هر كس خطبه هاى آتشين حضرت زهرا (عليهاالسلام) را بررسى مى كند از خود مى پرسد:
فاطمه (عليهاالسلام) با چه كسانى حرف مى زند؟ به سر چه افرادى فرياد مى كشد؟ آنگاه با تداوم مطالعه و ارزيابى خطبه ها، پاسخ خود را به دست مى آورد كه مخاطبين حضرت زهرا (عليهاالسلام):
عالمان و آگاهان بى تفاوت جامعه اسلامى.
شخصيّت ها و بزرگان تطميع شده مدينه.
اصحاب و ياران رفاه زده و قدرت طلب رسول خدا.
حافظان قرآن و حاملان وحى مى باشند. كه در انحراف و غفلت و فراموشى، دست از ارزش هاى الهى شستند و مرعوب و مضطرب، تسليم ظلم شده، سكوت اختيار نمودند كه حضرت خطاب به آنها فرمود:
«اَنْتُمْ- عِبادُ اللّهِ- نُصُبُ اَمْرِهِ وَ نَهْبِهِ «شما اى بندگان خدا پرچمداران امر و نهى اوئيد». و حَمَلَةُ دينِهِ وَ وَحْيِهِ «و حاملان دين خدا و وحى او هستيد». و َ اُمَناءُ اللّهِ عَلى اَنْفُسِكُم «و امين هاى خدائيد نسبت به خويشتن». و َ بُلَغاؤهُ اِلَى الاُمَمِ «و مبلّغان اوئيد به سوى امت ها».
مى پرسند مخاطب هاى حضرت زهرا (عليهاالسلام) چه كسانند؟ خود مى فرمايد:
بندگان خدا (امّا ترسو).
پرچمداران امر و نهى (هم اكنون ساكت).
حاملان دين و وحى الهى (حال تطميع شده و بى تفاوت).
اسنانهاى امين و پاك (امروز خيانتكار و وابسته).
مبلغان پر تلاش ديروز (ساكت هاى منزوى امروز) [در تهاجم سران سقيفه، همه تسليم و منزوى گرديده و با ابابكر بيعت نمودند تنها امام على (ع) بود كه هرگز بيعت نكرد و در برابر تهديدات ابابكر و عمر دوام آورد 1. صحيح بخارى: محمد بن اسماعيل متوفاى 256 هجرى 2. كتاب المغازى ج 5 ص 82 و 177. و. ج 3 ص 55: واقدى 207 هجرى 3. صحيح مسلم ج 5 ص 152 (باب الجهاد والسير) و ج 2 ص 81: متوفاى 261 هجرى 4. الامامة والسياسة ج 1 ص 11. 13: ابن قتيبه متوفاى 276 هجرى 5. مروج الذهب ج 2 ص 302: مسعودى متوفاى 346 هجرى 6. تاريخ طبرى ج 3 ص 208: طبرى متوفاى 310 هجرى 7. الكامل فى التاريخ ج 2 ص 327 و 331: ابن اثير متوفاى 606 هجرى 8. كفاية الطالب. كنجى شافعى ص 370 9. شرح نهج البلاغه. ابى الحديد ج 2 ص 18 10. الصواعق المحرقة ص 13: ابن حجر متوفاى 852 هجرى 11. عبداللّه بن سباء ص 112:.] آنگاه بندگان و مبلّغان و آگاهان ساكت را توبيخ مى فرمايد كه چرا قدم در راه شيطان مى گذارند و حقائق را انكار مى كنند: فرمودند.
ثُمّ اَخَذْتُم تُورُونَ وَقْدَتَها، وَ تُهَيّجُونَ جَمْرَتَها «پس آتش گيره ها را افروخته تر مى كرديد و دامن به آتش مى زديد تا آتش را شعله ور كنيد». و َ تَسْتَجيبُونَ لِهِتافِ الشّيْطانِ الغَوِىّ «براى اجابت كردن بانگ شيطان گمراه آماده بوديد». و َ اِطْفاءِ اَنوارِ الدّينِ الْجَلِىّ «و براى خاموش نمودن انوار دين روشن خدا». و َ اِخْمادِ سُنَنِ النّبِىّ الصّفِىّ «و افسرده كردن و ضعيف نمودن سُنن نبى برگزيده خدا».
تُسِرّوُنَ حَسْواً فِى ارْتِغاءٍ «به بهانه كف گرفتن، شير را زير لب پنهان مى خوريد». و َ تَمْشُونَ لِأهْلِهِ وَ وُلدِهِ فِى الْخَمَرِ وَالضّراءِ «و براى خانواده و فرزندان او در پشت تپه ها و درختان كمين كرده ايد».
