1964. نيمى از شكست
الهم نصف الهرم.
اندوهگينى نيمى از شكست و پيرى است. (1)
1965. گرفتاران اندوه
من قصر فى العمل، ابتلى بالهم.
هر كه در كردار خود كوتاهى كند گرفتار اندوه شود. (2)
فخش بيست و يكم: ساير رذايل اخلاقى
1966. ياران سركشى
من شغل نفسه بغير نفسه، تحير فى الظلمات، و ارتبك فى الهلكات، و مدت به شياطينه فى طغيانه.
هر كس كه خود را براى غير خويشتن مشغول بدارد، در تاريكى ها متحير ماند و در مهلكه ها آشفته و مشوش گردد و شياطين مسلط بر او، او را در طغيانگرى ها بكشند (يارى نمايند). (39)
1967. دورى از مواضع تهمت
من وضع نفسه مواضع التهمه، فلا يلومن من اساء به الظن.
هر كس خود را جايى قرار دهد كه باعث تهمت وارد آمدن به او مى شود، پس البته نبايد آن كس را كه به او بدگمان شود سرزنش و ملامت كند. (4)
1968. همنشينى با هوسرانان
مجالسه اهل الهوى منساه للايمان و محضره للشيطان.
همنشينى با هوسرانان باعث از ياد رفتن ايمان و حاضر شدن شيطان است. (5)
1969. تكامل انسان ها
العجز افه، و الصبر شجاعه.
به ستوه آمدن، آفت است و نستوهى، شجاعت. (6)
1971. از كينه ورزى بپرهيز!
قد اصطلحتم على الغل فيما بينكم، و نبت المرعى على دمنكم. و تصافيتم على حب الامال، و تعاديتم فى كسب الاموال.
شما بر كينه ورزى به يكديگر، هم داستان شده ايد و گياهان و سبزه ها بر روى سر كين گاه ها (يا كينه هاى ديرينه) شما روييده است و در دوستى و دلبستگى به آرزوها با يكديگر متفق شده ايد و در به دست آوردن مال و ثروت، با يكديگر دشمنى مى كنيد. (7)
1972. رفع بدى با بدى
ردوا الحجر من حيث جاء؛ فان الشر لا يدفعه الا الشر.
سنگ را از همان جا كه آمده بازگردانيد، زيرا بدى را جز با بدى نتوان دفع كرد. (8)
1973. پرهيز از بدگمانى
ليس من العدل القضاء على الثقه بالظن.
با تكيه به گمان به زيان كسى كه مورد اعتماد مى باشد، داورى كردن، از عدل و داد به دور است. (9)
1974. آميختن با شاهان
من ملك استاثر.
هر كه به فرمانروايى برسد مستبد و خودكامه مى گردد. (10)
1975. پرهيز از منت گذاشتن
من كتابه للاشتر لما ولاه مصر: اياك و المن على رعيتك باحسانك او التزيد فيما كان من فعلك، او ان تعدهم فتتبع موعدك بخلفك، فان المن يبطل الاحسان، و التزيد يذهب بنور الحق، و الخلف يوجب المقت عند الله و الناس. قال الله تعالى: كبر مقتا عند الله ان تقولوا ما لا تفعلون.
فرمان مبارك امير المومنين عليه السلام به مالك اشتر وقتى او را والى مصر و اطراف آن ساخت:
بپرهيز از منت گزاردن بر مردم جامعه خود به خاطر احسانى كه به آنان كرده اى، و از زياد شمردن كارى كه در حق آنان انجام داده اى و بپرهيز از تخلف از وعده اى كه داده اى؛ زيرا منت گزاردن احسان را باطل مى كند و زياد شمردن كارى كه به سود جامعه انجام گرفته است نور حق را از بين مى برد و تخلف از وعده موجب عداوت در نزد خدا و مردم مى گردد. خداوند متعال فرموده است: عداوتى است بزرگ در نزد خداوند اين كه بگوييد چيزى را كه به آن عمل نمى كنيد. (11)
1976. تحذير از سبكسرى
من كتاب له الى اهل البصره: فان خطت بكم الامور المرديه، و سفه الاراء الجائره، الى منابذتى و خلافى، فها انذا قد قربت جيادى، و رحلت ركابى.
در نامه اى به اهل بصره مى نويسد: بعد از اين هرگاه امورى هلاك كننده و انديشه هاى منحرف از حق باز هم شما را به مخالفت و ستيزه جويى با من براند و برانگيزد، پس بدانيد كه من، همانا و به تحقيق اسبان عربى خود را نزديك ساخته و جهاز شتران خويش را بر روى كمر آن ها بسته ام. (12)
1977. زايل شدن نظر
الخلاف يهدم الراى.
