبه از ظهور است :
    اول مقام غيب كه جميع شئون ولايت و خواص و بركات آن در آن مقام غيب مستكن و مستجن است و آن طور وجودى حضرت ختمى مرتبت عقل كل محمد (ص ) است كه رشته هاى منفصله از آن حضرت از حضرت على مرتضى عليه السلام گرفته تا حضرت حجت مهدى عليه السلام همه در غيب وجود آنجناب
    موجود و محجوب از مشاهده اغيار بودند تمام اوصاف كماليه دوازده امام عليهم السلام از على (ع ) با همه سخنان درر بارش و با همه علوم و كمالاتش ‍ تا وصى دوازدهم مهدى (ع ) با همه علوم و كمالاتشان بنحو اجمال و بساطت در پرده غيب نبى اكرم و رسول خاتم صلى الله عليه و آله و سلم متحقق و مستور بود.
    مقام دوم از طور ولايت بروز آن است در هويات مباركه ائمه عليهم السلام كه تفصيل همان مقام اول است چنانكه پيدا است كه تفصيل علوم و بسط سخن در مراحل توحيد و علوم ماوراء الطبيعه و حل مشكلات و تعليم اخلاق فاضله ، از حضرت على مرتضى عليه السلام كه شروع شد، مخزن آن حضرت رسول خاتم محمد صلى الله عليه و آله و سلم بود. ليكن در مرتبه احديت و غيب و تعاليم و ظهورات ائمه اطهار بعد از حضرت امام على عليه السلام از حضرت امام حسن و حضرت امام حسين و حضرت سجاد و حضرت باقر و حضرت صادق و حضرت كاظم و حضرت رضا و حضرت جواد و حضرت هادى و حضرت عسكرى و بعدا حضرت حجت مهدى ولى دهر و امام عصر صلوات الله عليهم اجمعين به همين منوال كه مبسوطا همه آنان نظير كثرت اسمائيه بطور متعدد ظاهر و شعب علوم و حكمت و فضايئل و كمالات از هر يك جداگانه به عالم وجود فيضان نمود.
    مقام سوم مرحله ظهور ولايت است بصورت تصرف و تجلى فعلى و تكوين باذن الله تعالى در همه كائنات كه مقام صنع است و بديهى اسصت كه به عنوان خلافت الهيه منظور است نه به عنوان استقلال و اين مقام مرتبه ظهور مشيت است همچنانيكه وجود منبسط مقام فعل و مرتبه مشيت است :
    تا اينجا معلوم شد كه مقام ولايت كليه مطلقه به مظهريت حق دارالى شئون و مراتب ثلاثه الهيه (از احديت و احديت و مقام تجلى فعلى مى باشد.)
    و نيز معلوم شد كه ولايت يك مقام اجمال دارد و يك مقام تفصيل اما مقام اجمال از طور ولايت كه مظهر مرتبه (احديت و غيب ) است مخزن آن حضرت ختمى مرتبت عقل كل محمد صل الله عليه و آله است و مقام تفصيل از طور ولايت بروز آن است در هويات مباركه ائمه اطهار عليهم السلام كه تفصيل همان مقام اول است .
    حال پس از اين مقدمه عرفانيه مى گوئيم شبهه اى نيست كه منشاء بروز و ظهرو تفصيلى مقام ولايت كليه مطلقه همانا حضرت فاطمه دختر حضرت خاتم انبياء صلوت الله و سلامه عليهما است كه اين بى بى عالم علت بروز ولايت از بطن اجمال به ظهور تفصيلى در مرتبه وجود ائمه اطهار گرديده است در حقيقت مقوم جهت ولايت و روحانيت پدرش خاتم انبياء شده و جهت ولايت و روحانيت پدرش را در مقام بسط و ظهور جلوگر ساخته است .
