به سندهاى معتبر از حضرت امام موسى عليه ‏السلام منقول است كه: چون از نماز شام فارغ شوى از جاى خود حركت مكن و با كسى سخن مگو تا صد مرتبه بگويى: بسم الله الرحمن الرحيم لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم 20. و همچنين صد مرتبه بگو بعد از نماز صبح. به درستى كه هر كه در اين دو وقت اين را بخواند حق تعالى از او دفع كند صد نوع از انواع بلا را كه كمتر آنها خورده و پيسى و شر شيطان و شر پادشاهان باشد. و از حضرت امام رضا عليه ‏السلام منقول است كه: هر كه صد مرتبه اين كلمات را بخواند بعد از نماز صبح، به اسم اعظم الهى نزديكتر است از سياهى چشم به سفيدى چشم. و به درستى كه اسم اعظم در اين كلمات داخل است. و به چندين سند معتبر از حضرت صادق عليه ‏السلام منقول است كه: هر كه اين كلمات را بعد از نماز صبح و نماز شام هفت مرتبه بخواند حق تعالى از او هفتاد نوع از بلا را دفع كند كه كمترش قولنج 21 و پيسى22 و ديوانگى و خوره23 باشد. و اگر نامش در نامه اشقيا24 باشد محو كنند و در نامه سُعَدا ثبت25 نمايند. و در روايت ديگر، سه مرتبه واقع شده است با همين ثواب. و به سند معتبر از حضرت صادق صلوات‏ الله عليه منقول است كه: هر كه صد مرتبه بعد از نماز صبح بگويد: ما شاء الله كان. لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم26 ، در آن روز نبيند امرى را كه مكروه 27 او باشد. و به سندهاى معتبر از حضرت امام جعفر صادق صلوات‏ الله عليه منقول است كه: هر كه پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب آفتاب ده مرتبه اين تهليل را بخواند: لا اله الا الله وحده لا شريك له. له الملك و له الحمد. يحيى و يميت و يميت و يحيى. و هو حى لا يموت. بيده الخير. و هو على كل شى‏ء قدير 28، كفاره گناهان او باشد در آن روز. و به روايت ديگر: خدا را ملاقات نكند بنده‏ اى به بهتر از عمل او مگر كسى كه مثل او را كرده باشد. و در روايت ديگر وارد شده است كه: سنت واجبه است كه اين تهليل را ده مرتبه بخوانند و ده مرتبه بگويند: أعوذ بالله السميع العليم من همزات الشياطين، و أعوذ بالله أن يحضرون. ان الله هو السميع العليم29 . و فرمود كه: اگر اين دو ذكر را در اين دو وقت فراموش كنى قضا كن، چنان كه نماز را قضا مى ‏كنى.
_________________________________________________
شروع پاورقي
1- يا رب: اى پروردگار من.
2- ترجمه: اى پروردگار من؛ خداوندا!
3- بعضى: يكى.
4- يا رؤوف يا رحيم: اى دلسوز؛ اى بخشنده مهربان!
5- اسم اكبر: اسم اعظم.
6- يا حى يا قيوم: اى زنده؛ اى پاينده به خويش.
7- ترجمه: اى خداوند! اى خداوند! اى خداوند! يگانه‏اى؛ يگانه‏اى. شريكى، همدستى و همكارى براى تو نيست. تو آنى كه بسيار نيكويى مى‏ورزد و نيكبخشى مى ‏كند. از نو پديدآرنده آسمانها و زمينهايى. داراى شكوه و بزرگوارى و دارنده نامهاى بزرگ و داراى آن ارجمندى دست يافتنى. و خداى شما خدايى يگانه است. هيچ خدايى جز آن بزرگ بخشنده مهرگستر همواره بخشنده مهربان نيست. و درود و رحمت خداوند بر محمد و همه خاندانش باد.
8- سكين / سكين بن عمار: ابواسماعيل سكين بن عمار السراج از راويان حديث، جز اين روايت، به نظر نمى ‏رسد كه وى به خدمت يكى از معصومان رسيده باشد.
