‏زمخشرى در كشاف هنگام ذكر ماجراى زكريا و مريم‏عليهما السلام نقل كرده‏است كه پيامبرصلى الله عليه وآله در هنگام قحط سالى، به گرسنگى مبتلا شد. حضرت‏فاطمه‏عليها السلام دو قرص نان و پاره‏اى گوشت براى آن‏حضرت، تحفه برد و وى‏را بر خود مقدّم داشت. امّا آن‏حضرت طبق را به خود فاطمه بازپس دادوفرمود: آن را بگير. آنگاه روپوش روى طبق را برگرفت. طبق پر ازگوشت و نان بود. فاطمه با ديدن اين صحنه شگفت‏زده شد و پى‏برد كه اين‏نان و گوشت از جانب خداوند فرستاده شده است. پيامبر به فاطمه فرمود:اين نان و گوشت از كجا آمده است؟ فاطمه پاسخ داد: از سوى خدا كه اوهركه را خواهد بى‏حساب، روزى دهد. پيامبر فرمود: سپاس خدايى راكه تو را مانند بانوى زنان بنى اسرائيل قرار داد. سپس آن‏حضرت، على بن‏ابى‏طالب و حسن و حسين و اهل بيتش را جمع كرد و همگى از آن غذاخوردند و سير شدند. امّا از غذا، هيچ كاسته نشده بود و فاطمه باقيمانده‏غذا را به همسايگان خويش بخشيد.
ترمذى در صحيح از صبيح غلام اُمّ سلمه و زيد بن ارقم نقل كرده است‏كه گفتند: پيامبرصلى الله عليه وآله به على و فاطمه و حسن و حسين فرمود: "من بادشمن شما دشمن و با دوستان شما دوست هستم".
ابن خالويه در كتاب "آل" در حديثى كه آن را از امام رضا و او ازپدرانش از اميرمؤمنان نقل كرده، آورده است كه آن‏حضرت فرمود:رسول خداصلى الله عليه وآله فرمود: "چون روز قيامت فرا رسد، منادى از دل عرش‏آواز دهد كه اى خلايق! ديدگان خود را بربنديد تا فاطمه دختر محمّد،عبور كند".
همچنين در روايت ديگرى آمده است كه آن منادى بانگ مى‏زند كه:"اى جماعت! سر به زير افكنيد و چشم فرو بنديد تا فاطمه از پل صراطبگذرد. آنگاه آن‏حضرت درحالى كه هفتاد هزار كنيز از حورالعين بهشت‏او را همراهى مى‏كنند، از پل مى‏گذرد".
بخارى در صحيح به سند خود روايت كرده است كه پيامبر اكرم‏فرمود: "فاطمه پاره تن من است. هركه او را خشمگين سازد به تحقيق مراخشمگين ساخته است".
بسيارى از دانشمندان اهل حديث، از شيعه و سنى، اين مضمون را بااسناد صحيح و روايتهاى صريح نقل كرده‏اند. تا آنجا كه برخى بدين‏روايت، با اعتمادى تمام استشهاد كرده‏اند. يكى از اينان ابوالفرج اصفهانى‏است. وى روايت مى‏كند كه: عبداللَّه بن حسن مثنى فرزند امام حسن‏مجتبى‏عليه السلام بر عمر بن عبدالعزيز وارد شد. عبداللَّه در آن هنگام جوان بودواز وقار و هيبتى خاص برخوردار. عمر او را در صدر مجلس نشانيد،مورد احترام قرار داد و نيازش را برآورده ساخت. از علّت كار عمر در اين‏خصوص پرسش كردند. وى پاسخ داد: يكى از معتمدانم خبرى از رسول‏خدا برايم نقل كرد آن چنانكه گويى خود آن را از دهان آن‏حضرت‏شنيده‏ام. پيامبر فرمود: فاطمه پاره تن من است. آنچه او را شادمان مى‏كندمرا نيز خوشحال مى‏سازد و آنچه وى را خشمگين مى‏كند مرا نيز به خشم‏آورد. اين عبداللَّه هم پاره‏اى از پاره تن رسول خداست.
ابن سعد و ابن مثنى از حضرت امير نقل كرده‏اند كه گفت: رسول خدافرمود: "اى فاطمه خداوند از خشم تو خشمگين و از خشنودى تو خشنودمى‏شود".
ابونعيم احمد بن عبداللَّه اصفهانى به سند خود از مسروق از عايشه نقل‏كرده است كه گفت: به هنگام بيمارى رسول خداصلى الله عليه وآله، كه به رحلت وى‏منجر شد بر بالين آن‏حضرت بوديم كه فاطمه وارد شد. راه رفتنش بى هيچ‏كم و كاستى به راه رفتن پيامبر مى‏ماند. چون پيامبر فاطمه را ديد فرمود:"دخترم خوش آمدى" آنگاه وى را در سمت راست يا چپ خود نشانيد.سپس رازى را با وى درميان نهاد. فاطمه گريست. درميان زنان پيامبر من‏به سخن درآمدم و گفتم: رسول خدا از ميان ما همه تو را براى رازگويى‏برگزيد آنگاه تو مى‏گريى؟!
