عن الباقر(ع): يظهر المهدي(ع) في يوم عاشورا و هو اليوم الذي قتل فيه الحسين بن علي8 و كأني به يوم السبت العاشر من المحرم قائم بين الركن و المقام، جبرئيل عن يمينه و ميكائيل عن يساره و تصير إليه شيعته من أطراف الأرض، تطوي لهم طياً حتي يبايعوه، فيملأ بهم الأرض عدلاً كما ملئت جوراً و ظلماً‌.[1]
از امام باقر(ع) روايت شده است كه فرمودند:
حضرت مهدي(عج) در روز عاشورا ظهور مي‌كند و اين همان روزي است كه حسين بن علي(ع) در آن كشته شد. گويا او را مي‌بينم كه در روز شنبه دهم محرم، بين ركن و مقام ايستاده است؛ جبرئيل سمت راست او و ميكائيل سمت چپ او هستند و شيعيانش از اطراف زمين به سوي او مي‌روند؛ زمين زير پاي آنان پيچيده مي‌شود [و به سرعت در نورديده مي‌شود] تا با او بيعت نمايند. آنگاه به كمك آنان زمين را پر از عدل مي‌كند چنانچه از ظلم و جور لبريز شده بود.
آموزه‌اي از اين حديث:
احاديث زيادي وجود دارد كه در بر دارنده‌ي مضمون حديث فوق مي‌باشند، كه زمان ظهور حضرت صاحب‌العصر(عج) را مطابق با ايام قيام حضرت ابا عبدالله الحسين(ع) يعني ايام عاشورا، كه موسم خاص عزاداراي شيعيان بر آن حضرت است، دانسته و قيام حضرت بقيـة الله(عج) را در ارتباط كامل با قيام حضرت ثار الله(ع) معرفي كرده است.
از تأمل در اين احاديث مي‌توان به خوبي به جنبه‌ي انتقامي قيام حضرت مهدي(عج) و اينكه مجازات ظالمين زمينه‌ساز گسترش عدل و داد است، پي برد و به طور كلي نوع ارتباط ميان حادثه‌ي كربلا و واقعه‌ي ظهور در اين روايت مورد اشاره است.
چه بسا شور و شعور پيروان اهل بيت: در ايام عزاداري محرم و عاشورا و انگيزه‌هاي برائتي و انتقامي عزاداران، عامل كمك‌كننده‌اي براي آغاز قيام حضرت و به ثمر رسيدن آن باشد.
«احاديث رجعت»:
در تعريف «رجعت» در اصطلاح شيعيان مي‌توان گفت: رجعت يعني بازگشت امامان معصوم: و به همراه ايشان گروهي از انبيا و اولياي الهي و مؤمنان به عالم دنيا، براي آنكه حكومت الهي در زمين برقرار شود و هدايت و رهبري انسانها به دست ائمه اطهار: انجام شود و بازگشت سركردگان ظلم و گمراهي و ياران آنان براي آنكه از آنان انتقام گرفته شود و مجازات و عذاب دنيايي بر آنان اعمال گردد.
وجود احاديث فراوان و آيات قرآني زياد در زمينه‌ي رجعت و تأكيد ائمه معصومين: بر اعتقاد به رجعت، باعث شده تا رجعت يكي از ضروريات ديني شيعيان محسوب گردد. در اكثر روايات رجعت، دو موضوع اساسي مورد توجه قرار گرفته است:
1 ـ دوران رجعت كه همزمان با قيام پيروزمند آخرين ذخيره الهي، حضرت مهدي(عج) آغاز مي‌شود، دوران حكومت امامان معصوم: بر انسانها و به ثمر رسيدن نبوت انبيا و وصايت اوصياي الهي و به بار نشستن و نمودار شدن حكمت الهي در خلقت انسانهاست. زماني است كه انسانها به هدفي كه براي آن خلق شده‌اند، دست مي‌يابند و بهشت زميني و حيات حقيقي بشر در سايه‌ي سعادت دنيا و آخرت جلوه‌گر مي‌شود.
هريك از ائمه معصومين: به عالم دنيا رجعت كرده و هزاران سال حكومت مي‌كنند و چه بسا بعضي از ائمه بارها و بارها رجعت خواهند داشت. صفحه‌ي سياه تاريخ بشر بسته خواهد شد و نسل بشر وارد دوره‌ي نوراني و آرماني خواهد شد و تمام آن دوران تاريك جهل و ظلم و گمراهي و فساد و تباهي بشري، تنها به منزله‌ي مقدمه‌اي كوتاه نسبت به دوران شكوفايي استعدادهاي بشري و اوج تكامل انسانها، تحت راهبري برگزيدگان الهي خواهد بود.