سپس بر سرشان فرياد مى كشد كه چرا اينگونه ساكت شديد و به انحراف مى رويد؟ فَأنّى حِزْتُمْ بَعْدَ الْبَيانِ؟ «پس چرا بعد از اقرارتان به ايمان حيران شديد؟». و َ اَسْرَرْتُمْ بَعْدَ الْاِعْلانِ؟ «و چسان پس از آن مرحله آشكار همكارى خود را نهفته كرديد؟». و َ نَكَصْتُمْ بَعْدَ الْاِقْدامِ؟ «و بعد از آن پيشقدمى، عقب نشستيد؟». و َ اَشْرَكْتُمْ بَعْدَ الْايمانِ؟ «و بعد از ايمان شرك آورديد؟».
اَلا تُقاتِلُونُ قَوْماً نَكَثُوا اَيْمانَهُم وَ هَمُّوا بِاخْراج الرّسُولِ وَ هُمْ بَدَؤكُمْ اَوّلَ مَرّةٍ اَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللّهُ اَحَّقُ اَنْ تَخْشَوْهُ انْ كُنْتُمْ مُؤمِنينَ.
«در حالى كه قرآن مى فرمايد: آيا نمى جنگيد با گروهى كه عهد شكستند و خواستند رسول خدا را اخراج كنند با آنكه آنان جنگ را آغاز نمودند، آيا از آنان هراس داريد در حالى كه خدا سزاوارتر است كه از او بهراسيد، اگر كه مؤمنيد».
اَلا قَدْ اَرى اَنْ قَدْ اَخْلَدْتُمْ اِلَى الْخَفْضِ «به هوش باشيد كه من مى بينم به تنبلى و تن آسائى هميشگى دل نهاده ايد». و اين واقعيت تلخ را همه مشاهده كردند كه پس از سكوت و بى تفاوتى عالمان و آگاهان مدينه، حريم اهل بيت (ع) بى دفاع ماند و توده هاى مردم با سكوت مبلغان و عالمان اسلامى به يأس و نااميدى تن در دادند و با بى تفاوتى از كنار حوادث تلخ گذشتند و ميدان را براى قدرت طلبان بى تقوى خالى كردند و در يك سير ارتجاعى خطرناكى قرار گرفتند [سير ارتجاعى سير ارتجاعى در امّت اسلامى يك واقعيّت تلخ غير قابل انكار است منافقين و نفوذى هاى منتظر فرصت حتّى در سالهاى آخر عمر رسول خدا (ص) دست به تحركات گوناگونى زدند تا جائى كه مدينه تهديد مى شد از اين رو در حادثه جنگ تبوك، پيامبر (ص) على (عليه السلام) را در مدينه جانشين خود قرار دادند تا هرگونه تحرك دشمن را سركوب نمايد.
پيامبر (ص) خود اين خطر بزرگ را مطرح و با هشدارهاى لازم مردم را در صحنه سياسى نگه داشتند فرمود: لا تَرْجِعُوا بَعْدِى كُفّاراً يَضْرِبُ بَعْضُكُم رقابَ بَعْض «پس از من كافر نگرديد كه بعضى از شما گردن بعضى ديگر را بزنند» - صحيح بخارى ج 9 ص 63 - طبقات الكبرى ج 2 ص 184 - مسند احمد ج 4 ص 76 و 349 - كشف الأستار ج 2 ص 101 - البيان والتبيين ج 3 ص 23 - وفاء الوفاء ص 885 - مسند احمد ج 2 ص 300، 408 - مسند احمد ج 3 ص 18 و 28 پس از رحلت رسول خدا (ص) نيز شاهد بوديم كه بسيارى دست از اسلام ولايت و رهبرى اهل بيت (ع) كشيدند و پيمان روز غدير را شكستند و راه ارتجاعى و «ارتداد» پيمودند - اختصاص ص 84 شيخ مفيد - سفينة البحار ج 1 ص 517 و در تحليل علل ارتداد و روى گردانى مردم، حضرت زيد فرزند امام سجّاد (عليه السلام) فرمودند و َاللّهِ لَو تَمَكّنَ القُوْمُ اَنْ طَلَبُوا الْمُلْكَ بَغَيْرِ التّعَلّقِ بِاسْمِ رِسالَتِهِ، كانُوا قَدْ عَدَلُوا عَنْ نُبُوّتِهِ «سوگند به خدا، اگر براى آن قوم، امكان داشت كه بدون تعلّق و وابستگى به رسالت پيامبر (ص) خلافت را تصاحب نمايند، از نبوّت آن حضرت دست مى كشيدند و انكار مى كردند» - بيت الاحزان (ترجمه) ص 93: شيخ عباس قمّى] كه سر آغاز پيدايش حوادث ناگوار پس از رحلت پيامبر اسلام (ص) گرديد.
آخر ز چه ناله داشت زهرا (عليهاالسلام)           بعد پدر از جفاى اعداش
مى ديد كه عهد خود شكستند           بستند ز كينه دست مولاش
يك لاله تازه اين همه داغ؟           در سينه به جاى دل چه دارد؟
بر قبر پدر فتاده از پاى           زهرا مگر از كه شكوه دارد؟
ز انصار كه ياريش نكردند؟           بستند دَرِ كمك به رويش؟
يا زانكه زدى ميان كوچه            سيلى عوض فَدَكْ به رويش؟

نوشتن دیدگاه