سپس رسول خدا راز ديگرى با فاطمه درميان نهاد. اين بار فاطمه‏خنديد. عايشه در اين باره از فاطمه پرسش كرد. امّا آن‏حضرت گفت: من‏راز رسول خدا را برملا نمى‏كنم. چون پيامبر درگذشت عايشه دوباره ازآن رازى كه پيامبرصلى الله عليه وآله با فاطمه درميان گذارده بود، از وى سؤال كرد.فاطمه پاسخ داد: امّا گريه‏ام بدين خاطر بود كه رسول خدا به من فرمود:جبرئيل در هرسال يك بار قرآن را بر من عرضه مى‏داشت امّا امسال آن رادو بار عرضه كرد و علّت اين امر را جز نزديك شدن مرگم نمى‏دانم. من ازشنيدن اين سخن گريستم آنگاه پيامبر به من فرمود: از خدا بترس و شكيباباش كه من براى تو سَلَف نيكويى هستم. سپس فرمود: اى فاطمه آيادوست ندارى كه سرور زنان جهان و بانوى اين امّت باشى؟ در اين هنگام‏بود كه خنديدم.
دانشمندان حديث اين روايت را با سندهاى بسيار و نيز مَتنى يكسان يادست كم با اندكى تفاوت نقل كرده‏اند.
مؤلّف كتاب "الاستيعاب" به سند خود از ابن عبّاس نقل كرده است كه‏رسول خداصلى الله عليه وآله فرمود: "سرور زنان بهشت، مريم و پس از او فاطمه‏دختر محمّد و سپس خديجه و سپس آسيه همسر فرعون مى‏باشند".
ابن صباغ مالكى در فصول المهمه از بخارى و مسلم و ترمذى نقل كرده‏است كه پيامبر اكرم فرمود: "از مردان، بسيارى به كمال رسيده‏اند امّا اززنان جز مريم دختر عمران و آسيه دختر مزاحم همسر فرعون و خديجه‏دختر خويلد وفاطمه دختر محمّد كس ديگرى به كمال دست نيافته است".
اين دو حديث با اسناد بسيار و مستفيض در كتب روايات نقل شده‏است. والبته احاديث ديگرى نيز نقل شده، مبنى بر آنكه فاطمه از برترين‏آن زنان سابق‏الذكر است. جز آنكه مريم سرور زنان دوره خودش مى‏باشدو فاطمه سرور زنان عالم در تمام دورانهاست. مؤيد اين نظر، سخنى است‏كه از پيامبرصلى الله عليه وآله خطاب به حضرت زهرا نقل شده كه به وى فرمود: آيادوست ندارى سرور زنان اين امّت باشى؟ از آنجا كه بى‏ترديد اين امّت ازديگر امّتها برتر است مى‏توان نتيجه گرفت كه بانوى زنان اين امّت نيز ازسروران ديگر امّتها، برتر وبالاتر است.
حاكم در مستدرك روايت كرده است كه چون رسول خدا از جنگ ياسفرى باز مى‏گشت، نخست به مسجد مى‏رفت و دو ركعت نماز مى‏گزاردو آنگاه به خانه فاطمه مى‏رفت و بعد از آن به نزد همسرانش روانه مى‏شد.
امّا هرگاه پيامبر مى‏خواست به سفر يا جنگى رود، نخست باهمسرانش خدا حافظى مى‏كرد و آخر از همه با فاطمه وداع مى‏گفت.حاكم نيز همين مطلب را از ابن عمران نقل مى‏كند كه گفت: هرگاه‏پيامبراكرم عازم سفرى مى‏شد آخرين كسى كه با او خدا حافظى مى‏كرد،فاطمه بود. اين نكته در كتب حديث با سندهاى مستفيض نقل شده است.
در كتاب استيعاب به نقل از عايشه آمده‏است كه از وى پرسيدند:محبوبترين زنان در نزد رسول خداصلى الله عليه وآله چه كسى بود؟ عايشه گفت:فاطمه. پرسيدند: و از مردها؟ گفت: شوهرش على.
همچنين مؤلف استيعاب به سند خود از ابن بريد از پدرش نقل كرده‏است كه گفت: محبوبترين زنان در نزد رسول خدا فاطمه و محبوبترين‏مردان در نزد آن‏حضرت، على بود.
حاكم در مستدرك از جميع بن عمير نقل كرده است كه عايشه پس ازآنكه از وى درباره على پرسش شد، گفت: از من درباره مردى مى‏پرسيدكه به خدا مردى را محبوبتر از على نديدم. بخارى و مسلم در صحاح خوداز قول پيامبرصلى الله عليه وآله نقل كرده‏اند كه فرمود:
"فاطمه سرور زنان بهشتى است".
مبارزه با انحراف امّت‏
پيامبرصلى الله عليه وآله در روز دوشنبه 28 صفر سال 11 هجرى پس از آن كه‏رسالت الهى به كمال رسيد، ديده از جهان فروبست.
