ƒ96 «قالُوا وَ هُمْ فِيها يَخْتَصِمُونَ»
 
ترجمه :
گفتند و آن‌ها در جهنم با يكديگر مخاصمه مى‌كنند[1] .
 
تفسير :
[گفتگوى جهنميان]
انسان موقعى كه عمل زشتى و قبيحى از او سر زند تا بتواند گردن ديگرى بار مى‌كند كه او سبب شد و مرا وادار به اين عمل نمود، اگر او نبود من چنين عملى به جا نمى‌آوردم.
در جهنم گاهى گردن شيطان مى‌اندازند، شيطان در جواب آن‌ها مى‌گويد : (فَلا تَلُومُونِى وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ ما أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَ ما أَنْتُمْ بِمُصْرِخِىَّ)[2] .
گاهى گردن رؤسا و اكابر مى‌اندازند (وَ إِذْ يَتَحاجُّونَ فِى النّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنّا كُنّا لَكُمْ تَبَعاً)[3]  الآية. متكبرين جواب مى‌دهند: (قالَ الَّذِينَ  اسْتَكْبَرُوا إِنّا كُلٌّ فِيها)[4] ، (يَقُولُ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لَوْ لا أَنْتُمْ لَكُنّا مُوْمِنِينَ * قالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا أَ نَحْنُ صَدَدْناكُمْ عَنِ الْهُدى بَعْدَ إِذْ جاءَكُمْ بَلْ كُنْتُمْ مُجْرِمِينَ * وَ قالَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا بَلْ مَكْرُ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ إِذْ تَأْمُرُونَنا أَنْ نَكْفُرَ بِاللهِ وَ نَجْعَلَ لَهُ أَنْداداً)[5] .
گاهى گردن رفقا و دوستان مى‌اندازند: (الاَْخِلّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلّا الْمُتَّقِينَ)[6] . بارى مخاصمه در جهنم بسيار است كه مى‌فرمايد: (قالُوا وَ هُمْ فِيها  يَخْتَصِمُونَ) سپس مقول[7]  قول آن‌ها را بيان مى‌فرمايد كه چه مى‌گويند، مى‌گويند :

___________________________________________________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: در حالى كه در جهنم با يكديگر به نزاع پرداخته‌اند، مى‌گويند :
[2] .  پس مرا ملامت نكنيد، خود را ملامت كنيد، من فريادرس شما نيستم و شما هم فريادرس من نيستيد. سوره ابراهيم: آيه 22.
[3] .  و آنگاه كه در آتش شروع به آوردن حجت مى‌كنند، زيردستان به كسانى كه گردن ‌كش بودند، مى‌گويند: ما پيرو شما بوديم. سوره غافر (مؤمن): آيه 47.
[4] .  كسانى كه گردنكشى مى‌كردند، مى‌گويند: اكنون همه ما در آن هستيم. همان: آيه 48.
[5] .  كسانى كه زير دست بودند به كسانى كه رياست و برترى داشتند، مى‌گويند: اگر شمانبوديد قطعاً ما مؤمن بوديم  كسانى كه رياست و برترى داشتند، به كسانى كه زيردست بودند، مى‌گويند: مگر ما بوديم كه شما را از هدايت ـ پس از آنكه به سوى شما آمد ـ بازداشتيم؟ نه بلكه خودتان گناهكار بوديد. و كسانى كه زيردست بودند به كسانى كه رياست وبرترى داشتند مى‌گويند: نه، بلكه نيرنگ شب و روز شما بود آنگاه كه ما را وادار مى‌كرديد كه به خدا كافر شويم و براى او همتايانى قرار دهيم. سوره سبأ: آيات 31 ـ 33.
[6] .  دوستان و رفقاى دنيايى فرداى قيامت با يكديگر كمال عداوت را دارند مگر متقين كه كمال الفت و محبّت را دارند. سوره زخرف: آيه 67.
[7] .  مقول : گفتار.

نوشتن دیدگاه