فرصت و ابر همانندند و به سرعت مى گذرند و بازگشتى ندارند. هنر در بهره بردارى نيك از وقت است . پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) مى فرمايد: ان لربكم فى ايام دهركم نفحات الا فتعرضوا لها(343).
در ايام زندگى تان نسيم هاى رحمتى مى وزد. مراقب باشيد خود را در معرض آن قرار دهيد.
ايشان در سخنى ديگر مى فرمايد:
من فتح له باب من الخير فلينتهزه فانه لا يدرى متى يغلق عنه (344).
هر كس كه براى او در خير و نيكويى گشوده شد، آن را غنيمت شمارد؛ چون او نمى داند كى آن را بر او مى بندد.
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله ) بيشتر مردم را در استفاده درست از اوقات ، غافل مى داند و آنان را به قدر شناسى از اوقات گرانبها و بهره بردارى از آن در شرايط گوناگون فرا مى خواند:
اى مردم ! حقا كه راه هاى روشنى داريد. پس به سوى راه هاى روشن خويش ‍ روى آوريد و حقا كه حد و حدودى داريد. پس سوى حد و حدود خويش ‍ روى نهيد. بدانيد كه مؤمن بين دو حذر در عمل است ؛ بين اجلى كه گذشته است و نمى داند كه خداوند در آن چه مى كند و بين اجلى كه باقى مانده است و نمى داند كه خداوند در آن چه حكم مى كند. پس بايد بنده مؤمن از نفس خود براى دنياى خويش و از دنياى خود براى آخرت خويش و در جوانى اش از پيرى و در زندگانى اش از مرگ بهره گيرد(345).
به راستى كه زندگى كوتاه است و فرصت ها زودگذر و تنها سرمايه گرانبهاى آدمى براى دست يابى به كمال و خودسازى ، وقت است . اگر آن را قدر نداند و در راه خدمت به همنوعان و رضايت خداوند به كار نگيرد، جز حسرت و پشيمانى چيزى براى او به همراه ندارد. حضرت رسول مى فرمايد:
اغتنم خمسا قبل خمس شبابك قبل هرمك و صحتك قبل سقمك و فراغك قبل شغلك و حياتك قبل موتك و غناك قبل فقرك (346).
پنج چيز را پيش از پنج چيز غنيمت شمر: جوانى را پيش از پيرى ؛ سلامتى را پيش از بيمارى ؛ فراغت را پيش از مشغول شدن به كار؛ زندگى را پيش از مرگ و دارايى را پيش از فقر و ندارى .
رسول گرامى اسلام ، اوقات خود را به سه بخش تفسيم كرده بود: بخشى براى خدا كه در اين بخش به عبادت و نماز و نيايش و تهجد مى پرداخت . بخشى براى خانواده و گفتگو و انس گرفتن با آنان و تاءمين نيازهاى روحى و عاطفى آنان و بخش ديگر را براى خود و مردم گذاشته بود. چون در اوقات حضور آن حضرت در خانه نيز مراجعه كنندگان با ايشان كار داشتند، پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) بخشى از وقت درون خانه را براى رسيدگى به امور مردم و برآوردن نيازهاى آنان اختصاص داده بود(347).
از رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) نقل شده است كه فرمود:
كن على عمرك اءشح منك على درهمك و دينارك (348).
بر عمر خود، بخيل تر از درهم و دينارت باش .

- پینوشتها -

343- بحارالانوار، ج 68، ص 221.
344- متقى هندى ، كنز العمال ، ج 15، ص 791.
345- كافى ، ج 8، ص 152.
346- مشكوه الانوار، ص 298.
347- مكارم الاخلاق ، ص 13.
348- مكارم الاخلاق ، ص 460.

نوشتن دیدگاه