پيامبر پس از آن كه آخرين هدف از اهداف اصلى خود را كه همان‏نصب رهبرى و مجرى شايسته، و تحكيم پايه‏هاى رهبرى صالح تا ابدبراى مسلمانان بود، دنيا را وداع گفت. رهبرى كه خداوند پس از پيامبربراى مسلمانان منصوب كرد، اميرمؤمنان على‏عليه السلام بود كه خود سيمايى‏زنده و مجسم از تعاليم اسلامى و بهترين الگو و نمونه آن به شمار مى‏آمد.اين رهبر كسى بود كه كاملاً مفاهيم شريعت اسلامى را با پوست و گوشت‏خود درك كرده بود. او به احكام دين، دانا و به اهدافى كه در پس آنهاجاى داشت آگاه بود. از اين گذشته وى در عمل توانسته بود اين احكام رابر خود نيز تطبيق دهد و خود را با آنها عجين سازد و توقعاتى كه دين ازوى داشت، پاسخ گويد. مردم نيز بخوبى على را با اين صفات مى‏شناختندو به رهبرى او دل بسته و مطمئن بودند و او را ميان خود و خدايشان‏حجّت قرار دادند.
چون اهداف رسالت جامه تحقّق به خود پوشيد، وظايف رسول خدانيز به پايان رسيد. و خداوند هم با نازل كردن اين آيه پايان وظايف او رااعلان كرد: (الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ‏الْإِسْلاَمَ دِيناً) (1) "امروز براى شما دينتان را كامل كردم و نعمتم را بر شما تمام‏ساختم و اسلام را به عنوان آيين براى شما پسنديدم".
رسول خداصلى الله عليه وآله به بستر بيمارى افتاد و بيمارى‏اش رو به و خامت نهاد.اثر زهرى كه به وى خورانيده بودند روز به روز در بدنش آشكارتر مى‏شد.هر روزى كه پيامبر اكرم سپرى مى‏كرد، يك گام، او را به سوى آخرت‏نزديكتر مى‏كرد، فاطمه زهرا پدرش را به نيكى مى‏شناخت. او بر فضل‏وبزرگوارى و خدمات آن‏حضرت در راه خدا و انسانيّت، و نيز رنجهايى‏كه او در اين راه كشيده بود، آگاهى داشت. به پيامبر مهر مى‏ورزيد زيراپدرش محبوبترين كس در نزد خداوند بود، و خدا نيز جايگاهى والا درنزد فاطمه داشت و پيش‏او از همه چيز وهمه كس عزيزتر ومحبوب‏تر بود.
پدرش را دوست مى‏داشت چون از همه كس به او نزديك‏تر بودوپيامبرى بود كه مى‏بايست تمام دوستيها و محبتها در راه او بذل شود.ولى اكنون او نظاره‏گر آن است كه پدر در بستر مرگ خفته است آيا اومى‏تواند با ديدن چنين منظره غم‏انگيزى آرام گيرد؟
فاطمه از اتاق پيامبر بيرون رفت و نيز هركس را كه در حجره پيامبراكرم بود، بيرون كردند مگر اميرمؤمنان را كه دركنار بستر پيامبر نشسته‏و مراقب حال او بود. فاطمه به سوى اتاقش رفت و پيش از آن كه بنشيند،صداى شيون و فرياد را شنيد كه از خانه رسول خدا بلند شد. اتاق‏پيامبرصلى الله عليه وآله نزديك اتاق فاطمه بود، فاطمه سرآسيمه و وحشت زده به‏سوى اتاق پيامبر رفت كه ناگهان خبر درگذشت پدرش را شنيد.
رحلت پيامبر تأثير عميقى در دل فاطمه نهاد به گونه‏اى كه پس از اين‏واقعه هيچگاه او را خندان نديدند، مگر وقتى كه به وى الهام شد مرگش‏نزديك شده، و هنگام آن فرا رسيده است كه او نيز به پدرش ملحق گردد.فاطمه زهرا پس از وفات پدر همواره بيمار و نزار بود و لحظه به لحظه ازشدّت غم رنجورتر مى‏شد.
فاطمه‏عليها السلام چنان بر پدرش مى‏گريست كه مردم مدينه از اين بابت به‏اميرمؤمنان گلايه كردند و از وى خواستند كه فاطمه زهرا، يا شب گريه ‏كند يا روز. امّا فاطمه وقتى كه اين درخواست را شنيد بيشتر گريست‏ودست از گريستن برنداشت مگر آن كه آنقدر بگريد تا به پدرش ملحق‏شود و افزود: من اندكى بيش درميان اين مردم درنگ نخواهم كرد.
گريه فاطمه انگيزه‏اى دينى داشت، همچنان كه مخالفان گريه وى، نيزاز پيشنهاد خود هدفى سياسى را تعقيب مى‏كردند. زيرا وقتى فاطمه زهرامى‏گريست توجّه‏مردم بدو كه محبوب خاصّ‏پيامبراسلام‏بود جلب مى‏شد.
-----------------------------------------
1-سوره مائده، آيه 3.
---------------------------------------
آية الله سيد محمد تقى مدرسى
مترجم: محمد صادق شريعت

نوشتن دیدگاه