ƒ92 «وَ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ»
ƒ93 «مِنْ دُونِ اللهِ هَلْ يَنْصُرُونَكُمْ أَوْ يَنْتَصِرُونَ»
 
ترجمه :
92. و گفته مى‌شود به آن كفار و مشركين: كجايند آن‌هايى كه شما مى‌پرستيديد.
93. آن‌ها را از غير خدا؟ آيا شما را يارى مى‌كنند يا انتصار مى‌جويند؟[1]
 
تفسير :
(وَ قِيلَ لَهُمْ) قائل ظاهراً ملائكه عذاب باشند و ممكن است خداوند متعال باشد، اما بودن ملائكه به واسطه آيه شريفه (وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ)[2]  و آيه شريفه (أُولئِکَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِى الاْخِرَةِ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللهُ وَيَنْظُرُ إِلَيْهِمْ)[3] .
 و اما احتمال اينكه قائل خداوند متعال باشد به واسطه آيه شريفه (وَ يَوْمَ يُنادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكائِىَ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ)[4] .
 
[بى‌فايده بودن پرستش غير خدا]
(أَيْنَ ما كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ) اصنام شما [و] آلهه شما كجايند كه مى‌گفتيد: (هوُلاءِ شُفَعاؤُنا عِنْدَ اللهِ)[5]  و مى‌گفتيد: (ما نَعْبُدُهُمْ إلّا لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللهِ زُلْفى)[6]  و مى‌گفتيد: (وَ اللهُ أَمَرَنا بِها)[7] .
 (هَلْ يَنْصُرُونَكُمْ) آيا آن‌ها در اين روز يارى مى‌كنند شما را و از عذاب الهى نجات مى‌دهند و فريادرسى مى‌كنند؟ يا از براى شما طلب نصرت مى‌كنند.
(أَوْ يَنْتَصِرُونَ) كه شفاعت كنند نزد خدا يا تقاضا كنند از ملائكه عذاب كه تخفيف دهند يا رفع عذاب از شما بكنند؟ نه آن‌ها مى‌توانند شما را نصرت كنند و نه از خدا مى‌توانند تقاضا كنند كه خداوند نصرت فرمايد «ليس لهم ناصر و لا معين»[8] ، بلكه (إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَها وارِدُونَ)[9] شرحش و جوابش گذشت[10] . فقط شفاعت خاص مؤمنين است[11]  آن هم بعد از اذن پروردگار به اهل شفاعت.

_______________________________________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: وبه آنان گفته مى‌شود: آنچه جز خدا مى‌پرستيديد كجايند؟ آيا ياريتان مى‌كنند يا خود را يارى مى‌دهند؟
[2] .  و خداوند در روز قيامت با آن‌ها تكلم نمى‌كند. سوره بقره: آيه 174.
[3] .  آنان را در آخرت بهره‌اى نيست و خدا روز قيامت با آنان سخن نمى‌گويد و به ايشان نمى‌نگرد. سوره آل عمران: آيه 77.
[4] .  و به ياد آور روزى را كه آنان را ندا مى‌دهد و مى‌فرمايد: آن شريكان من كه مى‌پنداشتيد كجايند؟ سوره قصص: آيه 62.
[5] .  اين‌ها نزد خدا شفاعتگران ما هستند. سوره يونس: آيه 18.
[6] .  ما آن‌ها را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك گردانند، نمى‌پرستيم. سوره زمر: آيه 3.
[7] .  خدا ما را بدان فرمان داده است. سوره اعراف: آيه 28.
[8] .  از براى آن‌ها يارى دهنده و كمك كارى نيست.
[9] .  محققاً شما و آنچه را كه عبادت مى‌كرديد هيزم جهنم هستيد، و شما در جهنم وارد و داخل هستيد. سوره انبياء: آيه 98.
[10] .  ر. ك: همين تفسير، ج13، ص433.
[11] .  براى آگاهى از رواياتى كه شفاعت را مخصوص مؤمنين مى‌دانند. ر. ك: شرح الأخبار :ج3، ص572؛ مجمع البيان: ج7، ص305 و 306؛ تأويل الآيات: ج1، ص390؛ تفسيرنورالثقلين: ج5، ص252، ح59 ـ 69 و بحار الأنوار: ج8، ص43، ح38 وص61، ص86.

نوشتن دیدگاه