26 «الْخَبِيثاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَ الْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثاتِ وَ الطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّباتِ أُولئِکَ مُبَرَّوُنَ مِمّا يَقُولُونَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ»
ترجمه[1] :
تفسير :
[معناى «خبيث» و «طيب»]
مفسرين در معناى (الْخَبِيثاتُ) اختلاف كردند، بعضى گفتند مراد كلمات زشت است[2] ، بعضى گفتند مراد افعال قبيحه است[3] ، بعضى گفتند مراد زنهاى خبيثه هستند[4] . در مجمع البيان اين قول سوّم را مىگويد: «و هو المروي عن أبي جعفر و أبي عبدالله (علیهما السّلام)»[5] .
توضيح الكلام اينكه خبيث، چيزهاى پست، رَدىّ، نجس، حرام، زشت را مىگويند مقابل طيب كه اطلاق بر زمين مىشود: (وَ الْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذِى خَبُثَ لا يَخْرُجُ إِلّا نَكِداً)[6] .
بر انسان مىشود: (قُلْ لا يَسْتَوِى الْخَبِيثُ وَ الطَّيِّبُ وَ لَوْ أَعْجَبَکَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ)[7] .
بر فاسد مىشود: (وَ لا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ)[8] .
بر كلام زشت و بر اشجار بىثمر مىشود: (وَ مَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ)[9] .
بر افعال قبيحه مىشود: (وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْقَرْيَةِ الَّتِى كانَتْ تَعْمَلُ الْخَبائِثَ)[10] .
ولى در اينجا ظاهر آيه شريفه طبق حديث مروى از حضرت باقر (علیه السّلام) و حضرت صادق (علیه السّلام) مراد از (الْخَبِيثاتُ لِلْخَبِيثِينَ) زنهاى فاحشه و زانيه و مردهاى زانى و فَحّاش هستند[11] ، چنانچه در حديثين اشاره دارد، مثل قوله تعالى: (الزّانِى لا يَنْكِحُ إِلّا زانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً)[12] شرحش گذشت[13] .
(وَ الْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثاتِ وَ الطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبِينَ وَ الطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّباتِ) رجال پاك كه دامن آنها آلوده به زنا نشد و زنهاى عفيفه كه عفت خود را از دست نداده، تناكح كنند و عمده فساد زنا اين است كه اولاد زنا به وجود نيايد كه دشمن اهل بيت مىشود، چه بگويم با كسانى كه طواف نساء ندارند.
نطفه پاك ببايد كه شود قابل فيض ورنه هر سنگ و گِلى لؤلؤ و مرجان نشود
(أُولئِکَ مُبَرَّوُنَ مِمّا يَقُولُونَ) كه نسبت زنا و قذف و افك به آنها داده شود، عفت ماريه و دامن جُرَيح پاك است.
(لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ) طيّبين و طيّبات، هم مغفرت شامل حال آنها مىشود، هم رزق كريم در بهشتِ عنبر سرشت به خلاف خبيثين و خبيثات كه نه مورد مغفرت مىشوند و نه بوى بهشت به مشامشان مىرسد[14] . خذلهم الله تعالى.
______________________________________________________________
[1] . زنان پليد براى مردان پليدند و مردان پليد براى زنان پليد. و زنان پاك براى مردان پاكند ومردان پاك براى زنان پاك. اينان از آنچه درباره ايشان مىگويند بركنارند، براى آنان آمرزش و روزى نيكو خواهد بود.
[2] . تفسير التبيان: ج7، ص424.
[3] . همان.
[4] . همان.
[5] . ر. ك: مجمع البيان: ج7، ص213.
[6] . و زمين پاكيزه، گياهش به اذن پروردگارش بر مىآيد و آن زمينى كه ناپاك است، گياهش جز اندك و بىفايده بر نمىآيد. سوره اعراف : آيه 58.
[7] . بگو: پليد و پاك يكسان نيستند، هر چند كثرتِ پليد تو را به شگفت آورد. سوره مائده :آيه 100.
[8] . و قصد نكنيد در انفاق، از چيزهاى پست و پليد. سوره بقره: آيه 267.
[9] . وَ مَثل سخن ناپاك چون درختى ناپاك است. سوره ابراهيم : آيه 26.
[10] . و او را از آن شهرى كه مردمش كارهاى پليد مىكردند نجات داديم. سوره انبياء : آيه 74.
[11] . تفسير التبيان: ج7، ص424 و تفسير مجمع البيان: ج7، ص236.
[12] . مرد زناكار، جز زن زناكار يا مشرك را به همسرى نگيرد. سوره نور: آيه 3.
[13] . رجوع كنيد به همين سوره: آيه 3.
[14] . ر. ك: تفسير السمرقندى: ص95، تفسير البحر المحيط: ج5، ص43 و تفسير ابى السعود :ج1، ص48.
آیه 26 «الْخَبِيثاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَ الْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثاتِ .....»
- بازدید: 1016