رحمت و رأفت به ديگران در نهاد آدمى به وديعت نهاده شده است. انسان دوست دارد به ديگران كمك كند و دست فتادگان را بگيرد و آنان را به اوج برساند. بهويژه كسانى كه زمانى براى خود مقام و مرتبه اى داشته اند، ولى بر اثر ناملايمات و فراز و فرودهاى دنيوى، مال و مقام و موقعيت و منزلت خويش را از دست داده اند. بديهى است كسانى كه در وضعيت متعادلى زندگى مى كنند يا زير خط فقر هستند، به همان حالت عادت كرده اند و به گونه اى از آن رضايت دارند، ولى براى كسانى كه زندگى خوبى را تجربه كرده اند،

روآوردن به زندگى معمولى بسيار دشوار و عذاب آور است. كسانى كه در زمانى نه چندان دور و به سبب پست و مقام خود، مورد احترام عوام و خواص بوده اند يا ثروتمندانى كه افراد زيادى بر خوان كرم او روزى مى خورده اند، اينك بايد مانند يك فرد معمولى زندگى كنند و اين وضعيت برايشان دردآور است.

براى مثال، اگر انديشمندى كه قدرت علمى بالايى دارد، در ميان كسانى قرار گرفته است كه هيچ استفاده علمى از او نمى برند، خود را بى فايده مى شمارد; زيرا نمى تواند زكات علم خود را كه انتشار آن است، بپردازد. بر اين اساس، رسول رحمت در توصيه اى گران سنگ مى فرمايد:

اِرْحَمُوا عَزِيزاً ذَلَّ وَ غَنِيّاً اِفْتَقَرَ وَ عالِماً ضَاعَ فِي زَمانِ جُهّال.(69)

]به سه كس رحم كنيد:[ آدم عزيز و ارجمندى كه به خاك خوارى افتاده است; شخص بى نياز و توانگرى كه به فقر و هلاكت دچار شده است; دانشمندى كه در زمان مردمى نادان حضور دارد و تباه گشته است.

- پى‏نوشت‏ها -

(69) - تحف العقول، ص 36.

نوشتن دیدگاه