86 «وَ اغْفِرْ لاَِبِى إِنَّهُ كانَ مِنَ الضّالِّينَ»
 
ترجمه :
86. و آمرزش خود را مشمول فرما از براى پدر من به درستى كه او هست از گمراهان.
 
تفسير :
[طلب مغفرت براى آزر از سوى ابراهيم  (علیه السّلام)]
گذشت كه طلب مغفرت براى آزر كه عم ابراهيم بود و او را به ابوّت خطاب مى‌كرد به واسطه اميد هدايت [بود] كه در او داشت، چنانچه صريحاً مى‌فرمايد : (وَ ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لاَِبِيهِ إلّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيّاهُ فَلَمّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ للهِِ تَبَرَّأَ مِنْهُ)[1] .
 
و ثانياً، اين استغفار در زمان حيات آزر بود و معنى [آن] اين است كه پروردگارا، او را هدايت فرما، به قرينه (إِنَّهُ كانَ مِنَ الضّالِّينَ) پس از آنكه معلوم شد كه قابل هدايت نيست از او بيزارى جست.
و ثالثاً، ابراهيم بسيار دل‌رحم و دلسوز بود، حتى موقعى كه ملائكه آمدند و به او خبر دادند كه ما براى اهلاك قوم لوط آمده‌ايم، داشت توسّط مى‌كرد[2]  كه مى‌فرمايد: (يُجادِلُنا فِى قَوْمِ لُوطٍ * إِنَّ إِبْراهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوّاهٌ مُنِيبٌ * يا إِبْراهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هذا إِنَّهُ قَدْ جاءَ أَمْرُ رَبِّکَ وَ إِنَّهُمْ آتِيهِمْ عَذابٌ غَيْرُ مَرْدُودٍ)[3] .
   
____________________________________________________________________________

[1] .  و نبود استغفار ابراهيم از براى پدر خود مگر از مواعده كه وعده داده بود، پس چون كه واضح شد بر ابراهيم اينكه او دشمن خداست بيزارى جست از او. سوره توبه: آيه 114.
[2] .  به تعبير ديگر: سعى به شفاعت مى‌كرد.
[3] .  درباره قوم لوط با ما به قصد شفاعت چون و چرا مى‌كرد. زيرا ابراهيم بردبار و نرم‌دل وبازگشت كننده به سوى خدا بود. اى ابراهيم! از اين چون و چرا روى برتاب كه فرمانپروردگارت آمده و براى آنان عذابى كه بى‌بازگشت است خواهد آمد. سوره هود: آيات  74ـ 76.

نوشتن دیدگاه