9- ميزاب: ناودان - ناودان خانه كعبه كه دعا در زير آن مستجاب است.
10- رب الأرباب: دارنده و پرورنده دارندگان و پرورندگان.
11- ترجمه: اى روشنايى! اى بس پاك و پيراسته.
12- ترجمه: اى زنده! اى پاينده به خويش.
13- ترجمه: اى زنده‏ اى كه نمى ‏ميرد.
14- ترجمه: اى زنده آن گاه كه زنده‏ اى نبود و نيست.
15- ترجمه: اى زنده! هيچ خدايى جز تو نيست.
16- ترجمه: از تو درخواست مى‏ كنم به حق آن كه هيچ خدايى جز تو نيست.
17- ترجمه: از تو درخواست مى ‏كنم به خاطر آن كه هيچ خدايى جز تو نيست.
18- ترجمه: از تو درخواست مى‏ كنم اى آن كه هيچ خدايى جز تو نيست.
19- ترجمه: از تو درخواست مى‏ كنم به نامت، به نام خداوند بزرگ بخشنده مهرگستر، همواره بخشنده مهربان، گرانمايه آشكار كننده.
20- ترجمه: اى شنواترين شنوندگان، و اى بيناترين بينندگان، و اى چالاكترين حسابگران، و اى مهربانترين و بخشنده‏ترين بخشندگان مهربان، و اى دادگرترين داوران.
21- ترجمه: به نام خداوند، آن بزرگ بخشنده مهرگستر، آن همواره بخشنده مهربان، هيچ جنبش و هيچ نيرويى جز به دست خداوند بلندمرتبه بزرگ نيست.
22- قولنج: درد و بيماريى در حفره شكم كه در ناحيه قولون يا آپانديس يا مجارى صفرا يا كليه پيدا مى‏ شود.
23- پيسى: بيماريى كه بر اثر آن لكه‏ هايى سفيد بر روى پوست بدن پيدا مى ‏شود.
24- خوره: بيماريى كه بر اثر آن بخشهايى از اعضا و گوشتهاى بدن انسان، مانند بينى و دست و پا فاسد مى ‏شود و از ميان مى ‏رود.
25- اشقيا: جمع شقى - بدبختان - تيره‏ بختان.
26- سعدا: جمع سعيد - نيكبختان - خوشبختان - سعادتمندان.
27- ترجمه: هر چه خدا خواست مى ‏شود. هيچ جنبش و هيچ نيرويى جز به دست خداوند بلند مرتبه بزرگ نيست.
28- مكروه: ناخوشايند.
29- ترجمه: خدايى جز خداوند يگانه نيست. هيچ شريك و دستيارى ندارد. فرمانروايى تنها او راست و سپاس و ستايش تنها از آن اوست. زنده مى ‏كند و مى ‏ميراند، و زنده مى‏ كند، و خود، زنده ‏اى است كه نمى‏ ميرد. نيكى به دست راست و او بر هر چيز تواناست.
