اينك يه به سراغ تحلل عزت نفس و مناعت طبع مى‏رويم نخست آن كلمه را در كلام خدا جستجو مى‏كنيم و در قرآن مجيد به اين كلمه عزيز و نفيس مى‏رسيم جانى كه خداوند متعال، خود و رسول و مؤمنان خويش را با آن صفت عاليه مى‏ستايد و مى‏فرمايد: ولله العزه و لرسوله و للمؤمنين و لكن المنافقون لا يعلمون(1) عزت و بزرگوارى از آن خدا و رسول خدا و مؤمنان مى‏باشد ولى منافقان نمى‏دانند و چه مى‏فهمند كه عزت چيست؟ و غريز واقعى كيست؟
عزت در مقابل ذلت بالا گرفتن مقام شامخ روح، و آلوده نساختن آن با مطالع پست دنيوى، و حراست نفس از آلوده شدن با زخارف ناچيز مادى و خواهشهاى زودگذر نفسانى است. فرد عزيز آنست كه خود را از پستى‏ها، حقارت‏ها، دنائتهاى نفس دور نگهدارد و آنچه برخلاف شأن رفيع نفس نفيس اوست بجا نياورد و هرگز تن به پستى و خوارى كه پائين‏تر از شأن و مقام اوست در ندهد خواه در امور دينى باشد يا امور دنيوى.
اين كلمه در ميان واژه‏هاى ارزشى آنچنان از شأن و اعتبار والائى برخوردار است كه خداوند متعال اين كلمه و اشتقاقات آنرا از قبيل: عز، يعز، أعز، عزيز، عزت را دقيقا يكصد و نوزده مرتبه (119) در قرآن مجيد به كار برده است‏(2) و اين اهتمام خاص الهى نشان مى‏دهد اين صفت اخلاقى از تعاليم عاليه قرآن مجيد و از پيام‏هاى خاص و عزت بخش و سعادت آفرين آن كتاب آسمانى مى‏باشد. امام حسين (عليه السلام) كه خود تربيت يافته قرآن و بزرگ مروج و مبلغ آن بود اين صفت كمالى را از آن مبده وحى و منشاء حيات روحى دريافت نموده است. و خود در تمام مراحل زندگى پابند فرامين و اصول عزت نفس و بلندى طيع و آقائى و سيادت روحى بوده است.
------------------------------------------------
1-سوره منافقون آيه 8.
2-المعجم المفهرس القران الكريم، فؤاد عبدالباقى، از منشورات نويد اسلام قم.
--------------------------------------
استاد سيد عبدالرزاق مقرم

نوشتن دیدگاه