كتاب حاضر به گرد آورى سخنان و ك ماتى پراخته كه از نوع مشاهده و خاطره است. متكلم وحده در اين مجموعه بر حسب نقل روايات، شخص امير مؤ منان على عليه السلام است.حضرتش، گاه در ضمن خطبه و گاه در جمع خواص واحيانا در حضور دانشوراان اديان و مذاهب - كه به محضرش مى رسيدند - و گاهى در حضور فرزندان خود و يا در حين نگارش نامه و بالاخره هر جا كه فرصتى دست داده، به نقل پاره اى از انى خاطرات و مشاهدات پرداخته و در خلال آن از حوادث تلخ و شيرين زندگى و دوران سراسر حادثه خود ياد كرده است.گوشه هايى از مجاهدتها و رشادتهاى خود را بيان كرده و اندكى از انبوه غمها و غصه هاى خود را بر شمرده است.از مصاحب با رسول خدا صلى الله عليه و آله و قضايايى كه همراه او شاهد بود، چون گزارشگرى امين گزارش كرده است.
از بى مهرى و نيرگهاى قوم و دشمنى خويشان خود پرده برداشته و از درگيريهايى كه در ركاب رسول خدا صلى الله عليه و آله و پس از آن شركت داشته فراوان سخن گفته است. زمانى هم از فقدان پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سنگينى مصيبت آن، گاه با چشمايى اشكبار براى كسانى كه آن روزها را نديده اند قصه ها گفته است. بگذاريم از فاطمه عليه السلام كه در حيات شويش به پدر پيوست و همسرش را با امواج بلاها و مصائب تنها گذاشت. اما در همان دوران كوتاه و خزان زودرس، بازيگر چرخ دون، به تماشاى حوادث و قضايايى از فاطمه عليه السلام نشست كه بى سابقه بود. اين حوادث در دل شوى او خاطراتى حك كرد كه داغ آن هميشگى و سوز آن پاينده است اما آن جلوه و شكيب الهى از ذكر آن همه رخدادها، كريمانه لب فروبست، و جز اندكى از بسيار، سخن نگفت. و تنها وقتى كه بر مزار فاطمه، آن هم شبى كه به خاكش مى سپرد، اندكى از آن همه را با پيامبر باز گفت. از آن شب گفتارى از او به يادگار مانده است كه دل را مى سوزاند و چشم را مى گرياند.
----------------------------
شعبان صبوري

نوشتن دیدگاه