پايان پاورقي

________________________________________________
و احاديث در فضيلت اين دو ذكر بسيار است. و به سند معتبر ديگر از حضرت امام محمد باقر عليه ‏السلام منقول است كه: هر كه در وقت طلوع صبح ده مرتبه آن تهليل را بگويد كه گذشت، و ده مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد، و سى و پنج نوبت سبحان الله، و سى و پنج نوبت لا اله الا الله، و سى و پنج نوبت الحمد لله بگويد، او را در آن صباح از غافلان ننويسند. و اگر همين اذكار را در شام بگويد او را در آن شب از غافلان ننويسند. و به سند معتبر از حضرت صادق عليه ‏السلام منقول است كه: هر كه در وقت شام1 صد مرتبه الله أكبر بگويد، چنان باشد كه صد بنده آزاد كرده باشد. و به سند معتبر از حضرت امام محمد باقر عليه ‏السلام منقول است كه: هر كه صد مرتبه الله أكبر بگويد پيش از برآمدن آفتاب و پيش از فرو رفتن آفتاب، حق تعالى ثواب صد بنده آزاد كردن در نامه عملش بنويسد. و به سند معتبر ديگر از آن حضرت منقول است كه: حضرت رسول صلى الله عليه و آله فرمود كه: در فرزند آدم سيصد و شصت رگ 2 هست كه صد و هشتاد رگ از آنها متحرك است و صد و هشتاد رگ ديگر ساكن. كه اگر يكى از رگهاى متحرك ساكن شود، يا يكى از رگهاى ساكن متحرك شود، او را خواب نمى ‏برد. لهذا حضرت رسول صلى ‏الله عليه و آله در هر صبح و شام سيصد و شصت مرتبه مى‏ گفتند: الحمد لله رب العالمين كثيرا على كل حال3 . و به سند معتبر ديگر از آن حضرت منقول است كه: هر كه در صبح چهار مرتبه بگويد الحمدلله رب العالمين، به تحقيق كه شكر آن روز را ادا كرده است. و همچنين اگر در شام چهار مرتبه بگويد، شكر آن شب را ادا كرده است. و به سند معتبر از حضرت امام محمد باقر عليه ‏السلام منقول است كه: حضرت رسول صلى ‏الله عليه و آله بر شخصى گذشتند كه باغ خود را درخت مى ‏كشت. حضرت ايستادند و فرمودند كه: مى‏ خواهى تو را دلالت كنم بر درخت كشتنى كه اصلش ثابت‏تر و ميوه ‏اش زودرس‏تر و نيكوتر و باقرتى باشد؟ گفت: بلى. فرمود كه: در هر صبح و شام بگو: سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله أكبر تا آن كه حق تعالى به عدد هر تسبيحى ده درخت در بهشت به تو كرامت فرمايد از انواع ميوه ‏ها. و به سند معتبر از آن حضرت منقول است كه: در صبح اين دعا بخوان: أصبحت بالله مؤمنا على دين محمد و سنته، و دين على و سنته، و دين الأوصياء و سنتهم. ءامنت بسرهم و علانيتهم و شاهدهم و غائبهم. و أعوذ بالله مما استعاذ منه رسول الله صلى ‏الله عليه و ءاله و على و الأوصياء صلوات‏ الله عليه. و أرغب الى الله فى ما رغبوا اليه و لا حول و لا قوه الا بالله4 . و به سند معتبر از حضرت اميرالمؤمنين صلوات‏ الله عليه منقول است كه: هر كه در صبح و شام سه نوبت بگويد: رضيت بالله ربا، و بالاسلام دينا، و بمحمد صلى ‏الله عليه و ءاله نبيا، و بالقرءان بلاغا، و بعلى اماما، و بالأوصياء من ولده أئمه 5 البته بر حق تعالى لازم است كه در روز قيامت او را راضى گرداند. و به سند معتبر از حضرت امام محمد باقر صلوات‏ الله عليه منقول است كه: هر بنده‏اى كه قبل از طلوع آفتاب اين دعا بخواند: الله أكبر الله أكبر كبيرا، و سبحان الله بكره و أصيلا، و الحمد لله رب العالمين كثيرا؛ لا شريك له. و صلى الله على محمد و ءاله6 ملكى مبادرت نمايد7 و اين دعا را در ميان بال خود بگيرد و به آسمان برد. چون به آسمان اول درآيد ملائكه به او گويند كه: چه چيز با خود دارى؟ در جواب گويد كه: شخصى از مؤمنان به اين كلمات تكلم نموده. و كلمات را بر ايشان بخواند. ملائكه گويند كه: خدا رحم كند آن كسى را كه اين كلمات را خوانده است، و گناهان او را بيامرزد. پس به هر آسمانى كه گذرد ملائكه از او سؤال كنند، و چون جواب گويد همين دعا كنند. و همچنين حَمَله 8 عرش نيز براى او دعا كنند. و آن ملك آن كلمات را ببرد و در ديوان كُنوز9 كه اعمال خالص مؤمنان در آنجا مثبت10 است، ثبت نمايد. و به سند عالى از ابوحمزه ثمالى منقول است كه از حضرت امام محمد باقر صلوات‏ الله عليه سؤال نمود از تفسير آنچه حق تعالى در شأن حضرت ابراهيم فرموده كه: حقوق الهى و اوامر او را وافى و تمام ادا نمود11 . حضرت فرمود كه: چون صبح مى ‏كرد سه مرتبه مى‏ گفت: أصبحت و ربى محمود. أصبحت لا أشرك بالله شيئا و لا أدعو مع الله الها و لا أتخذ من دونه وليا12 . و همچنين در شام سه مرتبه مى ‏فرمود. و اگر در شام خوانند به جاى أصبحت13 در هر دو جا أمسيت14 مى‏بايد گفت. و به سند صحيح از حضرت امام جعفر صادق عليه ‏السلام منقول است كه: حضرت نوح عليه‏السلام در هر صبح و شام ده مرتبه اين دعا را مى ‏خواندند: اللهم انى أشهدك أنه ما أصبح بى من نعمه أو15 عافيه فى دين أو دنيا، فمنك وحدك لا شريك لك. لك الحمد و لك الشكربها على حتى ترضى و بعد الرضا16 . و به اين سبب حق تعالى او را عبد شكور 17 فرمود، يعنى: بنده بسيار شكر كننده. و اگر در شام خواند چنين بگويد: أنه ما أمسى بن من نعمه18 . و به سند معتبر از حضرت امام محمد باقر صلوات‏ الله عليه منقول است كه: هر كه در صبح انگشتر عقيق در دست راست خود داشته باشد، و پيش از آن كه به احدى نظر كند نگين عقيق را به كف دست خود بگرداند و به آن نگين نظر كند و سوره أنا أنزلناه فى ليله القدر بخواند، پس اين دعا بخواند كه: ءامنت بالله وحده لا شريك له، و كفرت بالجبت و الطاغوت و ءامنت بسر ءال محمد و علانيتهم و ظاهرهم و باطنهم و أولهم و ءاخرهم19 ، حق تعالى او را در آن روز از شر جميع بلاهاى آسمان و زمين حفظ نمايد. و به سند معتبر ديگر از آن حضرت منقول است: هر كه بعد از نماز صبح، هفتاد مرتبه استغفار بگويد، خدا او را بيامرزد اگرچه هفتادهزار گناه كرده باشد. و به سند معتبر از حضرت اميرالمؤمنين صلوات‏ الله عليه منقول است كه: هر كه در وقت شام سه مرتبه بگويد: سبحان‏ الله20 21 حين تمسون و حين تصبحون، و له الحمد فى السموات و الأرض و عشيا و حين تظهرون22 ، هيچ چيزى در آن شب از او فوت نشود 23، و جميع شرور و بديهاى آن شب از او دفع شود. و همچنين اگر در صبح سه مرتبه بخواند، هيچ چيزى در آن روز از او فوت نشود، و جميع شرور آن روز از او دور گردد. و به سند معتبر از حضرت صادق صلوات‏ الله عليه منقول است كه: هر كه بعد از نماز شام سه مرتبه بگويد: الحمد لله الذى يفعل ما يشاء و لا يفعل ما يشاء غيره24 ، حق تعالى به او خير بسيار كرامت فرمايد. و به سند صحيح منقول است از حضرت صادق صلوات‏ الله عليه كه حضرت رسالت پناه صلى‏ الله عليه و آله فرمود كه: چون به معراج رفتم ملائكه مرا دعايى تعليم نمودند كه هر صبح و شام مى‏ خوانم: اللهم ان ظلمى أصبح مستجيرا بعفوك، و ذنبى أصبح مستجيرا بمغفرتك، و ذلى أصبح مستجيرا بعزتك، و فقرى أصبح مستجيرا بغناك، و وجهى البالى أصبح مستجيرا بوجهك الباقى الذى لا يفنى25 . و به سند معتبر از حضرت امام محمد باقر صلوات‏ الله عليه منقول است كه: شيبه هُذلى26 به خدمت حضرت رسول صلى‏ الله عليه و آله آمد و گفت: يا رسول الله من پير شده‏ ام و قوتم ضعيف شده است از اعمالى كه عادت كرده بودم به آنها از نماز و روزه و حج و جهاد. پس مرا كلامى تعليم فرما كه حق تعالى مرا به آن نفع دهد، و سبك كنبر من يا رسول الله.
