پيامبر به مدينه آمد. درسال نهم هجرى خبرى به آن‏حضرت رسيدمبنى بر آن كه روم سپاهى براى جنگ با كشور اسلامى فراهم كرده است.پيامبر براى مقابله با آنان نيرويى گرد آورد.
اين جنگ اگر به وقوع مى‏پيوست، نخستين نبرد مسلمانان با كفّار دربيرون از جزيرةالعرب وطبعاً امپراتورى عظيم روم به شمار مى‏آمد.موضعگيرى حكيمانه ومنطقى، آن بود كه پيامبر، امور اعراب را چنان‏سامان دهد كه اگر امكان برگشت براى او ميسّر نشد، حكومت اسلامى‏تحت اختيار فردى امين و درستكار باشد كه كشور را از شرّ تجاوزات‏بيگانگان وتوطئه‏هاى عوامل داخلى، كه در آن بُرهه از زمان كه اكثرمردم براى حفظ جان يا دستيابى به غنيمتهاى بسيار به اسلام گرويده‏بودند حفاظت كند.
بدين سان پيامبرصلى الله عليه وآله، على را به جانشينى خود برگزيد.
امّا منافقان كه مترصّد چنين فرصتى بودند تا به قدرت دست اندازند يادر جزيرةالعرب خرابى به بار آورند شايعاتى ساختند مبنى بر آن كه‏پيامبر، على را در مدينه به جانشينى خود قرار داد زيرا دوست نمى‏داشت‏كه على با او همسفر باشد. با شنيدن اين شايعه على‏عليه السلام شمشيرش رابرداشت و در منقطه "جرف" به سپاه پيامبر پيوست و او را از گفتارمنافقان آگاه كرد. امّا پيامبرصلى الله عليه وآله به او فرمود :
"جز اين نيست كه من تو را برآنچه پشت سربنهاده‏ام، جانشين قراردادم. كار مدينه جز با من يا با تو راست نمى‏آيد. پس تو جانشين من درخاندانم و سرزمين هجرتم و قوم و خويشانم هستى. آيا دوست ندارى‏مقام تو نسبت به من همچون جايگاه هارون باشد نسبت به موسى‏، جز آن‏كه پس از من پيامبرى نخواهد بود".
چه بسا در پشت اين تصميم پيامبر، يعنى جانشين كردن على‏عليه السلام، وتسليم امور كشور اسلامى به آن امام در غياب خود، حكمتهاى بسيارى‏نهفته باشد. آيا مگر على وصّى آن‏حضرت نبود كه خداوند او را براى‏پيامبرى برگزيد و آن‏حضرت از "يوم‏الدار"، هنگامى كه نزديكان‏وخويشانش را دعوت كرده بود، اين نكته را به مردم اعلان داشته بود.بنابراين ناگزير مى‏بايست شرايطى براى گوشزد كردن اين نكته فراهم‏مى‏كرد. آنچه اين قول را تأييد مى‏كند، روايتى است كه احمد در مسندخود پس از همين فرمايش پيامبرصلى الله عليه وآله كه نقل شد، از قول آن‏حضرت‏آورده است كه فرمود :
"سزاوار نيست كه من بروم مگر آن كه تو جانشين من باشى".(1)
اى كاش مى‏شد كه بدانيم چگونه پيامبر مدينه را ترك نمى‏كند مگر آن‏كه على را به جانشينى خود بگمارد آنگاه دنيا را وداع گويد بدون آن كه‏على را به جانشينى خود تعيين كرده باشد؟!
---------------------------------------------------
1) سيرة الأئمّة، ص‏259، به نقل از فضائل الخمسة، ص‏229.
---------------------------------------
نويسنده : آية الله سيد محمد تقى مدرسى
مترجم : محمد صادق شريعت

نوشتن دیدگاه