ناسازگارى، راى و نظر را از بين مى برد. (13)
1978. پرهيز از عجله در امور
اياك و العجله بالامور قبل اوانها، او التسقط فيها عند امكانها، او اللجاجه فيها اذ تنكرت، او الوهن عنها اذا استوضحت. فضع كل امر موضعه.
بپرهيز از شتابزدگى در امور، پيش از رسيدن موقع آن ها و از سستى و درماندگى در موقعيت مقتضى آن امور، و بپرهيز از لجاجت، در موقعى كه مشكل و ابهام انگيز باشند و از مسامحه درباره آن امور، وقتى كه آشكار شده اند، پس هر امرى را در موضع خود قرار بده. (14)
1979. فرو رفتن در منجلاب ربا
من اتجر بغير فقه، فقد ارتطم فى الربا.
كسى كه بدون آگاهى از احكام اسلام تجارت كند، در منجلاب ربا فرو رود. (15)
1980. ياران روزگار
الجزع من اعوان الزمان.
بى تابى، از ياران روزگار است. (و به ضرر او تمام خواهد شد). (16)
1981. فراهم كننده زشتى ها
الشر جامع مساوى العيوب.
سيرى ناپذيرى، فراهم آورنده عيب هاى زشت است. (17)
1982. توصيه به همنشينى پاكان
من كتابه للاشتر: و الصق باهل الورع و الصدق، ثم رضهم على الا يطروك و لا يبجحوك بباطل لم تفعله؛ فان كثره الاطراء تحدث الزهو و تدنى من الغره.
در نامه به مالك اشتر فرمودند: به پاكدامنان و راستگويان بسيار نزديك شو! آن گاه ايشان را عادت ده كه در صدد چاپلوسى تو بر نيايند و تو را با بيان كارهايى كه نكرده اى به دروغ خشنود نسازند كه به راستى چاپلوسى زياد و پى در پى، تكبر و خودخواهى در انسان پديدار مى كند و حميت و غرور را به او نزديك مى سازد. (18)
1983. دور كردن بدى
احصد الشر من صدر غيرك، بقلعه من صدرك.
بدى را از سينه ديگران با ريشه كنى آن از سينه خودت، دور كن. (19)
1984. توصيه على (ع) به مالك اشتر
من كتابه للاشتر: لا تعجلن الى تصديق ساع، فان الساعى غاش، و ان تشبه بالناصحين.
نامه اى است از آن حضرت عليه السلام به مالك اشتر: هرگز براى تصديق سخن چين شتاب مكن؛ زيرا سخن چين خيانت پيشه است، اگر چه خود را به خيرخواهان تشبيه كند. (20)
1985. فضايل بى حد على (ع)
من كتاب له لى معاويه: و لولا ما نهى الله عنه من تزكيه المرء نفسه، لذكر ذاكر فضائل جمه، تعرفها قلوب المومنين، و لا تمجها اذان السامعين.
نامه اى است از امير المومنين عليه السلام به معاويه: اگر اين امر نبود كه خداوند از خودستايى انسان، نهى فرموده، هر آينه (مقصود خود امير المومنين است) فضايل فراوانى را ذكر مى كرد كه دل هاى مومنان آن فضايل را مى شناسد و گوش هاى شنوندگان آن ها را به دور نمى افكند. (21)
1986. حذر از طاعت فاسقين
الا فالحذر الحذر من طاعه ساداتكم و كبرائكم... فانهم قواعد اساس العصبيه. و دعائم اركان الفتنه... و هم اساس الفسوق، و احلاس العقوق.
آگاه شويد! برحذر و بيمناك باشيد از اطاعت آقايان و بزرگان خود، كسانى كه از ارزش هاى واقعى حيثيت خود را بالاتر تلقى كردند و بالاتر از نسب خود سربلند نمودند، اين خودخواهان خودكامه، برپا دارنده پايه عصبيت اند و به ستون هاى فتنه و همداستان هاى منكرين حقوق رسول خدا صلى الله عليه و آله و امام بر حق. (22)
1987. معادن همه خطايا
اهل الضلال معادن كل خطيئه، و ابواب كل ضارب فى غمره.
اهل ضلال، معدن همه خطايايند و درهاى ورودى همه گمراهان و عقيده مندان باطلند. (23)
--------------------------
1-حكمت 143.
2-حكمت 127.
3-خطبه 157.
4-حكمت 159.
5-خطبه 86.
6-حكمت 4.
7-خطبه 133.
8-حكمت 314.
9-حكمت 220.
10-حكمت 160.
11-نامه 53.
12-نامه 29.
13-حكمت 215.
14-نامه 53.
15-حكمت 447.
16-حكمت 211.
17-حكمت 371.
18-نامه 53.
19-حكمت 178.
20-نامه 53.
21-نامه 28.
22-خطبه 192.
23-خطبه 150.
---------------------
عباس عزيزى

نوشتن دیدگاه