    بيان مطلب
    بيان مطلب به لسان واضح تر نيز محتاج چند مقدمه ديگر است . مقدمه اول : آنكه ام كه به فارسى آنرا مادر گويند به لحاظ آنست كه محل تربيت ماده ولد و پروراندن تا حدى كه از عالم قوه به فعليت برسد مى باشد و چون ولد از تربيت ام متولد و متكون مى گردد، از اين جهت است كه به مادر (ام ) اطاق مى شود و لذا شير دادن و حضانت شرط اميت نمى باشد بلكه پروراندن در رحم شرط اميت است .
    مقدمه دوم : مراد از (اب ) در حديث مبارك مقام ظهور تفصيلى جنبه ولايت و روحانيت حضرت حتمى مرتبت (ص ) است . و شكى نيست در اينكه اين نحوه و اين طور از وجود حضرت رسول اكرم (ص ) كه مقام ظهور تفصيلى ولايت و روحانيت آن حضرت است متحقق نگردد، مگر به وجود ائمه اطهار سلام الله عليهم اجمعين چه آنكه در بدو دعوت حضرت رسول خاتم صلى الله عليه و آله و سلم تا زمان رحلت آن بزرگوار بواسطه كمى وقت و كثرت ابتلائات به جنگها و محاربات و امثال آن مقدور آن حضرت نگرديد كه مقام ولايت كليه و روحانيت كامله خود را به بيان ارد و احكام اسماء و صفات و آنها كه مقتضيات اسمائند و اسرار مقام ولايت را كلا و طرا و تفصيلا نمايان و اظهار فرمايد. وليكن ائمه اطهار عليهم السلام به نحو مبسوط و به تفصيل اين مرتبه را يعنى مقام تفصيل ولايت و روحانيت حضرت ختميه را به مقام بسط و ظهور تفصيلى جلوه دادند، چنانكه اخبار و احاديث صادره از مقام عصمت و مخازن علم و حكمت شاهد و برهان اين قسمت است . مخصوصا اخبار صادره از امامين همامين حضرت باقر العلوم و حضرت صادق كاشف حقايق عليهم الصلوه و السلام در بيان شرح اسماء اسماء و صفات حق تعالى و رموز اسرار و دقايق توحيد كه در كتاب اصول كافى كلينى و توحيد صدوق و احتجاج طبرسى و غيره ثبت و ظبط است و هم آثار مرويه از حضرت رضا عليه السلام در همين مقام كه مقام بسط و تفصيل ظهور ولايت است و در كتب معتبره منقول است نيز شاهد قوى و برهان محكم بر اسن مطلب است كه بيان نموديم تا برسد به دوره رجعت ائمه اطهار كه ظهور كامل مقام ولايت كليه مطلقه و دولت و حكومت كلى آنها متصل مى شود به افق عالم آخرت :

باش تا صبح دولتش بدمد
كاين هنوز از نسائم سحر است
(لكل اناس دولته يرقبونها
و دولتنا فى آخر الدهر يظهر

    اين بيت منسوب است به حضرت امام صادق عليه السلام .
    مقدمه سوم : نظر به دو مقدمه قبل ، هرگاه كسى بگويد كه ائمه اطهار عليهم السلام وجود تفصيلى حضرت رسول خاتم صلى الله عليه و اله و سلم هستند (به اعتبار جهت روحانيت ) نه به لحاظ مقام جسمانيت ، درست و صحيح گفته است . زيرا حقيقت ولادت ثانويه روحانيت حضرت رسول اكرم (ص )از بطن اجمال بطور تفصيلى در مرتبه ائمه اطهار عليهم السلام حاصل شده است .
    پس از تمهيد اين سه مقدمه ، حال مى گوئيم حضرت فاطمه سلام الله عليها (ام ابيها) يعنى مادر حضرت رسول (ص )است به شرط رعاليت دو امر يكى آنكه مراد از حضرت رسول مقام روحانيت آن حضرت است و دوم آنكه مادر بودن حضرت فاطمه زهراء (ع )براى پدرش به لحاظ وجود تفصيلى روحانيت حضرت رسول (ص ) كه قبل از حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها و تولد او دارا بوده است .
