انس گويد: زنى نزد حضرتش آمده گفت : با شما كارى دارم . فرمود: (( هر گذرشهر كه مى خواهى ، منتظر باش ؛ من آنجا مى آيم (و به كارت رسيدگى مى كنم). ))
هم از او نقل شده : پيامبر صلى الله عليه و آله به عيادت بيماران و تشييع جنازه ها مى رفت . بر الاغ سوار مى شد و دعوت بردگان را مى پذيرفت . در غزوه بنى قريظه آن حضرت بر الاغى كه افسار و پالانش از ليف خرما بود ، سوار شده بود.
توضيح : پيشينيان در مورد سوار شدن بر الاغ از پيامبر صلى الله عليه و آله الگو گرفته بودند. سالم بن عبدالله بن عمر بر الاغ پيرى سوار مى شد ؛ فرزندانش او را بازداشتند اما اعتنايى ننمود. يك گوش الاغ را بريدند ؛ باز بى اعتنايى كرد. گوش ديگر آن را بريدند ؛ باز سوار مى شد. دم حيوان را بريدند ؛ باز بر الاغ گوش و دم بريده سوار مى شد.
و نيز انس گويد: در نظر اصحاب هيچكس از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم محبوبتر نبود ولى هنگامى كه او را مى ديدند ، از جاى برنمى خاستند زيرا مى دانستند اين كار را دوست ندارد.
به عايشه گفتند: پيامبر صلى الله عليه و آله در خانه اش چه مى كرد؟ گفت : مانند ديگر مردم بود ؛ پيراهنش را تميز مى كرد. گوسفندش را مى دوشيد و كارهاى شخصى خودش را انجام مى داد.
ابن اءبى هالة از امام حسن عليه السلام نقل مى كند كه فرمود: (( از دايى خود هند بن اءبى هاله - كه توصيفگر خوبى بود - از صفتات پيامبر صلى الله عليه و آله پرسيدم و گفتم : (( دوست دارم كه صفات آن حضرت را توصيف كنى . )) گفت : پيامبر صلى الله عليه و آله بزرگوار و با شخصيت بود. چهره اش چون ماه شب بدر مى درخشيد... (راوى در اينجا) تمام حديث را ذكر كرده است . (680)
امام حسن عليه السلام مى فرمايد: اين داستان را مدتى به (برادرم) حسين نگفته بودم ؛ هنگامى كه برايش بازگو كردم ، معلوم شد كه او بر من پيشى گرفته و همين سؤال را از هند پرسيده بود و ديدم كه از پدرش (681) درباره رفتار آن حضرت در داخل و خارج خانه و خصوصيات چهره آن حضرت پرسيده بود ؛ بى آنكه چيزى فروگذار كند.
امام حسين عليه السلام مى فرمايد: از پدرم درباره داخل خانه رسول خدا صلى الله عليه و آله سؤ ال كردم . فرمود: هنگامى كه به منزل مى آمد ، اوقاتش را به سه قسمت تقسيم مى كرد ؛ قسمتى براى خدا ، قسمتى براى خانواده ، و قسمتى براى خود. قسمت خودش را هم بين خود و مردم تقسيم مى كرد و كار افراد خاص را بر ديگران مقدم مى داشت و آن را به بعد موكول نمى كرد. روش او در قسمت مربوط به مردم ، ترجيح اهل فضيلت به اندازه فضلشان در دين بود. گروهى يك حاجت و عده اى دو حاجت و بعضى حاجات متعددى داشتند ؛ پيامبر - آن طور كه صلاح آنان و امت اسلام بود - به خواسته هايشان رسيدگى مى فرمود و در خور آنان مطالبى مى فرمود و سفارش مى كرد گفته هايش را حاضران به غائبان ابلاغ كنند. مى فرمود: (( حاجت هر كس را كه قادر به ابلاغ آن نيست به من برسانيد. هر كس حاجت ناتوانى را به زمامدارى برساند ، خدا گامهايش را در روز قيامت ثابت مى گرداند. )) در نزد او جز اين گونه مطالب ذكر نمى شد ؛ و از كسى جز اين چيزى نمى پذيرفت . بزرگان و سران قوم داخل مى شدند و با لذت بهره گيرى (از آن حضرت) پراكنده مى شدند و آنگاه كه از محضرش بيرون مى رفتند به راهنمايان خلق بدل شده بودند.
