حسين بن على عليه السلام در چند فراز از سخنانش، مردم كوفه را مورد ملامت و نكوهش قرار داده، حالت تزلزل و نوسان روحى، پيمان شكنى و عدم ثبات فكرى - عقيدتى آنان را كه يكى از عوامل مهم آن، تغذيه از حرام و استفاده از هداياى غير مشروع حكام و فرمانداران معاويه بود، مطرح نموده است، آنگاه به ثمره تلخ و نتيجه خطر ناك اين وضع نابسامان عقيدتى آنان اشاره كرده است و آن حمايت بى دريغشان آنان از بنى اميه دشمنان سرسخت اسلام و قرآن و عداوت و دشمنى با امام و رهبرشان و با فرزند پيامبرشان مى باشد كه با علم و آگاهى و شناختى كه از او دارند، به جنگ با وى آماده شده و جناياتى كه در تاريخ بشريت بى سابقه است، مرتكب گردانيده اند.
اين درسى است براى همه مسلمانان در طول تاريخ كه ممكن است افرادى به همان علل و عواملى كه موجب انحراف مردم كوفه گرديد، منحرف گردند و در عين ادعاى اسلام و پيروى از قرآن، عملا در اختيار دشمنان اسلام و حركتشان در مسير تحقق اهداف و آرمان آنان باشد و حتى گاهى سكوتشان موجب تقويت جبهه دشمن و تاييد و تثبيت حكومت نااهلان و بنى اميه هاى دوران گردد.
1 / 6 - و قد اتتنى كتبتكم و قدمت على رسلكم ببيعتكم، انكم لا تسلمونى و لا تخذلونى، فان اتممتم على بيعتكم تصيبوا رشدكم... و ان لم تفعلوا و نقضتم عهد كم و خلعتم بيعتى من اعناقكم فلعمرى ما هى لكم بنكر، لقد فعلتموها بابى و اخى و ابن عمى مسلم، فالمغرور من اغتربكم، فحظكم اخطاتم، و نصيبكم ضيعتم، و من نكث فانما ينكث على نفسه...
(و به سيله نامه ها و پيام پيكهايى كه به من فرستاديد، با من بيعت نموديد و پيمان بستيد كه در مقابل دشمن، مرا تنها نخواهيد گذاشت و دست از ياريم نخواهيد كشيد، اينك اگر بر اين پيمان وفادار و باقى بوديد، به سعادت و ارزش انسانى خود دست يافته ايد... و اگر با من پيمان شكنى كنيد و بر بيعت خود باقى نمانيد، به خدا سوگند! اين عمل شما بى سابقه نيست كه با پدرم و برادرم و پسر عمويم مسلم هم اين چنين رفتار نموديد، پس كسى گول خورده است كه به حرف شما اعتماد كند شما مردمانى هستيد كه در به دست آوردن نصيب اسلامى خود، راه خطا پيموده و سهم خود را به رايگان از دست داده ايد و هر كس پيمان شكنى كند، خود متضرر خواهد گرديد...).
اين جملات، بخشى از سخنرانى حسين بن على عليه السلام است كه در (منزل بيضه) به سپاهيان (حر بن يزيد رياحى) ايراد فرمود.
2 / 6 - الناس عبيد الدنيا، و الدين لعق السنتهم، يحوطونه ما درت معائشهم، فاذا محصورا بالبلاء قل الديانون.(1)
(اين مردم (مردم كوفه) برده و اسير دنيا هستند و دين لقلقه زبانشان، پيروى نمودن آنان از دين تا آنجاست كه زندگيشان در رفاه باشد و آنگاه كه در بوته امتحان قرار بگيرند، دينداران، كم خواهند بود).
اين فراز، آخرين جمله در خطبه حسين بن على بن على عليه السلام است كه پس از ورود به كربلا در ميان اهل بيت و ياران خويش ايراد فرمود.
توضيح اينكه: منظور از (الناس) با قرينه صدر و ذيل خطبه و شرايط موجود، مردم كوفه مى باشد و (الف و لام) نه براى (جنس) بلكه براى (عهد خارجى) است.