    پس نتيجه اين شد كه مراد از (ام ابيها) اين است كه حضرت رسول خاتم (ص )مولود روحانى تفصيلى دخترش محسوب مى گردد. زيرا دخترش ‍ فاطمه (ع )مادر ائمه اطهار (ع )مى باشد و ائمه عليهم السلام وجود روحانى تفصيلى حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مى باشند و به عبارت اخرى : ولادت ثانويه روحانيه حضرت رسول خاتم (ص )از بطن دختر گراميش حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها است .
    بالجمله
    الفاطمه متولده جسما من ابيها و اما ابوها فهو متولد روحا و تفصيلا من بنتها (لا جسما و لا اجمالا). خذ هذا التحقيق النير العرشى و اغتنم :
    للحكيم المتاله و العارف الصمدانى ميرزا محمود القمى رضوان الله تعالى عليه (المتخلص بالرضوان ): فى نعت الفاطمه الزهرا سلام الله عليها

اى مهين بانوى بيت الحرم غيب قدم
سر ناموس رسول مدنى خاتم
اى تو خاتون همه كشور ملك و ملكوت
وى تو بانوى همه ملك عرب تا به عجم
اى تو آن گوهر يكتا كه به يكتائى تو
مادر دهر نياورد و نيارد به شكم
دختر اينگونه به صلب ازليت ناياب
گوهر اينگونه ندارد ابديت به رحم
نه به پشت قدماين نقش و نه در بطن حدوث
پس از اين نقش مجرد فلقد جف قلم
مطلع شمس جمال و افق ماه جلال
مشرق سر وجود و ملك خلق شيم
چادر عفتت از بافته نور خدا
پرده عصمتت از اقمشه شهر قدم
بطن در بطن همه لامعه نور خدا
صلب در صلب همه بارقه علم و كرم
جلوه در جلوه همه مظهر انوار خدا
پرده در پرده همه سر جلال اعظم
مام در مام همه صاحب جاه و حشمت
باب در باب همه قبله حاجات امم
دوده در دوده همه مظهر انوار خدا
پشت در پشت همه معدن الطاف و نعم
پدران تو همه يكه سواران وجود
مادران تو همه صاحب اعزاز و حشم
پسران تو بزرگان همه كون و مكان
ابن در ابن همه شمس ضحى بدر ظلم
معنى سوره قدرى و ظهور طه
بضعه حضرت ياسين و به قرآن توام
اين چنين نسخه دگر نسخه نويس ايجاد
نه رقم كرد و نخواهد پس از اين كرد رقم
روحت از روح رسول و تنت از جوهر قدس
در سراپاى تو پا و سرا حمد مدغم
همسرت حيدر و زان فخر كنى بر حوا
پدرت احمد و زان فخر كنى بر آدم
خجل از سبحه و سجاده زهدت يحيى
بنده قدس تو عيسى و كنيزت مريم
اى كه بر خاك درت ملك و ملك سجده كنان
پى تعظيم درت پشت كند گردون خم
بندگان تو ز آسيب قيامت آزاد
دوستى تو جراحات گنه را مرهم
(راه باز است ز كوى تو به سرچشمه فيض
چون توئى كوثر و هم منبع فيض عالم )
شمئه فضل تو را ناطقه ام باشد لال
پاره فضل تو را نطق مجرد ابكم
چشم تا چشم خدا بين نشود مى نشود
با تو اى محرم اسرار الهى محرم
چون تو ديدى كه جهان لايق ماواى تو نيست
كردى عجل بوفاتى طلب از باب كرم
گرچه من تجربه كردم كه حقيقت دانان
همه در نقمت و در رنج و عذابند و الم
بر خلاف عادت اين تجربه (رضوان ) مى خواه
تا كه صديقه نجاتت دهد از دست نقم
قطره اى ريز ز ابر كرمت بر (رضوان )
پيش يك قطره ز جودو كرمت عمان نم

نوشتن دیدگاه