_________________________________________________
شروع پاورقي
1- شام: آغاز شب - آغاز تاريكى هوا در شب.
2- رگ: عصب - رشته عصبى.
3- ترجمه: سپاس و ستايش بسيار در هر حالت، خداوند، پروردگار جهان و جهانيان راست.
4- ترجمه: شب را به صبح رساندم در حالى كه ايمان دارم به خداوند بر اساس آيين محمد و سنت او، و آيين على و سنت او، و آيين جانشينان پيامبر و سنت آنها. باورمندم به نهان و آشكارشان، و حاضرشان و غايبشان. و به خداوند پناه مى‏برم از آنچه پناه برده‏اند پيامبر خداوند، كه درود بر او و خاندانش باد، و على و جانشينان پيامبر، كه درود خداوند بر آنان باد. و با آنچه كه آنان به سوى خداوند نزديكى جسته‏ اند، به او نزديكى مى‏ جويم و هيچ جنبشى و هيچ نيرويى جز به دست خداوند نيست.
5- ترجمه: خشنودم كه خداوند پروردگار باشد، و اسلام دين، و محمد، كه درود بر او و خاندانش باد، پيامبر، و قرآن پيام، و على رهبر و پيشوا باشد و جانشينان پيامبر از فرزندانش، پيشوايان و رهبران باشند.
6- ترجمه: خداوند بزرگتر است {از آن كه به توصيف درآيد}؛ خداوند بس بزرگتر است {از آن كه به توصيف درآيد}؛ و ستايش خداوند به پاكى و پيراستگى {از هر عيب و كاستى} در آغاز و پايان روز. و سپاس و ستايش بسيار، خداوند، پروردگار جهان و جهانيان را كه شريك و دستيارى ندارد. و درود و رحمت خداوند بر محمد و خاندانش باد.
7- مبادرت نمودن: شتاب كردن - پيشى‏ گرفتن.
8- حمله: جمع حامل - حاملان - حمل‏كنندگان.
9- ديوان كنوز: جمع كنز - گنجها - گنجينه‏ ها.
10- مثبت: ثبت شده.
11- ترجمه تفسيرى آيه 37 سوره نجم (53).
12- ترجمه: صبح كردم در حالى كه پروردگارم ستودنى است. صبح كردم در حالى كه هيچ چيز را با او شريك نمى ‏سازم و با وجود خداوند، خدايى را نمى ‏خوانم و جز او سرپرستى نمى‏گيرم.
13- أصبحت: صبح كردم.
14- أمسيت: به شام رسانيدم.
15- نسخه بدل مجلسى: وَ.
16- ترجمه: خداوندگارا تو را به گواهى مى ‏گيرم كه هر نعمت يا {/ و} تندرستى و سلامت در دين يا دنيا كه در بامداد به من رسيد، از سوى تو تنها بود كه هيچ شريك و دستيارى تو را نيست. به خاطر آن، تو را ستايش و تو را سپاس بر عهده من است به آن اندازه كه خشنود شوى و بيش از خشنوديت.
17- بخشى از آيه 3 سوره اسراء (17).
18- ترجمه:... كه هر نعمت... كه در شامگاه به من رسيد... .
19- ترجمه: به خداوند يگانه كه شريكى ندارد ايمان آوردم، و به بت و هر معبود جز خدا كفر ورزيدم، و به پنهان خاندان محمد و آشكارشان، و برونشان و درونشان، و آغازشان و انجامشان باور آوردم و گرويدم.
20- نسخه بدل مجلسى: فَسُبحان الله.
21- ترجمه: {پس} ستايش خداوند را به پاكى و پيراستگى {از هر عيب و كاستى}، در آن گاه كه شب مى‏ كنيد و شب را به بامداد مى‏رسانيد. و سپاس و ستايش او را در آسمانها و زمين و در شبانگاه و آن هنگام كه به نيمروز مى‏ رسيد.
