ƒ157 «فَعَقَرُوها فَأَصْبَحُوا نادِمِينَ»
 
ترجمه :
157. پس پى كردند ناقه را، پس صبح كردند در حالى كه نادم و پشيمان بودند[1] .
   
تفسير :
[ماجراى پى كردن ناقه و پشيمانى قوم ثمود]
ديگر پشيمانى سود نداشت و در سوره هود مى‌فرمايد: (فَعَقَرُوها فَقالَ تَمَتَّعُوا فِى دارِكُمْ ثَلاثَةَ أَيّامٍ ذلِکَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوبٍ)[2]  و اين سه روز مهلت براى  اين بود كه حضرت صالح و مؤمنين از ميان قوم خارج شوند و شرح پى كردن ناقه صالح را ما در سوره اعراف[3]  و در سوره هود بيان كرديم[4] . و خلاصه اينكه زنى بود جميله [= زيبا] نامش صدف بود و اموال زيادى از گوسفند و گاو و شتر داشت و مردى بود نامش مصدع، به او گفت من به تو تزويج مى‌شوم و مهر من پى كردن ناقه صالح است؛ و نيز زنى بود نامش عنيزه و مردى بود نامش قدار او را خواست و گفت من يكى از دخترانم را به تو تزويج مى‌كنم مشروط به اينكه پى كنى ناقه صالح را و اين قدار اولاد زنا بود، لكن معروف به ابن سالف بود از جهت فراش. اين دو نفر مصدع و قدار هفت نفر ديگر را از سران قوم با خود هم‌دست كردند و ناقه صالح را پى كردند[5] ، و اما فصيل (بچه ناقه) در بعض  اخبار دارد فرار كرد و ناله مى‌كرد و در كوه‌ها غايب شد[6] ، چنانچه در سوره  اعراف گفتيم[7]  و در بعض اخبار دارد او را مقابل ناقه كشتند[8] ، چنانچه در سوره هود گفتيم[9]  و مكرر تذكر داديم كه حضرت رسالت پسر مرادى را شقيق عاقر ناقه صالح فرموده[10]  و مناسبتش اينكه اين مرادى هم براى تزويج به بنت اشعث،  قطامه، اميرالمؤمنين را ضربت زد و صديقه طاهره ياد از ناقه و فصيل كرد مناسب با آنچه در اعراف گفتيم[11]  و ابى‌عبدالله (علیه السّلام) در شهادت طفل شيرخوار ياد فرمود مناسب با آنچه در سوره هود گفتيم[12]  و حضرت هادى ياد فرمود مناسب اينكه متوكل سه روز بيشتر نشد كه او را قطعه قطعه كردند[13] .
(فَأَصْبَحُوا نادِمِينَ) اين ندامت بعد از ظهور عذاب بود و پشيمانى از اينكه عذاب نازل شده مثل پشيمانى فرعون، نه از جهت اينكه ايمان بياورند.

______________________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: پس آن [ماده شتر] را پى كردند وپشيمان گشتند.
[2] .  پس آن ماده شتر را پى كردند، وصالح گفت : سه روز در خانه‌هايتان برخوردار شويد. اين وعده‌اى بى‌دروغ است. سوره هود: آيه 65.
[3] .  ر. ك: همين تفسير، ج8، ص134 ـ 136، ذيل تفسير آيه 77 سوره اعراف.
[4] .  ر. ك: همين تفسير، ج10، ص232 ـ 234.
[5] .  ر. ك: تفسير الطبرى (جامع البيان): ج8، ص295؛ مجمع البيان: ج4، ص682؛ بحار الأنوار :ج11، ص391 و قصص الأنبياء «جزائرى»: ص108.
[6] .  ر. ك: مجمع البيان: ج4، ص682؛ تفسير البرهان: ج4، ص120، ح4؛ بحار الأنوار: ج11،ص292 و قصص الأنبياء «جزائرى»: ص108.
[7] .  ر. ك: همين تفسير: ج8، ص134 ـ 139، ذيل تفسير آيه 77 سوره اعراف.
[8] .  اين مطلب در منابع يافت نشد.
[9] .  مؤلف محترم اين مطلب را در تفسير سوره هود نياورده است.
[10] .  ر. ك: امالى صدوق: ص155، ضمن ح4؛ روضة الواعظين: ج2، ص346 وبحار الأنوار :ج27، ص52، ضمن ح2. ودر همين سوره، ذيل تفسير آيه 142، ص202 گذشت.
[11] .  ر. ك: همين تفسير: ج8، ص137، ضمن تفسير آيه 78 سوره اعراف.
[12] .  ر. ك: همين تفسير: ج10، ص223، ضمن تفسير آيه 65 سوره هود.
[13] .  همان.

نوشتن دیدگاه