3 / 6 - و اراكم قد اجتمعتم على امر قد اسخطتم الله فيه عليكم، و اعرض بوجهه الكريم عنكم، و احل بكم نقمته، فنعم الرب ربنا، و بئس العبيد انتم، اقررتم بالطاعة و امنتم بالرسول محمد صل الله عليه و آله وسلم ثم انكم زحفتم الى ذريته و عترته تريدون قتلهم، لقد استحوذ عليكم الشيطان فانساكم ذكر الله العظيم فتبا لكم و لما تريدون... (2)
(مى بينم كه شما (مردم كوفه) براى امرى اجتماع كرده ايد كه خشم خدا را بر عليه خود بر انگيخته ايد و موجب اعراض خدا از شما گرديده و غضبش را بر شما فرو فرستاده است. چه نيكوست خداى ما و چه بندگانى هستيد شماها كه به فرمان خدا گردن نهاديد و به پيامبرش ايمان آورديد و سپس گرديده و خداى بزرگ را از ياد شما برده است، ننگ بر شما بر آنچه اراده كرده ايد).
اين فراز، بخشى از اولين سخنرانى حسين بن على عليه السلام در روز عاشوراست كه خطاب به سپاهيان عمر سعد، ايراد فرموده است.
4 / 6 - و انما ادعوكم الى سبيل الرشاد، فمن اطاعنى كان من المرشدين و من عصانى كان من المهلكين، و كلكم عاص لامرى غير مستمع لقولى، قد انخزلت عطياتكم من الحرام و ملئت بطونكم من الحرام فطبع الله على قلوبكم، و يلكم الا تنصتون؟! الا تسمعون؟!) (3)
(... من شما (مردم كوفه) را به رشد و سعادت فرا مى خوانم، هر كس را من پيروى كند، از رشد يافتگان است و هر كس ‍ مخالفت ورزد، از هلاك شدگان است. اينك همه شما سركشى و عصيان و با دستور من مخالفت مى كنيد كه گفتار مرا نمى شنويد، آرى در اثر هداياى حرام كه به دست شما رسيده و در اثر غذاهاى حرام كه شكمهاى شما از آنها انباشته شده، خداوند اين چنين بر دلهاى شما مهر زده است واى بر شما! چرا ساكت نمى شويد؟! چرا به سخنانم گوش فرا نمى دهيد؟!).
و اين فراز و دو فراز آينده، از دومين سخنرانى حسين بن على عليه السلام در روز عاشوراست ما مشروح اين دو سخنرانى را با ذكر منابع، در (سخنان حسين بن على عليه السلام) نقل نموده ايم.
5 / 6 - فقبحا لكم فانما انتم من طواغيت الامة و شذاذ الاحزاب و نبذة الكتاب و نفثة الشيطان و عصبة الاثام و محرفى الكتاب و مطفئى السنن و قتله اولاد الانبياء و مبيرى عترة الاوصياء و ملحقى العهار بالنسب و موذى المومنين و صراخ ائمة المستهزئين الذين جعلوا القران عضين. (4)
(رويتان سياه باد! شما از سركشان امت و از بازماندگان احزاب مشرك هستيد كه قرآن را به دور انداخته ايد و از دماغ شيطان افتاده ايد. شما از گروه جنايتكاران و تحريف كنندگان كتاب و خاموش كنندگان سنن هستيد كه فرزندان پيامبر را مى كشيد و نسل اوصيا را ريشه كن مى كنيد. شما پيروان كسانى هستيد كه زنازادگان را به نسب ملحق كردند و اذيت كنند گان مومنان و فرياد رس پيشوايان استهزا كنندگان مى باشيد كه قرآن را بخشهايى نامفهوم و بى محتوا تصور مى كنند).
6 / 6 - اجل و الله! الخذل فيكم معروف، و شجت عليه عروقكم، و توراثته اصولكم و فروعكم، و نبتت عليه قلوبكم، و غشيت به صدوركم فكنتم اخبث ثمرة شجى للناس و اكلة للغاصب... (5)
(آرى، به خدا سوگند! مكر و فريب، از صفات بارز شماست كه رگ و ريشه شما بر آن استوار و تنه و شاخه شما آن را به ارث برده و دلهايتان با اين عادت نكوهيده، رشد نموده و سينه هايتان با آن مملو گرديد، است به آن ميوه نامبارك شبيه هستيد كه در گلوى باغبان رنج ديده اش، گير كند، و در كام سارق ستمگر شيرين و گوارا باشد).
---------------------------
1-مقتل مقرم / 193. طبرى 6 / 229. تحف العقول / 174 و خوارزمى 1 / 237.
2-مقتل مقرم / 227 - 228 و مقتل خوارزمى 1 / 253.
3-مقتل خوارزمى 2 / 6.
4-همان مدرك 2 / 7.
5-تحف العقول / 241.
------------------------
محمد صادق نجمى

نوشتن دیدگاه