22- فوت نشود: گم شدن - از دست رفتن.
23- ترجمه: سپاس و ستايش خداوندى را كه آنچه مى ‏خواهد مى‏ كند و آنچه ديگرى بخواهد نمى ‏كند.
24- ترجمه: خداوندا ستمكارى من پناهجوى گذشتت شد؛ و گناه من پناهجوى بخشايشت گشت؛ و خوارى من پناه جوى عزتت شد؛ و بيچيزى من پناهجوى توانگريت گشت؛ و روى تباه شونده‏ام پناه به روى ماندگار تو آورد كه نيستى و نابودى نمى ‏پذيرد.
25- شيبه هذلى: از كسانى كه رسول خدا (ص) را ديده‏ اند. وى مردى از قبيله بَنى هُذيل بوده است.
26-
پايان پاورقي
_________________________________________________
حضرت فرمود كه: اعاده1 كن اين سخن را. تا آن كه سه مرتبه اين كلام را ادا نمود. حضرت فرمود كه: بر دور تو هيچ درختى و كلوخى نماند مگر آن كه گريست به سبب ترحم بر تو. پس چون نماز صبح بكنى ده مرتبه بگو: سبحان الله العظيم و بحمده و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم2 . به درستى كه حق تعالى تو را عافيت مى‏ دهد به سبب اين ذكر از كورى و ديوانگى و خوره و فقر ضعف پيرى. گفت: يا رسول الله! اين براى دنياست. از براى آخرت چه چيز بايد خواند؟ فرمود كه: بعد از هر نماز بگو: اللهم اهدنى من عندك، و أفض على من فضلك، و انشر على من رحمتك، و أنزل على من بركاتك 3. بعد از آن فرمود كه: اگر اين دعا را عمدا ترك نكند تا از دنيا برود، در قيامت هشت در بهشت را براى او بگشايند كه از هر درى كه خواهد داخل شود. و به سند معتبر از حضرت امام جعفر صادق صلوات‏ الله عليه منقول است كه: هر كه هر روز بيست و پنج نوبت بگويد: اللهم اغفر للمؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات 4، حق تعالى به عدد هر مؤمنى كه گذشته است و خواهد آمد تا روز قيامت، حسنه در نامه عمل او بنويسد، و گناه از او محو كند، و درجه از براى او بلند گرداند. و به سند معتبر از هِلقام5 منقول است كه به خدمت حضرت موسى بن جعفر صلوات‏ الله عليه عرض نمود كه: دعايى تعليم من نما كه جامع مطالب دنيا و آخرت باشد. حضرت فرمود كه: بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب بگو: سبحان الله العظيم و بحمده. أستغفر الله و أسئله من فضله6 . هلقام گفت كه: من بدحالتر و پريشانتر از جميع اهل بيت خود بودم، و به بركت اين دعا امروز حالم از همه بهتر است. و شيخ طوسى عليه‏ الرحمه و الرضوان در تعقيب نماز صبح فرموده كه: صد نوبت بگويد: أستغفر الله و أتوب اليه. و صد نوبت بگويد: أسئل الله العافيه7 . و صد نوبت بگويد: أستجير بالله من النار و أسئله الجنه8 . و صد نوبت بگويد: أسئل الله الحور العين9 . و صد نوبت سوره قل هو الله أحد بخواند. و صد نوبت بگويد: صلى الله على محمد و ءال محمد10 . و صد نوبت بگويد: سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله أكبر، و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم. و ده نوبت آيه الكرسى، و ده نوبت سوره انا أنزلناه بخواند. و ده نوبت اين دعا بخواند: اللهم اقذف فى قلوب العباد محبتى، و ضمن السموات و الأرض رزقى، و ألق الرعب فى قلوب أعدائك منى، و انشر رحمتك لى، و أتمم نعمتك على، و اجعلها موصوله بكرامتك اياى، و أوزعنى شكرك، و أوجب لى المزيد من لدنك، و لا تنسنى ذكرك، و لا تجعلنى من الغافلين11 .

نوشتن دیدگاه