2 ـ دوران رجعت، دوران گرفتن انتقام از سردمداران ظلم و گمراهي بشر است و به همراه آنان مجازات كساني كه در افروختن آتش ظلم و تباهي مددكار آن ظالمان بودند. دوران رجعت، زمان بازگرداندن آن ظالمان به دنياست جهت خونخواهي و احقاق حق مظلومان و صد البته مجازات دنيايي چيزي از عذاب برزخ و قيامت ظالمين كم نخواهد كرد و آن عذاب به قوت خود باقي خواهد بود.
چنانچه از روايات به دست مي‌آيد، ‌اضافه بر اينكه در زمان رجعت سركردگان ظلم در طول تاريخ بشر زنده شده و به سزاي اعمال خود خواهند رسيد، در زمان هريك از رجعتهاي ائمه معصومين:، اين برگزيدگان الهي كه اولياي دم اجداد مطهر خود هستند، ظالمين به اهل بيت: و غاصبين حق آنان و ياران و پيروان آنان را زنده كرده و به عذاب خواهند رساند و هريك از مؤمنين در مجازات و انتقام ظالمان سهيم خواهند بود. علي‌الخصوص روايات تأكيد بيشتري بر عذاب بانيان ظلم در واقعه‌ي كربلا و ظالمين به امام حسين(ع) و اهل بيت او دارد و تأكيد دارد بر اينكه آن حضرت اولين امامي است كه به عالم دنيا رجعت مي‌فرمايد و رجعت او همزمان با ظهور حضرت مهدي(عج) خواهد بود.
بنابراين از بسياري از روايات باب رجعت مي‌توان ماهيت انتقامي قيام حضرت صاحب‌العصر و الزمان(عج) و نيز رجعت هريك از ائمه معصومين: را استفاده كرد. بلكه اصل زمينه‌ساز بودن مجازات ظالمين براي برقراري حكومت حق و اجراي عدالت به خوبي از اين روايات قابل استفاده است.
در اينجا به تناسب مباحث اين نوشتار تنها به ذكر چند روايت از احاديث باب رجعت اكتفا كرده و بحث شامل و كامل را به محل خود موكول مي‌نماييم.
حديث 1    عن الصادق(ع) أول من تنشق الأرض عنه و يرجع إلي الدنيا الحسين بن علي(ع) و أن الرجعة ليست بعامة و هي خاصة لايرجع إلا من محض الإيمان محضا أو محض الشرك محضاً.[2]
امام صادق(ع) فرمود:
اولين كسي كه زمين بر او شكافته مي‌شود و به دنيا برمي‌گردد، حسين بن علي(ع) است و رجعت، عمومي و همگاني نيست، بلكه براي گروه خاصي است و رجعت نمي‌كند به دنيا مگر كسي كه ايمان محض و خالص داشته باشد و ايمان خود را خالص كرده باشد يا به طور كامل در شرك فرو رفته باشد و در دل خود چيزي غير از شرك نپروريده باشد.
حديث 2    عن الصادق(ع) : ... فلا يبقي أحد ممن قاتلنا و ظلمنا و رضي بما جري علينا الإقتل في ذلك اليوم ألف قتلة[3]...
امام صادق(ع) فرمود:
... پس آنگاه باقي نمي‌ماند احدي از كساني كه با ما جنگيد و به ما ظلم كرد و به ظلمهايي كه به ما روا داشته شد، راضي شد، مگر آنكه در آن روز [رجعت] هزار بار كشته شود...
حديث 3    عن أبي جعفر(ع) قال: قال الحسين(ع) لأصحابه قبل أن يقتل : إن رسول الله(ص) قال لي: يا بني إنك ستساق إلي العراق و هي أرض قد التقي بها النبيون و أوصياء النبيين و هي أرض تدعي عموراء، و إنك تستشهد بها و يستشهد معك جماعة من أصحابك لايجدون ألم مس الحديد و تلا: )قلنا يا نار كوني برداً و سلاماً علي ابراهيم([4] يكون الحرب برداً و سلاماً عليك و عليهم. فأبشروا فو الله لئن قتلونا فإنا نرد علي نبينا، قال: ثم أمكث ما شاءالله فأكون أول من ينشق الأرض عنه فأخرج خرجة يوافق ذلك خرجة أميرالمؤمنين(ع) و قيام قائمنا(عج)»[5]...
