25 «يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ»
 
ترجمه :
25. در اين روز خداوند ايفا مى‌كند دِين آن‌ها را به حق و معلوم مى‌شود بر آن‌ها كه خداوند اوست.
 
تفسير :
[ستاندن حق مظلوم از ظالم در روز قيامت]
حق آشكارا و واضح به حق حكم مى‌كند و از هيچ حقى گذشت نمى‌كند، چنانچه در حديث قدسى مى‌فرمايد :
«وَعِزَّتِي وَجَلالِي لا يَجُوزُنِي ظُلْمُ ظَالِمٍ»[1] .
 
و دارد در قنطره هفتم صراط سؤال از مظالم مى‌شود؛ و به مذهب شيعه و معتزله يكى از اصول دين عدل است، احدى را بيش از استحقاقش عذاب نمى‌كند و احدى را از اعمال صالحه كسر نمى‌گذارد (فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ * وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ)[2] .
 (يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللهُ دِينَهُمُ) «دِين» در اينجا به معنى جزاست، چنانچه گفتند: «كَما تَدِينُ تُدْانُ»[3]  و «توفى» به معنى تمام است، چنانچه مى‌گويى ايفاى  دين يعنى تمام طلب او را رد كنى و ذمه خود را برى كنى. خداوند اين‌ها را تمام حق آن‌ها را به آن‌ها مى‌دهد.
 
تنبيه :
فرداى قيامت دستگاه مغفرت و عفو الهى و شفاعت شفعا بسيار توسعه دارد، لكن خاصّ عِصات اهل ايمان است و از اين جمله (يُوَفِّيِهُم اللهُ دِينَهُم) استفاده مى‌شود كه مغفرت و عفو و شفاعت شامل حال اين‌ها نمى‌شود و خداوند به نحو اخبار خبر مى‌دهد كه تخلف پذير نيست و به دلالت التزاميه دلالت دارد كه اين‌ها ايمان نداشتند.
(الْحَقَّ) خداوند «حق» است كه يكى از اسامى ذات اقدس او حق است و احكامش و رسولانش و افعالش تمام حق و درست و بجاست ثواب به غيرِ قابل نمى‌دهد و عقاب به غير مستحق نمى‌كند.
(وَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ) روز قيامت مى‌فهمند و دانا مى‌شوند كه خدا حق است مبين و واضح و ذره‌اى بر خلاف حق از او صادر نمى‌شود.

______________________________________________________

[1] .  به عزت و جلالم سوگند! كه ظلم ظالم از من عبور نخواهد كرد (از عقوبت آن نمى‌گذرم).كافى : ج2، ص443؛ المحاسن: ج1، ص68؛ امالى صدوق: ص70، ضمن ح 36 و بحارالأنوار : ج6، ص30، ح35.
[2] .  پس هر كه هم وزن ذره‌اى نيكى كند، نتيجه آن را خواهد ديد و هر كه هم وزن ذره‌اى بدى كند، نتيجه آن را خواهد ديد. سوره زلزله : آيات 7 ـ 8.
[3] .  همان گونه به ديگران جزا و پاداش دادى به تو جزا وپاداش مى‌دهند ودر مثل فارسى مى‌گوييم: از هر دست كه بدهى از همان دست پس مى‌گيرى. نهج البلاغة: ضمن خطبه 153.

نوشتن دیدگاه