(سيد الشهداء عليه السلام) فرمود: (( از آن حضرت پرسيدم : پيامبر صلى الله عليه و آله بيرون از خانه و در اجتماع چگونه عمل مى كرد؟ فرمود: زبانش را از سخنان زائد و بى فائده نگاه مى داشت . به مردم الفت مى بخشيد و آنان را گريزان نمى ساخت . بزرگ هر گروه را محترم مى شمرد و به رياست آنان مى گماشت . از مردم زنهار داشت و زنهارشان مى داد ؛ بى آنكه خوشرويى و خوش خلقى اش را از كسى دريغ دارد.از احوال يارانش پرسش مى كرد و از آنچه ميان مردم مى گذرد مى پرسيد. نيكى را تحسين و تقويت مى كرد و بدى را نكوهش و تضعيف مى نمود. رفتارى معتدل و هماهنگ داشت . غفلت نمى ورزيد تا مبادا ديگران به غفلت و انحراف دچار شوند براى هر وضعيتى كه پيش مى آمد آمادگى داشت . از حق كوتاهى نمى كرد و از آن تجاوز نمى نمود. نيكان مردم در كنارش قرار داشتند. و برترين آنان نزد او كسى بود كه براى مردم خيرخواه تر باشد و بزرگترين آنان در نظر او كسى بود كه در يارى و همكارى با ديگران ، بهتر باشد. ))
(حضرت امام حسين عليه السلام) مى فرمايد: (( درباره مجلس آن حضرت پرسيدم ؟ فرمود: (( جز با ياد (خدا) برنمى خاست و نمى نشست . در هر جا كه خالى بود مى نشست و به اين كار توصيه مى كرد. بهره هر كس از همنشينانش را از مصاحبت خويش مراعات مى كرد و هيچ كس گمان نمى نمود كه فرد ديگرى نزد او گرامى تر است . اگر كسى با او همنشين مى شد يا براى حاجتى با او به گفتگو مى پرداخت ، آنقدر صبر مى كرد تا آن كس خود بازگردد. حاجت هر كس را بر مى آورد يا با سخنى او را آرامش مى داد. خوشرويى اش شامل همه مردم مى شد ؛ به گونه اى كه پدر همه گرديده بود. همه در نظر او در برابر حق مساوى بودند. مجلس او مجلس بردبارى و حيا و امانت و صبر بود. در مجلس او صداها بلند نمى شد و از كسى عيبجويى نمى كردند و لغزشهاى برخى افراد را در مجلس ، در جاى ديگر نقل نمى كردند. همه با هم به سازگارى رفتار مى كردند ؛ بلكه نسبت به هم فروتنى مى ورزيدند. بزرگ را محترم مى شمردند و با كودكان به مهر و عطوفت رفتار مى كردند. نيازمندان را بر خود مقدم مى داشتند و حال افراد غريب را مراعات مى كردند )) . )) (682)


- پینوشتها -

680- بخشهاى مختلف اين حديث در كتاب (( الشمائل المحمديه )) در سه جا با يك سند واحد آمده است : ح 8، و ح 226 و ح 337. منظور از تمام حديث در اينجا بخش ياد شده در ح 8 است .
681- ظاهر اين است كه ضمير به هند برمى گردد. پدر هند ابوهاله بود. اما به قرينه جمله بعد بازگشت ضمير به خود آن حضرت است يعنى از پدرش مولا اميرالمؤمنين عليه السلام سؤال كرد.
682- مؤلف فقيد به جاى حديث نقل شده كه بين دو قلاب آمد جاى خالى گذاشته و اين عبارت را، شايد براى سرعت بخشيدن به تلخيص كتاب ، نوشته اند: (( حديث هند بن اءبى هاله وصاف النبى صلى الله عليه آله )) . اين حديث در باب 48 اصل كتاب آمده است .

نوشتن دیدگاه