از امام باقر(ع) روايت شده است كه امام حسين(ع) قبل از شهادت به اصحاب خود فرمود: پيامبر خدا(ص) به من فرمودند: اي فرزندم! تو [روزي] به عراق گسيل خواهي شد و آن سرزميني است كه پيامبران و اوصياي پيامبران در آن گرد هم آمده و با هم ملاقات كرده‌اند. آن زمين «عمورا» ناميده مي‌شود و تو در آنجا شهيد مي‌شوي و گروهي از يارانت به همراه تو شهيد مي‌شوند. آنان از [ضربت شمشير و] تماس آهن [بر بدنهايشان] هيچگونه دردي را احساس نمي‌كنند. سپس آيه‌ي شريفه‌ي )ما گفتيم:‌ اي آتش! بر ابراهيم سرد و سلامت باش([6] را تلاوت كرده و فرمودند: جنگ بر تو و آن گروه سرد و سلامت خواهد بود.
[سپس امام حسين(ع) به ياران خود فرمود:] اكنون بشارت دهيد، چرا كه به خدا قسم اگر ما را بكشند، ما بر پيامبر خود وارد مي‌شويم. [بعد از آن] فرمود: [من بعد از كشته شدن،] آن مقدار كه خداوند اراده كند، درنگ خواهم كرد و اولين نفري خواهم بود كه زمين بر او شكافته مي‌شود و خارج مي‌شوم به خروجي كه با خروج اميرالمؤمنين(ع) و قيام قائم ما(عج) همزمان خواهد بود.
حديث 4    عن الباقر(ع): أما لو قد قام قائمنا(ع) لقد ردّت اليه الحميرا حتي يجلدها الحد و حتي ينتقم لابنة محمد(ص) فاطمة(س) منها.[7]
امام باقر(ع) فرمود:
بدانيد آنگاه كه قائم ما قيام كند، حميرا را به نزد او باز خواهند گرداند تا بر او حد بزند و براي دختر حضرت محمد(ص) فاطمه(س) از او انتقام بگيرد.
حديث 5    عن الحسن بن شاذان الواسطي قال: كتبت إلي أبي الحسن الرضا(ع) أشكوا جفاء أهل واسط و حملهم عليّ، و كانت عصابة من العثمانية تؤذيني، فوقّع بخطّه: إن الله جل ذكره أخذ ميثاق أوليائنا علي الصبر في دولة الباطل، فاصبر لحكم ربك فلو قدقام سيد الخلق لقالوا: Gيا ويلنا من بعثنا من مرقدنا هذا ما وعد الرحمن و صدق المرسلونF[8].[(ص)]
حسن بن شاذان واسطي گويد: در زماني كه گروهي از عثمانيان در شهر واسط مرا اذيت مي‌كردند، نامه‌اي به حضرت امام رضا(ع) نوشتم و در آن از جفاي اهل شهر واسط و حمله‌ور شدن آنان به خودم شكايت كردم. جوابم را به دست خط مبارك خود چنين نوشتند:
خداوند ـ كه نام او پرجلالت است ـ از دوستان و پيروان ما ميثاق گرفته كه در زمان حكومت باطل صبر پيشه گيرند. تو نيز صبر پيشه كن و منتظر حكم پروردگارت باش. چرا كه وقتي كه سيد خلائق قيام كند [ظالمان] خواهند گفت: )اي واي بر ما! چه كسي ما را از قبرمان برانگيخت؟ اين است آنچه وعده كرد خداوند رحمان و راست گفتند رسولان(.[10]
---------------------------------------
[1] ـ منتخب الاثر (آيـ］ الله الحاج شيخ لطف الله الصافي) نقل از ارشاد 361 روايات با اين مضمون زياد است مراجعه شود به المعجم الموضوعي لأحاديث الامام المهدي(عج) (شيخ علي الكوراني. 1426 هـ . ق) صفحه 516.
[2] ـ بحارالانوار 53/39.
[3] ـ بحارالانوار 53/24.
[4] ـ انبياء، 69.
[5] ـ بحار 53/ 61 ـ 62.
[6] ـ انبيا، 69.
[7] ـ بحارالانوار 53/90.
[8] ـ يس، 52.
[9] ـ بحارالانوار 53/89.
[10] ـ يس، 52.
--------------------------------
سید علیرضا شاهرودی

نوشتن دیدگاه